Thai ngoài tử cung là gì? Những điều cần biết về thai ngoài tử cung

Triệu chứng

Thai ngoài tử cung có 3 triệu chứng thường gặp dưới đây:

• Những dấu hiệu mang thai thông thường như chậm kinh, căng tức ngực, buồn nôn…
• Chảy máu âm đạo thường có lượng ít hoặc xuất hiện một chút máu hồng ngoài chu kỳ kinh nguyệt có thể được gọi là máu “báo thai”. Máu này thường có màu hồng nhạt, thời gian xuất hiện sẽ ngắn hơn thời gian hành kinh thông thường và ít khi gây đau bụng. Tuy nhiên, nếu chị em thấy ra máu âm đạo kéo dài, không liên quan đến chu kỳ kinh, máu có màu đỏ sẫm thì các mẹ nên liên hệ với các bác sĩ Phụ Sản vì có thể đã mang thai ngoài tử cung.
• Đau bụng khi hành kinh là tình trạng nhiều phụ nữ có thể gặp phải. Tuy nhiên, khi cảm thấy đau nhói bụng dưới, thường thì xuất hiện ở một bên. Đôi khi là hai bên, đau âm ỉ kéo dài, đau mót rặn như táo bón, đôi khi mức độ đau dữ dội kèm thấy chảy máu âm đạo thì khả năng đây là dấu hiệu mang thai ngoài tử cung. Mức độ đau thường tỉ lệ thuận với mức độ phát triển của khối thai đó.

Có nhiều trường hợp sản phụ còn có thể cảm thấy đau bụng dữ dội, chân tay bủn rủn, đau nhức vai, toát mồ hôi, da niêm nhợt nhạt, hoa mắt chóng mặt, thậm chí là ngất xỉu hoặc hôn mê. Khi gặp phải những dấu hiệu này thì sản phụ cần đi khám ngay.

Nguyên nhân

Các nguyên nhân dẫn đến mang thai ngoài tử cung bao gồm:

• Trường hợp thai phụ từng có tiền sử phẫu thuật ống dẫn trứng hoặc nhiễm trùng ống dẫn trứng, khiến cho vòi trứng có sẹo hoặc bị viêm.
• Nội tiết tố estrogen bỗng nhiên bị xáo trộn.
• Cơ quan sinh dục có bất thường về hình thái
• Một số yếu tố đặc biệt liên quan đến gen di truyền.
• Thai phụ đang gặp tình trạng bệnh lý liên quan đến ống dẫn trứng hoặc các cơ quan sinh sản khác.
• Ngoài ra một số yếu tố nguy cơ như vấn đề về tuổi tác, người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, người đang điều trị vô sinh, người có tiền sử từng sinh mổ hoặc phẫu thuật cắt u xơ tử cung, người từng phẫu thuật thắt ống dẫn trứng nhằm tránh thai đều có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng chửa ngoài tử cung.

Tuy nhiên có một số trường hợp không xuất hiện bất kì hiện tượng nào như trên thì vẫn có nguy cơ mang thai ngoài tử cung.

Đối tượng nguy cơ

Thai ngoài tử cung thường gặp ở những phụ nữ bị viêm nhiễm vòi trứng, viêm nhiễm vùng chậu hoặc dị tật ống dẫn trứng, hẹp ống dẫn trứng bẩm sinh, đã từng phẫu thuật liên quan đến vòi trứng có nguy cơ mang thai ngoài tử cung cao hơn người bình thường. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến thai ngoài tử cung bao gồm:

• Tiền căn thai ngoài tử cung
• Tiền căn phẫu thuật ống dẫn trứng, phẫu thuật vùng bụng chậu trước đó
• Viêm vùng chậu 
• Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục
• Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung:
  • Hút thuốc lá
  • Tuổi trên 35 tuổi
  • Vô sinh
  • Các biện pháp hỗ trợ sinh sản

Chẩn đoán

Để chẩn đoán sớm nhất và chính xác nhất thai có nằm ngoài tử cung hay không sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó thai phụ cần trang bị những thông tin cơ bản về sinh sản trước khi quyết định mang thai. Tiếp đó, thai phụ cần lưu ý những dấu hiệu bất thường mà cơ thể gặp phải, lập tức đến ngay cơ sở y tế, thông báo với bác sĩ điều trị để được thăm khám và tiến hành các thủ thuật can thiệp một cách hiệu quả nhất.

Các thủ thuật và xét nghiệm cận lâm sàng được sử dụng trong chẩn đoán:

• Thử thai: Bác sĩ sẽ yêu cầu thai phụ thực hiện xét nghiệm máu nhằm kiểm tra nồng độ hormone HCG (βhCG) bên trong cơ thể. Hormone này chỉ xuất hiện ở phụ nữ mang thai, do đó thông qua kết quả thử thai sẽ cho biết thai phụ có mang thai hay không, chưa kết luận được thai nằm trong hay ngoài tử cung.
• Siêu âm: Khi thai phụ có những dấu hiệu nghi ngờ của mang thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm đầu dò âm đạo để xác định vị trí của thai nhi. Thêm vào đó, siêu âm còn giúp phát hiện và đánh giá tình trạng chảy máu trong trường hợp thai bị vỡ.
• Nội soi ổ bụng: Đây là phương pháp hiện đại giúp chẩn đoán một cách nhanh chóng và chính xác. Nếu thai phụ mắc bệnh, kết quả nội soi sẽ phát hiện một bên ống dẫn trứng căng phồng và tím đen.
• Các xét nghiệm máu khác: Bên cạnh xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ HCG, thai phụ sẽ được yêu cầu thực hiện thêm một số xét nghiệm máu khác để kiểm tra tình trạng thiếu máu, phòng trường hợp thai phụ cần truyền máu.

