Thuốc tránh thai hàng ngày: hiểu rõ và sử dụng đúng cách

Thuốc tránh thai hàng ngày đã trở thành một giải pháp phổ biến và hiệu quả để phụ nữ kiểm soát việc mang thai. Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là liều lượng và thời gian uống thuốc tránh thai hàng ngày để đảm bảo hiệu quả cao nhất. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về thuốc tránh thai hàng ngày và cung cấp những thông tin quan trọng để sử dụng thuốc đúng cách và an toàn.

Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

Thuốc tránh thai hàng ngày là loại thuốc uống chứa các chất tương tự hormone để thay đổi hoạt động sinh lý cơ thể và ngăn ngừa khả năng mang thai. Có hai loại thuốc tránh thai hàng ngày, bao gồm:

• Thuốc tránh thai kết hợp (COC): Chứa cả estrogen và progestin, loại thuốc này được sử dụng phổ biến nhất.
• Thuốc tránh thai chỉ có progestin (POP): Chỉ chứa progestin và thường dùng cho những người không thể dùng estrogen.

Cả estrogen và progestin có khả năng điều chỉnh hoạt động của tử cung và buồng trứng bằng cách thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể. Điều này ngăn ngừa rụng trứng trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng, từ đó không có trứng để thụ tinh.

Thuốc tránh thai kết hợp

Đối với thuốc tránh thai kết hợp, hầu hết các loại thuốc có 2 dạng vỉ 21 viên hoặc vỉ 28 viên. Mỗi viên được uống vào cùng một thời điểm hàng ngày, tránh cách nhau quá 24 giờ và không được bỏ bất cứ ngày nào.

Nếu bạn dùng vỉ 21 viên, bạn sẽ ngừng uống thuốc trong 7 ngày trước khi bắt đầu với vỉ mới. Hoặc bạn có thể uống mỗi một viên giả dược/ngày trong 7 ngày đối với vỉ 28 viên. Nếu bạn muốn duy trì thói quen uống thuốc đều đặn, vỉ 28 ngày sẽ là lựa chọn tốt hơn.

Có hai phương pháp bắt đầu COC:

• Bắt đầu từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt: Đây là phương pháp tốt nhất vì có hiệu quả ngăn ngừa mang thai nhanh hơn các phương pháp khác.
• Bắt đầu vào bất kỳ thời điểm nào: Khi sử dụng phương pháp này, 7 ngày đầu tiên được coi là không an toàn. Khuyến nghị sử dụng biện pháp tránh thai thứ hai như bao cao su trong thời gian này.

Với những người mới sử dụng thuốc tránh thai kết hợp và không biết khi nào uống thuốc, có thể bắt đầu vào bất kỳ ngày nào trong tháng. Tuy nhiên, quan trọng là duy trì thói quen uống thuốc mỗi ngày cùng một thời điểm để đạt hiệu quả tốt nhất.

Thuốc tránh thai chỉ có progestin

Đối với thuốc tránh thai chỉ có progestin, bạn cần uống vào cùng một thời điểm hàng ngày mà không có khoảng nghỉ. Điều này có nghĩa là uống thuốc liên tục suốt cả tháng mà không có tuần nghỉ hoặc viên giả dược.

Bạn có thể bắt đầu uống thuốc vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh nguyệt, nhưng khuyến nghị nên bắt đầu vào ngày đầu tiên. Thời gian uống thuốc chỉ có progestin phải chính xác, nếu trễ hơn 3 giờ so với giờ thường uống, hiệu quả của thuốc có thể giảm và bạn cần sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng trong 2 ngày tiếp theo.

Đối với vỉ 28 viên thuốc chỉ có progestin, bạn cần tuân thủ thời gian uống chặt chẽ.

