Sốt rét đái huyết cầu tố: căn bệnh nguy hiểm khiến hàng triệu người bị ảnh hưởng

Sốt rét là gì?

Sốt rét là một bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra, với các triệu chứng như đau đầu, sốt, lạnh run và có thể dẫn đến tử vong. Bệnh thường phát triển sau 10 – 15 ngày kể từ khi người bệnh bị muỗi Anopheles đốt. Bên cạnh đó, sốt rét còn có thể lây qua đường truyền máu, từ mẹ sang con, sử dụng chung kim tiêm chứa ký sinh trùng, hoặc bị muỗi đốt.

Bệnh sốt rét là một bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra

Người mắc bệnh có thể biểu hiện triệu chứng sốt rét thông thường hoặc sốt rét ác tính, tùy thuộc vào loại ký sinh trùng gây bệnh.

Triệu chứng sốt rét thông thường

Các triệu chứng phổ biến bao gồm sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau bụng, mệt mỏi, thở nhanh, nhịp tim nhanh, ho, đau cơ khớp và tiêu chảy. Những triệu chứng ban đầu này thường không nguy hiểm đến tính mạng. Tùy theo cơ địa mỗi người, bệnh có thể diễn ra theo dạng sốt điển hình với ba giai đoạn là rét run, sốt, và vã mồ hôi. Trường hợp sốt không điển hình có thể bao gồm sốt liên tục hoặc không thành cơn, ớn lạnh, rét và nổi da gà. Một số người bệnh có thể bị phình to lách, gan, xanh xao, suy nhược, và thiếu máu.

Trường hợp sốt không điển hình có thể bao gồm sốt liên tục hoặc không thành cơn

Triệu chứng sốt rét ác tính

Đây là dạng sốt rét nghiêm trọng, chủ yếu do ký sinh trùng Plasmodium falciparum gây ra, dẫn đến tắc nghẽn mao mạch, rối loạn tuần hoàn, và giảm tưới máu đến các cơ quan, gây tổn thương não. Các dấu hiệu bao gồm sốt cao liên tục, rối loạn ý thức (mơ sảng, nói lảm nhảm, ngủ li bì), rối loạn tiêu hóa (ói mửa, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng), đau đầu dữ dội, da tái xanh và thiếu máu nặng.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể gặp suy thận, phù phổi cấp, hạ đường huyết, sốc, xuất huyết, co giật, vàng da, và các biến chứng nguy hiểm khác. Nếu không được điều trị kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao.

Sốt rét đái huyết cầu tố là gì?

Sốt rét đái huyết cầu tố là một dạng sốt rét nghiêm trọng do ký sinh trùng Plasmodium falciparum gây ra. Bệnh thường xảy ra ở các vùng có dịch sốt rét nặng, đặc biệt ở những người mắc sốt rét kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, do không điều trị dứt điểm. Biểu hiện của bệnh bao gồm tán huyết đột ngột và dữ dội, dẫn đến thiếu máu cấp tính, vàng da và niêm mạc, cùng với tiểu ra huyết cầu tố. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến suy thận cấp và có tỷ lệ tử vong cao.

Sốt rét đái huyết cầu tố là một dạng sốt rét nghiêm trọng do ký sinh trùng Plasmodium falciparum gây ra

Triệu chứng của sốt rét đái huyết cầu tố là gì?

Sốt rét đái huyết cầu tố gồm hai giai đoạn là giai đoạn khởi phát và giai đoạn toàn phát.

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn khởi phát của bệnh kéo dài từ nửa ngày đến 1 ngày, với các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Rét run, mệt mỏi, sốt cao (thường vượt ngưỡng 39 – 40 độ C).
• Da và niêm mạc nhợt nhạt.
• Nôn nhiều lần, dịch nôn đắng, màu xanh vàng, đôi khi nôn khan.
• Nước tiểu sẫm màu, bệnh nhân thường muốn đi tiểu nhiều lần và có thể cảm thấy nóng buốt ở niệu đạo.

Giai đoạn toàn phát

Các triệu chứng trên tiếp tục trở nên nghiêm trọng hơn:

• Bệnh nhân tiếp tục trải qua các cơn sốt rét run hoặc sốt dao động. Mỗi cơn rét run thường đi kèm với tán huyết, kéo dài từ 3 – 4 ngày và sốt dần hạ nhiệt từ ngày thứ hai.
• Nôn ra dịch dạ dày và mật có màu xanh vàng, kèm theo đau vùng thượng vị, vã mồ hôi và có thể nôn khan.
• Da và niêm mạc trở nên vàng, tình trạng này tăng lên sau mỗi cơn sốt rét. Da có thể chuyển sang màu vàng đậm và xanh thẫm nếu tán huyết cấp diễn và kéo dài.
• Nước tiểu có chứa huyết cầu tố: Ban đầu nước tiểu có màu đỏ tươi, sau đó nhanh chóng chuyển sang màu nâu đen. Khi để lâu, nước tiểu phân thành hai lớp, lớp trên là nước tiểu màu nâu, lớp dưới là cặn màu nâu xám gồm huyết cầu tố, các trụ tế bào biểu mô, trụ hạt và trụ trong. Từ ngày thứ 2 – 3 trở đi, bệnh nhân tiểu ít dần do mất nước, sau đó có thể dẫn đến suy thận. Giữa các cơn tán huyết, nước tiểu bớt màu nâu đen và dần nhạt đi. Thời gian tiểu ra huyết cầu tố có thể kéo dài vài giờ, trung bình là 3 – 4 ngày.
• Hội chứng thiếu máu, thiếu oxy cấp diễn: Da và niêm mạc trở nên xanh nhợt, bệnh nhân có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, mạch nhanh, thở gấp, huyết áp tăng, tức ngực… Giai đoạn này thường kéo dài từ 4 – 7 ngày.

Một số biến chứng thường gặp của sốt rét đái huyết cầu tố gồm suy thận cấp, trụy tim mạch, hội chứng não cấp và biến chứng gan mật. Các biến chứng này có thể nguy hiểm và dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị sốt rét đái huyết cầu tố là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mỗi người.

Câu hỏi thường gặp về sốt rét đái huyết cầu tố:

1. Sốt rét đái huyết cầu tố có thể gây tử vong không?
   Đái huyết cầu tố là một dạng sốt rét nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
2. Làm sao để chẩn đoán sốt rét đái huyết cầu tố?
   Chẩn đoán sốt rét đái huyết cầu tố thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng, kết quả xét nghiệm máu và tán huyết cầu tố.
3. Có phương pháp điều trị nào cho sốt rét đái huyết cầu tố?
   Việc điều trị sốt rét đái huyết cầu tố thường bao gồm sử dụng thuốc kháng rét như artemisinin và các loại thuốc kháng ký sinh trùng khác.
4. Làm thế nào để phòng ngừa sốt rét đái huyết cầu tố?
   Phòng ngừa sốt rét đái huyết cầu tố bao gồm sử dụng biện pháp phòng tránh muỗi, như sử dụng kem chống muỗi, áo dài và ngăn cửa lưới.
5. Bệnh sốt rét có thể kiểm soát được không?
   Việc kiểm soát sốt rét có thể được thực hiện thông qua việc sử dụng các biện pháp phòng ngừa muỗi và sử dụng đúng các loại thuốc kháng rét.

Nguồn: Tổng hợp