Ý nghĩa của chỉ số ung thư gan
Ung thư gan là một trong những căn bệnh ác tính và nguy hiểm nhất mà con người có thể gặp phải. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ung thư gan có thể dẫn đến tử vong. Để chẩn đoán loại bệnh này, việc xét nghiệm chỉ số ung thư gan rất quan trọng. Chỉ số ung thư gan là một cách để ghi nhận kết quả xét nghiệm liên quan đến ung thư gan. Bác sĩ sử dụng chỉ số này cùng với kết quả xét nghiệm hình ảnh để đưa ra phương án điều trị phù hợp cho từng trường hợp bệnh nhân. Bài viết này sẽ giải thích ý nghĩa của chỉ số ung thư gan và cách nó được áp dụng trong chẩn đoán.
Dấu hiệu nhận biết về ung thư gan
Ung thư gan là tình trạng mà khối u ác tính xuất hiện trong gan, gây tổn thương cho các tế bào gan và ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan này. Có hai loại chính của ung thư gan, đó là ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát.
Trong giai đoạn đầu của ung thư gan, rất khó để phát hiện bệnh. Thông thường, người bệnh chỉ tới khám bệnh khi bệnh đã phát triển mạnh, điều này làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, có thể xảy ra các triệu chứng của bệnh xơ gan tiến triển hoặc viêm gan mạn tính như chán ăn, trướng bụng, đau hoặc nặng tức ở vùng hạ sườn phải, vàng da hoặc củng mạc mắt.
Ở giai đoạn muộn hơn của bệnh, triệu chứng sẽ rõ rệt hơn và có thể xuất hiện các biến chứng như sụt cân nhanh mà không rõ nguyên nhân, buồn nôn, nôn ói, chán ăn, người mệt mỏi, cảm giác ngứa ngáy, trướng bụng, phân trắng hoặc bạc màu.
Vàng da là một trong những dấu hiệu nhận biết ung thư gan
Chỉ số AFP trong chẩn đoán ung thư gan
Chỉ số AFP (Alpha Fetoprotein) là một dạng protein được sản sinh ra từ các tế bào gan của thai nhi. Trong quá trình từ khi con người sinh ra đến khi trưởng thành, nồng độ AFP thường duy trì ổn định. Tuy nhiên, khi có chỉ số ung thư gan không bình thường, có thể cho thấy sự sản sinh bất thường của tế bào ung thư gan.
Thông thường, chỉ số AFP trong máu của người khỏe mạnh luôn dưới mức 10 ng/mL. Tuy nhiên, đối với người mắc bệnh ung thư gan, chỉ số AFP có thể thay đổi. Nếu chỉ số AFP dưới 200 ng/mL, cho thấy chỉ số ung thư gan tăng nhẹ và có nguy cơ cao mắc bệnh. Nếu chỉ số AFP từ 200 đến 500 ng/mL, bệnh nhân có thể bị viêm gan mãn tính hoặc ung thư gan. Chỉ số AFP trên 500 ng/mL cho thấy tình trạng ung thư gan đang nguy hiểm, có thể là ung thư buồng trứng, ung thư tinh hoàn hoặc ung thư tế bào gan.
Việc xét nghiệm AFP có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh ung thư gan với độ chính xác lên đến 90%. AFP được tiết ra từ gan, do đó, có mối liên hệ cao với bệnh ung thư gan. Bác sĩ cũng có thể sử dụng chỉ số này để theo dõi quá trình điều trị và đánh giá kết quả của từng bệnh nhân.
Xét nghiệm loại AFP – L3 có thể phát hiện tế bào ung thư với độ chính xác lên đến 90%
Chỉ số DCP trong chẩn đoán ung thư gan
Chỉ số DCP (Des – Gamma – Carboxy Prothrombin), còn được gọi là PIVKA – II, là một loại protein bất thường xuất hiện do sự thiếu hụt vitamin K ở gan. Chỉ số DCP được sử dụng để chẩn đoán ung thư gan hoặc phát hiện khối u nhỏ.
Khi chỉ số DCP tăng cao đối với trường hợp ung thư gan nguyên phát, có nghĩa là kích thước của khối u đang tăng lên. Nếu phẫu thuật để loại bỏ khối u và thành công, chỉ số DCP sẽ giảm xuống. Tuy nhiên, nếu bệnh tái phát hoặc phẫu thuật không thành công, chỉ số DCP có thể tăng cao một cách bất thường.
