Biến chứng tiểu đường ở mắt: cơ chế, biểu hiện và cách khắc phục
Bệnh tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, trong đó có biến chứng ở mắt. Tuy nhiên, nếu biến chứng tiểu đường ở mắt được phát hiện và điều trị kịp thời ngay từ giai đoạn đầu, khả năng phục hồi khá cao. Ngược lại, nếu không được điều trị, biến chứng này có thể dẫn đến tổn thương mắt lâu dài hoặc thậm chí gây mù lòa.
Bệnh tiểu đường dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nào?
Bệnh tiểu đường, còn được gọi là đái tháo đường, là một bệnh lý mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng tăng lượng đường (glucose) trong máu do sự giảm nồng độ hormon insulin. Bệnh thường biểu hiện qua các triệu chứng như uống nhiều, khát nhiều, tiểu nhiều và ăn nhiều.
Tiểu đường ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như mắt, mạch máu, thận, và nhiều cơ quan khác. Nồng độ đường trong máu cao có thể dẫn đến các biến chứng cấp tính, bao gồm hôn mê do nhiễm toan ceton hoặc do tăng áp lực thẩm thấu máu.
Bệnh tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
- Mờ mắt, nhức mỏi mắt
- Bệnh võng mạc đái tháo đường
- Phù hoàng điểm
- Đục thủy tinh thể
- Tăng nhãn áp (glaucoma)
- Thoái hóa điểm vàng
- Bệnh thần kinh thị giác
Bệnh tiểu đường dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như mờ mắt, võng mạc đái tháo đường, phù hoàng điểm, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, thoái hóa điểm và bệnh thần kinh thị giác.
Các biến chứng tiểu đường ở mắt có thể xảy ra
Biến chứng tiểu đường ở mắt thường xuất hiện ở giai đoạn muộn, nhưng cũng có thể xảy ra sớm hơn ở những người không kiểm soát tốt nồng độ đường trong máu. Dưới đây là một số biến chứng ở mắt thường gặp:
- Mờ mắt, nhức mỏi mắt: Nguyên nhân do nồng độ đường trong máu tăng cao hoặc không ổn định gây nên sự thay đổi áp lực thẩm thấu máu làm ảnh hưởng đến mạch máu nuôi dưỡng mắt. Mắt phải điều tiết liên tục để thích nghi, dẫn đến nhức mỏi và nhìn mờ.
- Bệnh võng mạc đái tháo đường: Thường gặp sau khoảng 5 năm mắc bệnh và có hai thể. Thể không tăng sinh gây tổn thương võng mạc ở giai đoạn sớm và thể tăng sinh gây tắc các mạch máu nhỏ, dẫn đến mù vĩnh viễn.
- Phù hoàng điểm: Bệnh nhân có thể gặp phù hoàng điểm do vỡ các mạch máu nhỏ, gây xuất huyết võng mạc và phù nề các sợi thần kinh ở trung tâm võng mạc. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây bong võng mạc và mù vĩnh viễn.
- Đục thủy tinh thể: Nồng độ đường trong máu cao dẫn đến tăng lượng sorbitol, gây thay đổi tính thấm của thủy tinh thể và xơ hóa, dẫn đến đục thủy tinh thể. Có hai thể chính là thể dưới vỏ và thể lão hóa.
- Tăng nhãn áp (glaucoma): Hiện tượng tăng áp lực trong buồng dịch kính, thường gặp glaucoma góc mở do sự tăng sinh mạch máu. Người bệnh có biểu hiện đau đầu, nhức mắt và nhìn mờ đột ngột.
- Thoái hóa điểm vàng: Khi tình trạng tăng sinh mạch gây xuất huyết võng mạc nặng, các sợi thần kinh không được nuôi dưỡng sẽ sưng phù và dần thoái hóa. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ giảm thị lực, thậm chí có thể mù vĩnh viễn.
- Bệnh thần kinh thị giác: Biến chứng này hiếm gặp, thường xuất hiện ở bệnh nhân đái tháo đường loại I. Nguyên nhân là do tăng sinh mạch và xuất huyết, gây thiếu máu nuôi dưỡng các sợi thần kinh ở võng mạc.
Biến chứng tiểu đường ở mắt bao gồm mờ mắt, võng mạc đái tháo đường, phù hoàng điểm, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng và bệnh thần kinh thị giác.
