Sleep debt là gì? tác động của thiếu ngủ đến sức khỏe thể chất và tinh thần

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, thiếu ngủ là một vấn đề phổ biến mà nhiều người phải đối mặt. Sleep debt, hay còn gọi là “nợ ngủ”, là tình trạng tích lũy từ việc không ngủ đủ giấc trong thời gian dài. Tình trạng này có tác động bất lợi đến chức năng sinh lý thần kinh của con người, gây ra sự mệt mỏi về tinh thần và thể chất. Ngoài ra, sleep debt cũng có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng miễn dịch, nội tiết và trao đổi chất trong cơ thể.

Thiếu ngủ một phần và thiếu ngủ toàn phần

Có hai loại thiếu ngủ chính:

• Thiếu ngủ một phần: Xảy ra khi một người ngủ quá ít trong vài ngày hoặc vài tuần.
• Thiếu ngủ toàn phần: Xảy ra khi một người giữ tỉnh táo trong ít nhất 24 giờ liên tiếp, không có sự ngủ nghỉ.

Việc thiếu ngủ kéo dài sẽ tích lũy và tạo thành sleep debt, hay nợ ngủ. Điều này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta.

Ảnh hưởng sinh lý của sleep debt

Sleep debt có tác động đáng kể đến quá trình trao đổi chất và nội tiết của cơ thể con người, đặc biệt là đối với những người thừa cân. Khi cơ thể thiếu ngủ, nồng độ thyrotropin giảm, đồng thời phản ứng glucose và insulin cũng giảm đi. Điều này cho thấy khả năng cơ thể tiếp nhận carbohydrate bị suy giảm mạnh, lên tới 30% so với người ngủ đủ giấc.

“Thiếu ngủ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, bệnh thận, huyết áp cao, tiểu đường, đột quỵ, béo phì và trầm cảm.”

Đối với nam giới, sleep debt cũng có thể làm tăng nồng độ cortisol vào buổi tối và hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, so với những người ngủ đủ giấc. Thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe mãn tính và tạo ra liên quan đến bệnh tim, bệnh thận, huyết áp cao, tiểu đường, đột quỵ, béo phì và trầm cảm.

Sleep debt và tác động lên béo phì

Nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa sleep debt và béo phì, thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Thiếu ngủ có thể gây ra sự gián đoạn của các hormone leptin và ghrelin, hai hormone quan trọng điều chỉnh sự thèm ăn, tiêu thụ thực phẩm và chế độ ăn uống. Sleep debt cũng có thể dẫn đến lượng calo tổng thể được đốt cháy giảm đi.

Ngoài ra, lifestyle không lành mạnh và thói quen không tốt cũng liên quan đến sleep debt và béo phì. Thiếu ngủ kéo dài dẫn đến lối sống ít vận động và tiêu thụ thực phẩm nhiều hơn. Các yếu tố khác như thời gian làm việc dài và không đều đặn cũng góp phần gây ra tình trạng thừa cân hoặc béo phì do thiếu ngủ.

Sleep debt và tỷ lệ tử vong

Những nghiên cứu cho thấy thời lượng giấc ngủ, đặc biệt là tình trạng thiếu ngủ hoặc thời gian ngủ ngắn hơn, có thể dự đoán tỷ lệ tử vong. Ở những người từ 65 tuổi trở xuống, ngủ ít hơn 5 giờ mỗi ngày (tương đương với việc thiếu ngủ 2 giờ mỗi ngày) vào cuối tuần có tương quan với tỷ lệ tử vong cao hơn 52% so với nhóm ngủ đủ 7 giờ.

Thiếu ngủ trầm trọng và liên tục trong các ngày trong tuần cũng có mối liên hệ tiêu cực với tỷ lệ tử vong và bệnh tật. Tuy nhiên, khi có thể bù đắp bằng giấc ngủ dài vào cuối tuần, tác động này sẽ bị hạn chế. Điều này chỉ áp dụng cho nhóm tuổi từ 65 trở lên.

Ảnh hưởng tâm lý của sleep debt

Sleep debt tích lũy và kéo dài đã được chứng minh là làm tăng cường các phản ứng tâm sinh lý ở con người trước các kích thích cảm xúc. Hạch hạnh nhân trong não chơi một vai trò quan trọng trong biểu hiện các cảm xúc tiêu cực như sợ hãi. Việc thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ đã được chứng minh làm giảm mối quan hệ chức năng giữa hạch hạnh nhân và vỏ não trước trán trung gian, là phần của não có chức năng quan trọng trong việc ngăn chặn chủ quan, tái cơ cấu và đánh giá lại cảm xúc tiêu cực.

Do đó, để duy trì hạch hạnh nhân hoạt động tốt và điều chỉnh trạng thái tâm trạng của chúng ta, một giấc ngủ đủ 7 tiếng và không bị gián đoạn là rất quan trọng. Điều này giúp giảm cường độ cảm xúc tiêu cực và tăng khả năng phản ứng tích cực với các kích thích cảm xúc.

Đừng để sleep debt ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của bạn. Hãy dành thời gian cho giấc ngủ đủ và lành mạnh hàng ngày!

Tổng kết

Trên đây là những thông tin về sleep debt và tác động của nó đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho chúng ta. Vì vậy, hãy chú trọng vào việc có đủ giấc ngủ hàng đêm để bảo vệ sức khỏe của bạn!

Các Câu Hỏi Thường Gặp

1. Sleep debt là gì?

Sleep debt là tình trạng tích lũy từ việc không ngủ đủ giấc trong thời gian dài.

2. Thiếu ngủ một phần và thiếu ngủ toàn phần khác nhau như thế nào?

Thiếu ngủ một phần xảy ra khi một người ngủ quá ít trong vài ngày hoặc vài tuần. Thiếu ngủ toàn phần xảy ra khi một người giữ tỉnh táo trong ít nhất 24 giờ liên tiếp, không có sự ngủ nghỉ.

3. Sleep debt có ảnh hưởng như thế nào đến béo phì?

Sleep debt có thể gây ra sự gián đoạn của các hormone quan trọng điều chỉnh sự thèm ăn và tiêu thụ thực phẩm, dẫn đến tăng cân và béo phì.

4. Thời lượng giấc ngủ ngắn hơn có ảnh hưởng như thế nào đến tỷ lệ tử vong?

Thời lượng giấc ngủ ngắn hơn có tương quan với tỷ lệ tử vong cao hơn, đặc biệt là ở nhóm người từ 65 tuổi trở xuống.

5. Thiếu ngủ có ảnh hưởng đến trạng thái tâm trạng như thế nào?

Thiếu ngủ kéo dài có thể làm tăng cường cảm xúc tiêu cực và giảm khả năng phản ứng tích cực trước các kích thích cảm xúc.

Nguồn: Tổng hợp