Trường hợp đặc biệt

Trong một số trường hợp đặc biệt, việc uống thuốc tránh thai hàng ngày cần được điều chỉnh để phù hợp với tình trạng sức khỏe hoặc thói quen sinh hoạt của mỗi người. Dưới đây là một số trường hợp đặc biệt và lời khuyên tương ứng:

• Sau phá thai/sẩy thai: Sau khi phá thai hoặc sẩy thai trong 2 tam cá nguyệt đầu tiên, hãy bắt đầu uống thuốc trong vòng 7 ngày đầu tiên nếu bạn muốn tránh thai.
• Sau sinh: Không nên dùng COC trong 21 ngày đầu sau sinh vì có nguy cơ huyết khối tĩnh mạch (VTE) cao hơn.
• Nguy cơ cao VTE: Không nên dùng COC trong 42 ngày đầu sau sinh, bất kể có cho con bú hay không. Yếu tố nguy cơ bao gồm phụ nữ trên 35 tuổi, chỉ số BMI ≥ 30 kg/m², hút thuốc, tiền sản giật, tiền sử huyết khối, chảy máu sau sinh và các tình trạng khác liên quan đến tăng nguy cơ VTE.
• Cho con bú: Không nên dùng COC trong 42 ngày đầu sau sinh nếu phụ nữ đang cho con bú, estrogen có thể ảnh hưởng đến việc tiết sữa.

Đối với những trường hợp đặc biệt này, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết thời gian uống thuốc phù hợp.

Quên uống thuốc tránh thai

Khi quên uống thuốc tránh thai đúng giờ, nguy cơ mang thai ngoài ý muốn sẽ tăng lên. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể nhớ uống thuốc đúng lúc. Nếu quên uống thuốc tránh thai hàng ngày, bạn cần hành động ngay để giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.

Đối với thuốc tránh thai kết hợp:

• Nếu quên uống 1 viên thuốc có chứa hormone, hãy uống ngay viên thuốc đã quên càng sớm càng tốt và tiếp tục uống các viên thuốc còn lại như thông thường. Bạn có thể cần uống 2 viên trong cùng một ngày, bao gồm viên đã quên và viên cho ngày tiếp theo. Không cần sử dụng biện pháp tránh thai bổ sung.
• Nếu quên 2 viên trở lên liên tiếp, hãy uống ngay viên thuốc gần nhất đã quên càng sớm càng tốt (bỏ qua các viên thuốc đã quên trước đó). Tiếp tục uống thuốc theo đúng giờ như đã uống trước đó. Sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng hoặc tránh quan hệ tình dục trong 7 ngày tiếp theo.
• Nếu các viên thuốc bị quên là các viên giả dược (có màu sắc khác với viên chứa hormone) của vỉ 28 viên, bạn có thể vứt chúng đi, tiếp tục uống các viên trong ngày tiếp theo như thông thường và bắt đầu vỉ thuốc mới ngay sau khi dùng hết vỉ thuốc cũ.

Đối với thuốc tránh thai chỉ có progestin:

• Nếu bạn có kinh và quên uống 1 viên hoặc nhiều hơn quá 3 giờ, hãy uống ngay 1 viên càng sớm càng tốt. Tiếp tục uống mỗi ngày 1 viên theo đúng giờ như đã uống trước đó. Tránh quan hệ hoặc sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng trong 2 ngày tiếp theo. Nếu bạn có quan hệ tình dục trong 5 ngày trước đó, cần cân nhắc sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp.

Vì vậy, để tránh thai an toàn và hiệu quả, quan trọng nhất là sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách. Tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng thuốc tránh thai phù hợp với bạn.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

Thuốc tránh thai hàng ngày là loại thuốc uống chứa các chất tương tự hormone để ngăn ngừa khả năng mang thai.

2. Có bao nhiêu loại thuốc tránh thai hàng ngày?

Có hai loại thuốc tránh thai hàng ngày là thuốc tránh thai kết hợp (COC) và thuốc tránh thai chỉ có progestin (POP).

3. Phải uống thuốc hàng ngày như thế nào?

Với thuốc tránh thai kết hợp, bạn uống mỗi ngày vào cùng một thời điểm hàng ngày. Với thuốc tránh thai chỉ có progestin, bạn cũng uống mỗi ngày nhưng không có tuần nghỉ hoặc viên giả dược.

4. Tôi quên uống thuốc tránh thai, phải làm sao?

Khi quên uống thuốc tránh thai, bạn cần sử dụng biện pháp tránh thai bổ sung và tham khảo ý kiến của bác sĩ.

5. Thuốc tránh thai có phù hợp với mọi trường hợp không?

Không, có những trường hợp đặc biệt như sau phá thai/sẩy thai hoặc sau sinh, thuốc tránh thai cần được điều chỉnh phù hợp.

Nguồn: Tổng hợp