Xét nghiệm máu và sinh hoá
Để chẩn đoán bệnh ung thư gan một cách chính xác, bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm máu và xét nghiệm sinh hoá. Trong trường hợp bệnh tồn tại, các chỉ số liên quan đến ung thư gan có thể thay đổi, chẳng hạn như giảm tỷ lệ hồng cầu và huyết sắc tố, giảm tỷ lệ bạch cầu và tỷ lệ Albumin/Globulin xuống dưới 1, tăng nồng độ bilirubin trong máu, tăng chỉ số transaminase, giảm nồng độ glucose trong máu, giảm men arginase gan xuống dưới 40 đơn vị, tỷ lệ LDH5/LDH1 của men LDH cao hơn 1.
Ngoài việc sử dụng các chỉ số ung thư gan, bác sĩ cũng thường áp dụng các phương pháp khác như siêu âm ổ bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT scanner), chụp cộng hưởng từ (MRI), sinh thiết gan, chụp X – quang lồng ngực và nhiều xét nghiệm khác để đánh giá chính xác vị trí, kích thước và tình trạng di căn của khối u.
Xét nghiệm sinh hoá là một phương pháp không thể thiếu trong chẩn đoán ung thư gan
Đối tượng có nguy cơ cao bị ung thư gan
Có một số đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư gan:
- Những người có tiền sử gia đình có người từng mắc ung thư gan.
- Những người nhiễm vi-rút viêm gan B hoặc viêm gan C.
- Những người bị ung thư gan nguyên phát.
Ngoài ra, những người có nguy cơ cao bị ung thư gan bao gồm những ai mắc bệnh tiểu đường, béo phì, uống rượu bia thường xuyên trong thời gian dài hoặc có bệnh xơ gan, nước tiểu có màu vàng đậm, đau âm ỉ ở vùng gan, xuất huyết dưới da.
Nếu bạn thuộc trong những đối tượng trên, nên đi khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm ung thư gan nếu có.
Kết luận
Chỉ số ung thư gan là một công cụ quan trọng trong chẩn đoán bệnh ung thư gan. Bài viết này đã giải thích ý nghĩa của chỉ số AFP và chỉ số DCP trong chẩn đoán ung thư gan. Việc phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời là điều cần thiết để cải thiện cơ hội sống sót cho những người bị bệnh ung thư gan. Đừng quên kiểm tra sức khỏe định kỳ của bạn và thảo luận với bác sĩ về các xét nghiệm ung thư gan.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
- 1. Chỉ số ung thư gan là gì?
- 2. Chỉ số AFP trong chẩn đoán ung thư gan có ý nghĩa gì?
- 3. Chỉ số DCP trong chẩn đoán ung thư gan có ý nghĩa gì?
- 4. Ai có nguy cơ cao bị ung thư gan?
- 5. Làm thế nào để chẩn đoán ung thư gan?
Chỉ số ung thư gan là một cách để ghi nhận kết quả xét nghiệm liên quan đến ung thư gan. Nó được sử dụng để đánh giá và chẩn đoán bệnh ung thư gan.
Chỉ số AFP (Alpha Fetoprotein) là một loại protein được sản sinh từ các tế bào gan của thai nhi. Nếu chỉ số AFP tăng cao, có thể cho thấy sự tăng sinh bất thường của tế bào ung thư gan.
Chỉ số DCP (Des – Gamma – Carboxy Prothrombin) được sử dụng để chẩn đoán ung thư gan. Khi chỉ số DCP tăng cao, có thể cho thấy kích thước khối u đang gia tăng.
Những người có tiền sử gia đình ung thư gan, nhiễm vi-rút viêm gan B hoặc C, hoặc bị ung thư gan nguyên phát, cũng như những người mắc bệnh tiểu đường, béo phì, uống rượu bia thường xuyên, có bệnh xơ gan, nước tiểu có màu vàng đậm, đau âm ỉ ở vùng gan, xuất huyết dưới da có nguy cơ cao bị ung thư gan.
Để chẩn đoán ung thư gan, bác sĩ thường sử dụng một số phương pháp như xét nghiệm máu, xét nghiệm sinh hoá, siêu âm ổ bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT scanner), chụp cộng hưởng từ (MRI), sinh thiết gan và chụp X – quang lồng ngực. Việc kết hợp sử dụng các kỹ thuật này có thể giúp đánh giá chính xác tình trạng ung thư gan.
Nguồn: Tổng hợp
