Bệnh viêm màng não do mô cầu ảnh hưởng đến cuộc sống

Bệnh viêm não mô cầu là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Neisseria meningitidis, bệnh gây sưng phồng nghiêm trọng lớp màng bảo vệ quanh não và tuỷ sống hoặc nhiễm trùng máu. Đây là bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao, dễ bùng phát thành dịch, người bệnh có thể chịu nhiều di chứng nặng nề ảnh hưởng đến cuộc sống. Nguy hiểm hơn, bệnh khó phát hiện trong giai đoạn sớm. Vì thế, nhận biết và điều trị sớm sẽ giúp người bệnh tránh được những hậu quả nghiêm trọng.

Viêm màng não do mô cầu ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao?

Bệnh viêm màng não xuất hiện quanh năm và bất kỳ ai cũng có thể bị bệnh tấn công. Nếu không được phát hiện và can thiệp điều trị sớm, một số biến chứng viêm màng não nghiêm trọng như:

• Biến chứng hệ thần kinh: Màng não bị nhiễm trùng có thể gây ra những tác động xấu đến hệ thần kinh, đặc biệt là não bộ và tủy sống. Người bệnh có thể rơi vào tình trạng sốt cao liên tục và khó hạ sốt. Khi hệ thần kinh bị ảnh hưởng, người bệnh có thể rơi vào trạng thái lú lẫn, mơ hồ, hôn mê kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Ở những trường hợp nặng hơn có thể rơi vào trạng thái nguy kịch và tính mạng bị đe dọa.

Cần lưu ý, những trường hợp được xử lý và hồi phục sớm không có nghĩa là không có nguy cơ. Việc tổn thương hệ thần kinh có thể khiến người bệnh gặp các vấn đề liên quan đến trí nhớ, mất khả năng tập trung ở lâu dài.

• Biến chứng hệ tuần hoàn: các tác nhân gây viêm màng nào có sự di chuyển vào máu, sản sinh độc tố, gây tình trạng nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu). Ban đầu, người bệnh có biểu hiện sốt và xuất huyết dưới da. Sau đó, mầm bệnh sẽ di chuyển theo hệ tuần hoàn đi khắp cơ thể, phá hủy các mạch máu. Các triệu chứng bắt đầu nặng hơn, phát ban xuất hiện trên diện rộng, sẫm màu, các cơ quan suy giảm chức năng và tính mạng bị đe dọa.
• Biến chứng về xương khớp và cơ bắp: Người bệnh viêm màng não luôn ở trong tình trạng đau nhức khắp các khớp xương và cơ bắp toàn thân. Những vùng chịu tác động nhiều nhất là cổ, vai và lưng. Dần dần, các hoạt động sẽ bị hạn chế do cứng khớp, người bệnh sẽ cảm thấy khó khăn khi vận động, xoay cổ hay cúi người. Trường hợp nghiêm trọng, hậu quả của viêm màng não có thể khiến hệ thống xương và cơ bắp tê cứng, dị dạng và chuyển hướng kế phát viêm khớp cấp tính, mãn tính.

Nhiều nghiên cứu y học về di chứng viêm màng não cho thấy nhiều người bệnh sống sót sau khi điều trị bệnh có thể gánh chịu những hậu quả nặng nề kéo dài suốt cuộc đời. Những di chứng sau viêm màng não phổ biến như:

• Nhiễm trùng máu: Nhiễm trùng máu (nhiễm khuẩn huyết) do tình trạng viêm và sưng màng não là di chứng tiêu cực phổ biến và nguy hiểm nhất. Số lượng vi khuẩn, virus tăng lên nhanh chóng trong máu và tiết ra một lượng độc tố đáng kể làm tổn thương các mạch máu, tiếp đó chúng tiếp tục gây chảy máu ở các cơ quan nội tạng hoặc chảy máu vào da gây hiện tượng phát ban màu tím sẫm.

