Phương pháp nội soi: cách chẩn đoán bệnh đường tiêu hóa

Mỗi ngày, hàng ngàn người trên toàn thế giới gặp phải các vấn đề về đường tiêu hóa. Tuy nhiên, việc xác định nguyên nhân chính xác của những triệu chứng như đầy hơi, ợ nóng hoặc đau bụng không phải lúc nào cũng dễ dàng. May mắn thay, có một loạt các phương pháp nội soi phổ biến có thể giúp chẩn đoán và xác định nguyên nhân của những vấn đề về đường tiêu hóa. Hãy cùng tìm hiểu về 4 phương pháp nội soi phổ biến nhất.

Nội soi dạ dày

Nội soi dạ dày là gì?

“Nội soi dạ dày sẽ kiểm tra đường dẫn thức ăn, dạ dày và phần trên của ruột non (tá tràng) để xem có bất thường không. Thủ tục này sử dụng một camera mỏng, linh hoạt, được đưa qua miệng vào dạ dày và tá tràng để chẩn đoán các vấn đề và lấy mẫu mô để làm sinh thiết giải phẫu bệnh.”

Nội soi dạ dày phát hiện điều gì?

• Điều tra nguyên nhân của các triệu chứng không giải thích được như đau bụng, nôn mửa, ợ nóng, đầy hơi, thiếu máu hoặc sụt cân không giải thích được.
• Kiểm tra các vết loét, tổn thương ung thư và sự phát triển của ung thư hoặc tình trạng tiền ung thư.

Đối tượng cần nội soi dạ dày

Bất cứ ai có triệu chứng dạ dày không rõ nguyên nhân hoặc ợ chua dai dẳng đều có thể cần nội soi dạ dày. Bác sĩ cũng có thể đề xuất và chỉ định phương pháp này nếu bạn vô tình nuốt phải vật lạ hoặc nếu bạn có khối u nhỏ không phải ung thư hoặc ung thư cần phải cắt bỏ khỏi dạ dày.

Quá trình thực hiện nội soi dạ dày

Bác sĩ có thể sử dụng thuốc an thần nhẹ để giúp bạn thư giãn trước khi đưa chiếc camera mỏng này xuống cổ họng, xuống dạ dày và tá tràng. Bạn sẽ nằm nghiêng trong suốt quá trình thực hiện, kéo dài khoảng 5 – 15 phút.

Làm thế nào để chuẩn bị cho nội soi dạ dày?

Bạn sẽ cần bụng đói khi thực hiện thủ thuật, vì vậy, trước giờ nội soi, bạn không nên ăn bất cứ thứ gì trong tối thiểu 8 giờ hoặc uống bất cứ thứ gì trong tối thiểu 3 giờ. Nói chuyện trước với bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu hoặc thuốc điều trị bệnh tiểu đường.

Nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng là gì?

“Nội soi đại tràng kiểm tra ruột già của bạn xem có bất thường hoặc bệnh tật nào không. Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng hướng một camera mỏng, có ánh sáng qua trực tràng vào đại tràng để nhìn vào bên trong ruột già của bạn.”

Nội soi đại tràng phát hiện điều gì?

• Điều tra nguyên nhân gây đau bụng, chảy máu, thiếu máu, sụt cân không rõ nguyên nhân, táo bón hoặc tiêu chảy không rõ nguyên nhân hoặc thay đổi thói quen đại tiện của bạn.
• Kiểm tra ung thư đại trực tràng hoặc tổn thương tại chỗ nghi ngờ tiền ung thư.

Đối tượng cần nội soi đại tràng

Bất cứ ai có triệu chứng đường ruột dưới không giải thích được có thể cần nội soi để chẩn đoán loại trừ bất cứ điều gì nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu trên 50 tuổi, bạn nên tầm soát ung thư đại tràng thường xuyên ngay cả khi không có bất kỳ triệu chứng nào, vì nguy cơ ung thư tăng theo tuổi tác.

Quá trình thực hiện nội soi đại tràng

Bạn sẽ nằm nghiêng trong phần lớn thời gian thực hiện, với đầu gối sát vào ngực. Bạn thường sẽ được dùng thuốc an thần nhẹ để giúp thư giãn cơ thể, mặc dù bạn có thể chưa ngủ hoàn toàn. Sau khi đưa camera vào, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng bơm phồng ruột để có thể nhìn rõ. Bác sĩ cũng có thể lấy một số mẫu mô để làm giải phẫu bệnh lý nếu cần thiết. Quá trình nội soi đại tràng trung bình kéo dài từ 20 đến 45 phút.

Làm thế nào để chuẩn bị cho nội soi đại tràng?

Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn rõ ràng để làm theo trước khi nội soi. Bạn có thể chỉ được phép ăn chế độ ăn lỏng trước khi làm thủ thuật. Bạn cũng có thể cần dùng thuốc nhuận tràng hoặc dùng thuốc xổ để loại bỏ chất thải (phân) trong đại tràng trước khi làm thủ thuật.

Nội soi viên nang

Nội soi viên nang là gì?