Phòng ngừa bệnh

Để phòng ngừa và hạn chế mang thai ngoài tử cung, bác sĩ có một số lưu ý cho các chị em:

• Thứ nhất, khi phụ nữ phát hiện các bệnh như viêm vòi tử cung, viêm dính vòi tử cung, chỉnh sửa bất thường bẩm sinh ở vòi tử cung thì cần điều trị một cách tích cực và triệt để, đặc biệt là viêm nhiễm do Chlamydia. Chú ý trong phẫu thuật tạo hình vòi tử cung, tránh hiện tượng gấp khúc, xoắn của vòi tử cung.
• Thứ hai, phụ nữ cần chữa các bệnh liên quan đến lạc nội mạc tử cung. Chú ý sau sảy thai phải điều trị viêm nhiễm phụ khoa đúng cách và triệt để. 
• Sau khi điều trị mang thai ngoài tử cung, chị em nên đợi ít nhất 6 tháng đến 1 năm mới có thai trở lại. Lúc này, cơ thể người phụ nữ đã ổn định nên sẽ tránh được những biến chứng của việc bị thai ngoài tử cung trước đó. 

Điều trị như thế nào?

Nếu thai đã đậu bên ngoài tử cung thì không có khả năng phát triển như bình thường, không có biện pháp dịch chuyển đưa về vị trí đúng và cũng không thể sinh ra. Vì vậy, thai cần được loại bỏ bằng những phương pháp khác nhau để ngăn chặn biến chứng nguy hiểm xảy ra. 

Tùy theo thể trạng của thai phụ, kích thước thai nhi, tình trạng khối thai đã vỡ hay chưa mà bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra phác đồ thích hợp nhất. Hai cách điều trị nổi bật nhất là:

Điều trị với thuốc 

Đối với trường hợp thai được phát hiện sớm, vẫn có kích thước nhỏ không quá 3cm và chưa vỡ, thai phụ được khuyến cáo điều trị bằng thuốc. Loại thuốc được dùng nhiều nhất là Methotrexate, nó có thể ngăn chặn quá trình tế bào phân chia và phát triển. Từ đó, khối thai tự động tiêu biến sau khoảng 4 – 6 tuần sử dụng thuốc. 

Thuốc Methotrexate được đưa vào cơ thể bằng đường tiêm. Sau khi được tiêm, người phụ nữ phải được theo dõi thường xuyên và làm nhiều cuộc xét nghiệm HCG để kiểm tra mức độ hiệu quả của thuốc. Nếu chỉ số hormone không thay đổi hoặc thay đổi ít, bác sĩ có thể tăng liều lượng hoặc làm phẫu thuật.

Một số tác dụng phụ trong quá trình điều trị mà thai phụ có thể gặp là nôn mửa, mệt mỏi, cảm thấy uể oải và chán nản, tóc rụng nhiều, tiêu chảy, thị lực giảm sút,… Thậm chí, một số trường hợp hiếm gặp còn bị suy gan, suy tụy và suy thận. Đặc biệt, thai phụ cần tuyệt đối tránh đậu thai lại trong ít nhất 3 tháng hoặc lâu hơn tuỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Phẫu thuật điều trị 

Khi kích thước khối thai quá lớn, bác sĩ sẽ cân nhắc chọn một trong hai phương án phẫu thuật là phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật mở bụng.

Phẫu thuật nội soi:

Được dùng khi kích thước khối thai lớn nhưng vẫn chưa vỡ. Hai dạng nội soi chủ yếu được áp dụng là: 

• Phẫu thuật cắt bỏ vòi trứng: Cả vòi dẫn trứng lẫn khối thai đều bị loại bỏ. Lúc này, nếu người phụ nữ vẫn muốn mang thai thì có thể sử dụng phương pháp IVF (thụ tinh trong ống nghiệm).
• Phẫu thuật mở thông vòi trứng: Khối thai đậu ngoài tử cung bị loại bỏ còn vòi dẫn trứng vẫn bình thường.

Phẫu thuật mở bụng

Được dùng trong trường hợp xấu nhất, thai ngoài tử cung quá lớn và đã bị vỡ. Điều này dẫn đến hiện tượng xuất huyết nên bác sĩ bắt buộc phải phẫu thuật, ống dẫn trứng cũng được loại bỏ cùng khối thai.

Bài viết trên đã cho bạn những thông tin về  thai ngoài tử cung. Hi vọng, sẽ có ích cho việc chăm sóc sức khỏe gia đình bạn.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.