Cơ chế và cách cải thiện biến chứng tiểu đường ở mắt
Biến chứng tiểu đường ở mắt xảy ra do tổn thương các mạch máu nuôi dưỡng võng mạc qua 3 giai đoạn chính:
- Bệnh võng mạc nền (NPDR): Giai đoạn bắt đầu của bệnh võng mạc đái tháo đường khi mạch máu trong võng mạc trở nên yếu. Các phồng nhỏ (vi phình mạch) có thể nhô ra khỏi thành mạch máu, đôi khi gây rò rỉ chất lỏng và máu vào võng mạc. NPDR có thể tiến triển từ nhẹ đến nặng, khi nhiều mạch máu bị tắc nghẽn hơn và các sợi thần kinh trong võng mạc có thể phù lên.
- Bệnh võng mạc tiền tăng sinh: Giai đoạn có những thay đổi ảnh hưởng đến các mạch máu, bao gồm cả chảy máu nhiều hơn vào mắt. Tầm nhìn có thể bị ảnh hưởng, và việc tái khám sau 3 – 6 tháng là cần thiết để theo dõi tình trạng mắt.
- Bệnh võng mạc tăng sinh: Giai đoạn nghiêm trọng nhất của bệnh võng mạc đái tháo đường, khi các mạch máu bị hư hỏng đóng lại và gây ra sự phát triển của các mạch máu mới không bình thường trong võng mạc. Cuối cùng, mô sẹo do sự phát triển của các mạch máu mới có thể khiến võng mạc bị bong ra khỏi đáy mắt.
Để cải thiện biến chứng tiểu đường ở mắt, các phương pháp điều trị có thể được áp dụng:
- Phẫu thuật laser: Sử dụng phẫu thuật laser để cầm máu tại các điểm xuất huyết và ngăn chặn sự phát triển của các mạch máu mới với độ chính xác và hiệu quả cao.
- Phẫu thuật loại bỏ dịch kính: Loại bỏ một phần dịch kính để giảm áp lực trong nhãn cầu, cải thiện triệu chứng một cách nhanh chóng.
- Thuốc chống tăng sinh mạch máu mới: Sử dụng thuốc kháng VEGF để hạn chế sự phát triển của các mạch máu mới.
- Các phương pháp điều trị khác: Kết hợp các biện pháp điều trị để đạt được hiệu quả tốt nhất. Đối với những người bệnh có tổn thương nặng, có thể cần phẫu thuật thay thủy tinh thể để cải thiện thị lực.
Cải thiện biến chứng tiểu đường ở mắt có thể được thực hiện thông qua phẫu thuật laser, loại bỏ dịch kính, thuốc chống tăng sinh mạch máu mới và các phương pháp điều trị khác.
Phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở mắt
Để tránh biến chứng tiểu đường liên quan đến mắt, bạn cần lưu ý các biện pháp phòng ngừa:
- Định kỳ kiểm tra mắt: Kiểm tra mắt định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến thị lực và võng mạc.
- Điều chỉnh lối sống: Thay đổi lối sống bằng cách ăn một chế độ ăn lành mạnh, tập thể dục đều đặn và duy trì cân nặng lành mạnh.
- Kiểm soát nồng độ đường trong máu: Điều chỉnh nồng độ đường trong máu thông qua việc kiểm soát chế độ ăn uống và uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Nếu vấn đề với mắt của bạn được phát hiện sớm và bạn kết hợp thay đổi lối sống với điều trị, có thể ngăn chặn tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở mắt bao gồm kiểm tra mắt định kỳ, điều chỉnh lối sống và kiểm soát nồng độ đường trong máu.
5 FAQ về biến chứng tiểu đường ở mắt
- Biến chứng tiểu đường ở mắt có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng không?
Đúng. Biến chứng tiểu đường ở mắt có thể gây tổn thương lâu dài và thậm chí gây mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.
- Có những biểu hiện nào cho thấy mắt đã bị ảnh hưởng bởi tiểu đường?
Một số biểu hiện bao gồm mờ mắt, nhức mỏi mắt, giảm thị lực, và khó nhìn vào ban đêm.
- Làm thế nào để cải thiện biến chứng tiểu đường ở mắt?
Việc cải thiện biến chứng tiểu đường ở mắt có thể được thực hiện thông qua phẫu thuật laser, loại bỏ dịch kính, thuốc chống tăng sinh mạch máu mới và các phương pháp điều trị khác.
- Làm thế nào để phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở mắt?
Phòng ngừa biến chứng tiểu đường ở mắt có thể được thực hiện thông qua định kỳ kiểm tra mắt, điều chỉnh lối sống và kiểm soát nồng độ đường trong máu.
- Thay đổi lối sống có thể giúp ngăn chặn biến chứng tiểu đường ở mắt không?
Đúng. Thay đổi lối sống bằng cách ăn một chế độ ăn lành mạnh, tập thể dục đều đặn và duy trì cân nặng lành mạnh có thể giúp ngăn chặn biến chứng tiểu đường ở mắt.
Nguồn: Tổng hợp