“Nội soi viên nang là một thủ tục chẩn đoán bao gồm nuốt một viên thuốc nhỏ (viên nang) có gắn một camera nhỏ bên trong, chụp ảnh hệ thống tiêu hóa của bạn (chủ yếu là ruột non) khi nó đi qua. Xét nghiệm này có thể được bác sĩ khuyên dùng nếu ruột non của bạn cần được đánh giá.”

Nội soi viên nang phát hiện điều gì?

• Điều tra nguyên nhân của các triệu chứng không giải thích được như thiếu máu, chảy máu hoặc đau.
• Kiểm tra vết loét ruột non, nguyên nhân chảy máu hoặc bệnh viêm ruột.

Đối tượng cần nội soi viên nang

Bạn có thể cần nội soi viên nang nếu bạn cần đánh giá ruột non.

Quá trình nội soi viên nang

Bạn sẽ không cảm thấy đau khi viên nang đi qua ruột. Trong quá trình này, bạn sẽ được đeo một thiết bị ghi hình nhỏ bên mình để ghi lại những hình ảnh tương ứng khi viên nang đi xuống ruột non. Bạn sẽ phải đeo thiết bị này trong khoảng 8 giờ.

Làm thế nào để chuẩn bị cho nội soi viên nang?

Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về những hạn chế trong chế độ ăn uống, thời gian nhịn ăn và cách chuẩn bị ruột non. Điều quan trọng là bạn phải làm theo lời khuyên này càng chặt chẽ càng tốt để viên nang ghi lại hình ảnh với khả năng hiển thị tối ưu.

Siêu âm nội soi

Siêu âm nội soi là gì?

“Siêu âm nội soi sử dụng sóng siêu âm để chụp ảnh các cơ quan nội tạng của bạn. Giống như nội soi, thiết bị siêu âm sẽ được dẫn vào cơ thể bạn bằng đầu một camera mỏng, linh hoạt.”

Siêu âm nội soi phát hiện điều gì?

• Nghiên cứu các bất thường hoặc tăng sinh và lấy mẫu mô bằng kim nhỏ.
• Đánh giá và xác định giai đoạn chính xác hơn của một số bệnh ung thư, ví dụ như ung thư thực quản, phổi, tuyến tụy, dạ dày hoặc đại trực tràng.

Đối tượng cần siêu âm nội soi?

Vì thiết bị siêu âm chụp ảnh các cơ quan mà bạn không thể nhìn thấy bằng phương pháp nội soi truyền thống, đây không phải là công cụ hàng đầu để chẩn đoán các bệnh thông thường về dạ dày hoặc ruột. Bác sĩ có thể đề nghị phương pháp này nếu họ nghi ngờ các tình trạng khác như viêm tụy và sỏi ống mật, để có chẩn đoán ban đầu (sơ bộ – chưa xác định) một số bệnh ung thư hoặc để đánh giá sự tăng sinh bất thường và khả năng tiếp cận mô.

Quá trình thực hiện siêu âm nội soi

Quá trình thực hiện siêu âm nội soi yêu cầu bạn nằm nằm xuống và ngồi trong suốt quá trình này. Bác sĩ dùng một máy siêu âm di động và đưa đầu dò siêu âm vào cơ thể qua miệng hoặc hậu môn. Quá trình này thường kéo dài khoảng từ 15 đến 60 phút.

Câu hỏi thường gặp

1. Ai cần phải thực hiện nội soi dạ dày?

Bất cứ ai có triệu chứng dạ dày không rõ nguyên nhân hoặc ợ chua dai dẳng đều có thể cần nội soi dạ dày. Bác sĩ cũng có thể đề xuất và chỉ định phương pháp này nếu bạn vô tình nuốt phải vật lạ hoặc nếu bạn có khối u nhỏ không phải ung thư hoặc ung thư cần phải cắt bỏ khỏi dạ dày.

2. Nội soi đại tràng kéo dài bao lâu?

Quá trình thực hiện nội soi đại tràng trung bình kéo dài từ 20 đến 45 phút.

3. Ai cần thực hiện nội soi viên nang?

Bạn có thể cần nội soi viên nang nếu bạn cần đánh giá ruột non.

4. Cần làm gì để chuẩn bị cho nội soi viên nang?

Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về những hạn chế trong chế độ ăn uống, thời gian nhịn ăn và cách chuẩn bị ruột non. Điều quan trọng là bạn phải làm theo lời khuyên này càng chặt chẽ càng tốt để viên nang ghi lại hình ảnh với khả năng hiển thị tối ưu.

5. Siêu âm nội soi thường dùng để chẩn đoán những bệnh gì?

Siêu âm nội soi có thể được sử dụng để nghiên cứu các bất thường hoặc tăng sinh và lấy mẫu mô bằng kim nhỏ. Ngoài ra, nó cũng có thể đánh giá và xác định giai đoạn chính xác hơn của một số bệnh ung thư, ví dụ như ung thư thực quản, phổi, tuyến tụy, dạ dày hoặc đại trực tràng.

Nguồn: Tổng hợp