Phân biệt vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát: Hướng dẫn chi tiết

Vô kinh là tình trạng mà phụ nữ không có kinh nguyệt trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau và được phân loại thành hai loại chính: vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát.

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai dạng vô kinh này, giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng và cách phân biệt chính xác.

Vô kinh nguyên phát là gì?

Vô kinh nguyên phát là tình trạng mà phụ nữ đã đến độ tuổi dậy thì (thường là từ 16 tuổi trở lên) nhưng chưa từng có kinh nguyệt trong đời. Nguyên nhân của vô kinh nguyên phát có thể bao gồm các yếu tố sau:

• Rối loạn di truyền: Một số hội chứng di truyền như hội chứng Turner (XO) hoặc hội chứng Prader-Willi có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thống sinh sản và dẫn đến vô kinh nguyên phát.
• Thiếu hụt hormone: Sự thiếu hụt các hormone sinh sản quan trọng như estrogen, progesterone hoặc hormone kích thích nang trứng (FSH) có thể làm cơ thể không trải qua chu kỳ kinh nguyệt.
• Dị tật bẩm sinh: Một số dị tật bẩm sinh ở tử cung, âm đạo hoặc buồng trứng có thể ngăn cản dòng chảy của kinh nguyệt, gây ra vô kinh nguyên phát.
• Yếu tố tâm lý: Các tình trạng cảm xúc như căng thẳng, lo âu, hoặc trầm cảm có thể ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết và dẫn đến vô kinh nguyên phát.

Triệu chứng của vô kinh nguyên phát thường chỉ là không có kinh nguyệt. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể gặp các triệu chứng khác như:

• Nóng trong người
• Khô âm đạo
• Giảm ham muốn tình dục
• Rối loạn giấc ngủ
• Thay đổi tâm trạng

Vô kinh thứ phát là gì?

Tình trạng vô kinh thứ phát là khi phụ nữ từng có kinh nguyệt trong quá khứ, nhưng đột ngột không có kinh trong ít nhất 3 tháng.

Nguyên nhân của vô kinh thứ phát có thể bao gồm:

• Rối loạn nội tiết: Các rối loạn của tuyến giáp, buồng trứng, hoặc tuyến yên có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone sinh sản và gây vô kinh thứ phát.
• Mang thai và cho con bú: Đây là các nguyên nhân sinh lý tự nhiên dẫn đến vô kinh thứ phát.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm, hoặc thuốc điều trị ung thư có thể có tác dụng phụ là gây ra vô kinh.
• Thay đổi cân nặng đột ngột: Giảm cân hoặc tăng cân quá mức có thể làm mất cân bằng hormone và dẫn đến vô kinh thứ phát.
• Căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết và dẫn đến vô kinh thứ phát.
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), u xơ tử cung, hoặc ung thư buồng trứng cũng có thể gây ra vô kinh thứ phát.

Triệu chứng của vô kinh thứ phát thường chỉ là không có kinh nguyệt. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra, một số phụ nữ có thể gặp các triệu chứng khác như:

• Nóng trong người
• Khô âm đạo
• Giảm ham muốn tình dục
• Rối loạn giấc ngủ
• Thay đổi tâm trạng
• Rụng tóc
• Mụn trứng cá

Phân biệt vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát

Để phân biệt chính xác giữa vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát, các chuyên gia thường dựa vào tiền sử kinh nguyệt của phụ nữ.

Vô kinh nguyên phát là tình trạng không có kinh nguyệt từ khi sinh ra, trong khi vô kinh thứ phát là tình trạng mất kinh nguyệt ở phụ nữ đã từng có kinh nguyệt trong quá khứ.

Cách phân biệt hai dạng vô kinh này cũng có thể dựa vào một số yếu tố khác như:

• Tuổi tác: Vô kinh nguyên phát thường xảy ra ở phụ nữ trẻ tuổi, trong khi vô kinh thứ phát có thể xảy ra ở phụ nữ ở bất kỳ độ tuổi nào.
• Dị tật bẩm sinh: Nếu phụ nữ có dị tật bẩm sinh ở hệ thống sinh sản, họ có nguy cơ cao bị vô kinh nguyên phát.
• Tiền sử gia đình: Nếu mẹ hoặc chị em gái của phụ nữ có tiền sử vô kinh, họ có nguy cơ cao bị vô kinh nguyên phát hoặc thứ phát.

Để chẩn đoán chính xác loại vô kinh mà phụ nữ đang mắc phải, bác sĩ sẽ cần thực hiện một số xét nghiệm như:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp kiểm tra nồng độ hormone sinh sản, chức năng tuyến giáp và các bệnh lý khác có thể gây ra vô kinh.
• Siêu âm: Siêu âm có thể giúp kiểm tra các vấn đề về tử cung, buồng trứng và buồng trứng.
• Xét nghiệm hình ảnh: Các xét nghiệm hình ảnh như chụp CT hoặc MRI có thể được sử dụng để chẩn đoán các vấn đề về hệ thống sinh sản.

Kết luận

Vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát là hai dạng rối loạn kinh nguyệt có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. Việc phân biệt chính xác giữa hai dạng vô kinh này là rất quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Nếu bạn không có kinh nguyệt trong 3 tháng trở lên, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm và kiểm tra để đưa ra đúng loại vô kinh mà bạn đang gặp phải và đề xuất các phương pháp điều trị thích hợp nhằm giúp bạn khôi phục chu kỳ kinh nguyệt và bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.