Vitamin D là gì? Vai trò của vitamin D

Vitamin D là gì?

Vitamin D (calciferol) gồm một nhóm seco-sterol tan trong chất béo, được tìm thấy rất ít trong thức ăn tự nhiên. Vitamin D được quang hợp trong da của động vật có xương sống nhờ tác động bức xạ B của tia tử ngoại. Vitamin D có nhiều cấu trúc, tuy nhiên, có 2 cấu trúc sinh lý chính là vitamin D2 (ergocalciferol) và vitamin D3 (cholecalciferol).

• Vitamin D2 có nguồn gốc từ men nấm và sterol thực vật, ergosterol.
• Vitamin D3 được tổng hợp từ 7-dehydrocholesterol ở da.

Xét theo góc độ dinh dưỡng người, 2 loại này có giá trị sinh lý tương tự nhau.

Vitamin D phù hợp với đối tượng nào?

• Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi: Nhóm này cần 10 microgam (mcg) vitamin D mỗi ngày. Vitamin D có thể được bổ sung qua sữa mẹ hoặc sữa công thức tăng cường vitamin D. Trẻ em cũng có thể tự tổng hợp vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhưng điều này có thể khó khăn trong những tháng mùa đông hoặc ở những vùng có lượng ánh nắng mặt trời thấp.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Những phụ nữ này cần 10mcg vitamin D mỗi ngày. Vitamin D rất quan trọng cho sự phát triển của xương và răng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Người lớn từ 19 đến 70 tuổi: Nhóm này cần 600 mcg vitamin D mỗi ngày. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi, rất cần thiết cho sức khỏe của xương và răng. Nó cũng giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
• Người lớn trên 70 tuổi: Nhóm này cần 800 mcg vitamin D mỗi ngày. Khi chúng ta già đi, cơ thể chúng ta trở nên kém hiệu quả hơn trong việc tổng hợp vitamin D từ ánh nắng mặt trời. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương và các vấn đề sức khỏe khác.
• Những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Những người làm việc trong nhà hoặc những người có da sẫm màu có nguy cơ thiếu vitamin D cao hơn. Những người này có thể cần bổ sung vitamin D để đảm bảo họ đang nhận đủ.

Vai trò của vitamin D

Vitamin D có vai trò quan trọng với cơ thể, đặc biệt là trẻ em đang trong giai đoạn phát triển.

Vitamin D giữ vai trò quan trọng trong việc tạo nên cấu trúc xương, răng thông qua cơ chế phân phối canxi và phospho của cơ thể. Vitamin D làm tăng quá trình hấp thu canxi và phospho tại đường tiêu hoá. Tại xương, vitamin D cùng hormone tuyến cận giáp PTH kích thích chuyển hoá canxi và phospho, làm tăng quá trình lắng đọng canxi của xương. Vì vậy, lượng vitamin D đầy đủ là điều kiện thiết yếu để canxi và phospho được gắn trong mô xương. Vitamin D cũng là một chất quan trọng giúp điều hoà cân bằng nội mô của hai chất này trong cơ thể.

Ngoài ra, vitamin D còn đóng vai trò trong quá trình phân chia tế bào, bài tiết và chuyển hoá các hormone, bao gồm hormon tuyến cận giáp (PTH) và insulin. Vitamin D có khả năng ảnh hưởng đến sự biệt hoá của một số tế bào ung thư như ung thư da, ung thư xương và các tế bào ung thư vú. Một số nghiên cứu đã chứng minh, tình trạng đủ vitamin D có liên quan đến giảm nguy cơ phát triển ung thư vú, đại tràng và tuyến tiền liệt.

Lưu ý khi sử dụng vitamin D

Mặc dù vitamin D rất quan trọng cho cơ thể, nhưng việc sử dụng quá liều có thể dẫn đến một số tác dụng phụ. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng vitamin D:

Sử dụng đúng liều lượng

• Liều lượng khuyến nghị cho người lớn khỏe mạnh từ 19 – 70 tuổi là 600 IU/ngày.
• Người từ 71 tuổi trở lên nên dùng 800 IU/ngày.
• Một số nhóm người có thể cần liều cao hơn, bao gồm:
  • Trẻ em dưới 1 tuổi: 400 IU/ngày.
  • Trẻ em từ 1-18 tuổi: 600 IU/ngày.
  • Phụ nữ mang thai và cho con bú: 600 IU/ngày.
  • Người có nguy cơ thiếu vitamin D cao, chẳng hạn như người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, người có da sẫm màu, người mắc bệnh về thận, gan hoặc đường ruột.

Cách sử dụng:

• Vitamin D có thể được bổ sung qua thực phẩm, tia nắng mặt trời và thực phẩm chức năng.
• Nên ưu tiên bổ sung vitamin D từ thực phẩm và ánh nắng mặt trời trước khi sử dụng thực phẩm chức năng.
• Nên tắm nắng vào buổi sáng sớm, mỗi lần 10-15 phút, 2-3 lần/tuần.
• Khi sử dụng thực phẩm chức năng vitamin D, cần chọn sản phẩm uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và tuân theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.

Tác dụng phụ:

• Khi sử dụng vitamin D quá liều có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, táo bón, nhức đầu, mệt mỏi, tăng canxi máu, sỏi thận,…

Tương tác thuốc:

• Vitamin D có thể tương tác với một số loại thuốc, bao gồm:
  • Thuốc giảm mỡ.
  • Thuốc lợi tiểu.
  • Thuốc chống co giật.
  • Thuốc tim.
• Cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng trước khi sử dụng vitamin D.

Tóm lại, vitamin D là một dưỡng chất quan trọng cho sức khỏe, tuy nhiên cần sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể về liều lượng và cách sử dụng vitamin D phù hợp với bạn.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.