Đau thượng vị là gì? Cách cải thiện tình trạng đau vùng thượng vị

Đau thượng vị là một vấn đề sức khỏe phổ biến, thường gặp ở nhiều người với các mức độ khác nhau. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Vậy cần làm gì để điều trị tình trạng này?

Đau thượng vị là gì?

Thượng vị nằm ở khu vực giữa dạ dày và phần đầu của ruột non. Đau thượng vị là cảm giác đau hoặc khó chịu ở vùng nằm giữa ngực và rốn. Đây là một tình trạng khá phổ biến, thường liên quan đến các vấn đề tiêu hóa hoặc dạ dày.

Vùng thượng vị cũng chứa nhiều cơ quan quan trọng khác như ruột thừa, tuyến mật và tuyến tụy. Do đó, đau ở khu vực này có thể liên quan đến các cơ quan ngoài ổ bụng, bao gồm tim, màng phổi và cơ hoành.

Nguyên nhân gây đau tức thượng vị 

Những cơn đau vùng thượng vị có thể xuất phát từ cả yếu tố thông thường và bệnh lý có thể kể đến bao gồm:

Nguyên nhân thông thường không do bệnh lý

Một số nguyên nhân gây đau thượng vị không liên quan đến bệnh lý bao gồm:

• • Ăn quá no hoặc ăn quá nhanh: Khi ăn quá nhiều hoặc ăn nhanh, dạ dày phải làm việc quá sức, gây ra cảm giác đau tức ở vùng thượng vị.
  • Lạm dụng chất kích thích: Sử dụng thực phẩm chứa chất kích thích như cà phê, rượu bia trong thời gian dài có thể kích thích dạ dày và gây đau thượng vị.
  • Căng thẳng và lo âu: Căng thẳng tâm lý có thể ảnh hưởng đến hoạt động của dạ dày, dẫn đến cảm giác khó chịu và đau tức bụng.

• Mang thai: Trào ngược dạ dày và áp lực từ tử cung do sự phát triển có thể gây ra đau thượng vị. Bên cạnh đó, sự thay đổi nồng độ hormone thai kỳ cũng có thể dẫn đến cảm giác đau tức thượng vị dạ dày.

Nguyên nhân bệnh lý

Ngoài các nguyên nhân thông thường, đau thượng vị còn có thể do một số bệnh lý gây ra, chẳng hạn như:

• Viêm loét dạ dày – tá tràng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau thượng vị dạ dày. Viêm loét dạ dày làm lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương, dẫn đến cảm giác đau nhói ở vùng thượng vị.
• Trào ngược dạ dày – thực quản: Dịch axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây kích thích và đau tức thượng vị.
• Sỏi mật: Sỏi trong túi mật có thể gây tắc nghẽn ống mật, dẫn đến đau dữ dội ở vùng thượng vị và lan sang vai hoặc lưng.
• Viêm tụy cấp: Khi bị viêm tụy, người bệnh có thể trải qua cơn đau đột ngột và dữ dội, thường lan đến vùng thượng vị.
• Bệnh tim mạch: Tuy không phổ biến nhưng người mắc các vấn đề về tim mạch, như viêm cơ tim hoặc nhồi máu cơ tim, có thể cảm thấy đau vùng thượng vị.

Triệu chứng đau tức thượng vị

Triệu chứng chính của đau thượng vị bao gồm cảm giác đau tức ở vùng bụng. Ngoài ra, một số triệu chứng đi kèm có thể bao gồm:

• Cơn đau có thể lan lên ngực hoặc xuống bụng.
• Buồn nôn và nôn mửa.
• Đầy hơi, khó tiêu hoặc ợ nóng.
• Cơn đau nhói có thể kéo dài vài giờ sau khi ăn.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, đau vùng thượng vị có thể kèm theo sốt, khó thở, mệt mỏi và giảm cân không rõ nguyên nhân.

Biện pháp cải thiện tình trạng đau thượng vị

Để điều trị tình trạng đau tức vùng thượng vị hiệu quả, bạn nên áp dụng một số phương pháp sau đây:

Thay đổi chế độ ăn uống và cách sinh hoạt

Thay vì ăn no trong 3 bữa chính, hãy chia nhỏ các bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày, giảm nguy cơ bị đau thượng vị.

Chườm nóng

Chườm nóng là một biện pháp giúp thư giãn các cơ bị co thắt, từ đó làm giảm chứng đau bụng khó tiêu. Bạn có thể sử dụng túi chườm nóng hoặc khăn ấm để đặt lên vùng thượng vị bị đau trong khoảng 15-20 phút.

Kiểm soát cân nặng

Thừa cân có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và dẫn đến đau tức vùng thượng vị. Việc duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể thao sẽ giúp giảm thiểu tình trạng này.

Chú ý tư thế nằm

Tư thế nằm có thể ảnh hưởng đến cơn đau thượng vị. Hãy nằm nghiêng sang bên trái hoặc kê cao đầu giường khi ngủ để giảm áp lực lên dạ dày và giảm nguy cơ bị trào ngược dạ dày – thực quản. 

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này do triệu chứng đầy hơi hoặc chướng bụng, việc nằm thẳng có thể làm tình trạng đau tức vùng bụng trở nên khó chịu hơn.

Dùng cây bạc hà

Nghiên cứu cho thấy rằng, cây bạc hà có tác dụng làm dịu cơn đau thượng vị nhờ vào khả năng làm giãn cơ và giảm co thắt. Bạn có thể uống trà bạc hà hoặc sử dụng tinh dầu bạc hà để giảm triệu chứng đau thượng vị.

Sử dụng thuốc điều trị

Hầu hết các trường hợp đau thượng vị đều liên quan đến các vấn đề tiêu hóa. Việc điều trị bằng thuốc sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể và theo chỉ định từ bác sĩ.

Thông thường, các loại thuốc được kê đơn để điều trị đau thượng vị bao gồm: thuốc trung hòa acid, thuốc ức chế bơm proton (PPI) giúp giảm tiết acid dạ dày, và một số loại thuốc khác tùy theo tình trạng bệnh lý của người bệnh.

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng đau thượng vị cũng như các biện pháp để cải thiện tình trạng này. Nếu triệu chứng đau kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.