Di chứng nhiễm khuẩn huyết do viêm màng não có thể gây tử vong rất nhanh, thậm chí chỉ trong vài giờ đầu sau khi bệnh khởi phát nên cần điều trị tích cực ngay lập tức. Thậm chí, có những trường hợp sống sót sau khi điều trị có thể phải cắt bỏ tứ chi, ngón tay, ngón chân,…

• Viêm  khớp: Viêm khớp do biến chứng viêm màng não khó điều trị và dễ tái phát hơn so với các dạng viêm khớp thông thường. Đây được xem là rủi ro dài hạn về sức khỏe đối với người bệnh vừa hồi phục sau viêm màng não.
• Đau nửa đầu: Người bị viêm màng não có nguy cơ cao gặp phải di chứng đau nửa đầu dài hạn sau khi khỏi bệnh. Nếu không được tích cực điều trị, tình trạng đau nửa đầu do viêm màng não có thể dẫn đến tình trạng tiêu cực nghiêm trọng hơn như nhồi máu não, co giật,…

Ảnh hưởng của viêm màng não do mô cầu đến tinh thần và tâm lý

Như đã trình bày ở trên, bệnh viêm màng não do mô cầu để lại biến chứng nặng nề đến hệ thần kinh, người bệnh có thể rơi vào trạng thái lú lẫn, mơ hồ, hôn mê kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, nặng hơn có thể nguy hiểm tính mạng. Thậm chí sau khi được xử trí và hồi phục, bệnh nhân có thể gặp các di chứng liên quan đến trí nhớ, mất khả năng tập trung, đau nửa đầu; đối với trẻ nhỏ, não bộ kém phát triển, giảm chỉ số IQ.

Bệnh viêm màng não do não mô cầu có di truyền không?

Bệnh viêm màng não do não mô cầu không di truyền, bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp do hít phải những giọt nhỏ dịch tiết mũi họng của người nhiễm bệnh và có thể bùng phát thành dịch.

Bệnh thường xảy ra ở nơi tập trung đông người (nhà trẻ, trường học, ký túc xá, doanh trại, …), các tiếp xúc hàng ngày như hôn, dùng chung dụng cụ, ly tách, tiếp xúc với nhiều người như sống trong các khu tập thể, khu cắm trại… đều có thể dẫn đến lây truyền bệnh. Hoặc khi cơ thể mệt mỏi, hệ thống miễn dịch suy giảm sẽ làm tăng khả năng nhiễm bệnh.

Phòng ngừa viêm màng não do mô cầu

Để phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu ở người lớn và trẻ em cần:

• Tuyên truyền nâng cao nhận thức, đặc biệt là địa phương có bệnh lưu hành, để người dân hiểu và phát hiện sớm bệnh, tiến hành cách ly bệnh nhân và hợp tác với cán bộ y tế phòng dịch.
• Giữ vệ sinh nơi ở, giữ vệ sinh môi trường, nhà trẻ, lớp học phải thông thoáng, sạch sẽ, đủ ánh sáng.
• Địa điểm ổ dịch cũ phải giám sát, phát hiện ngay các trường hợp sốt, viêm hầu họng để theo dõi. Có thể xét nghiệm bệnh nhân cũ và người lân cận nếu có điều kiện, để tìm người lành mang vi khuẩn não mô cầu.
• Bệnh nhân cần được điều trị triệt để tại cơ sở y tế. Người tiếp xúc với bệnh nhân cần được điều trị dự phòng.
• Tiêm vắc xin là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu.

Tóm lại, bệnh viêm màng não do não mô cầu rất nguy hiểm, đặc biệt là các di chứng, biến chứng, hệ lụy lâu dài đặc biệt đối với sự phát triển của trẻ về sau. Do đó, cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Trong trường hợp nghi ngờ bị mắc bệnh viêm màng não do não mô cầu (sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng, lú lẫn, ngủ li bì hoặc khó ngủ, mệt mỏi,…) cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.