Triệu chứng và cách khắc phục khi trẻ bị thiếu máu

Thiếu máu thiếu sắt có thể ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ em ở mọi lứa tuổi. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp khi trẻ bị thiếu máu và cách để khắc phục tình trạng này.

Triệu chứng thiếu máu ở trẻ em

Trẻ bị thiếu máu thường có những biểu hiện sau:

• Làn da nhợt nhạt, xanh xao. Cả lòng bàn tay và lòng bàn chân cũng không có màu sắc hồng hào như trẻ bình thường.
• Trẻ dễ bị mắc các bệnh lý về đường hô hấp và nhiễm khuẩn đường tiêu hóa do sức đề kháng yếu.
• Trẻ biếng ăn, chậm tăng cân hoặc sụt cân bất thường.
• Trẻ dễ mất tập trung, lười vận động và luôn trong trạng thái mệt mỏi.
• Tóc dễ bị gãy rụng.
• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị thiếu máu thường có biểu hiện ù lì, không được nhanh nhạy và phát triển chậm hơn các bạn đồng trang lứa.
• Trẻ có thể bị đi ngoài phân đen và ợ hơi nếu bị thiếu máu do xuất huyết dạ dày.

Biểu hiện thiếu máu ở trẻ rất dễ bị nhầm lẫn với các biểu hiện của bệnh lý khác, do đó, khi nhận thấy con em mình có các biểu hiện nghi ngờ, bố mẹ nên đưa con đi thăm khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng đắn.

Nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu máu ở trẻ

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu ở trẻ em. Việc xác định chính xác nguyên nhân là chìa khóa để có phương pháp điều trị hiệu quả. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Chế độ dinh dưỡng thiếu sắt: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây thiếu máu ở trẻ. Sắt là một khoáng chất thiết yếu tham gia vào quá trình sản xuất hồng cầu. Nếu chế độ ăn của bé không đủ sắt, cơ thể sẽ không thể tạo ra đủ hồng cầu, dẫn đến thiếu máu.
• Mất máu: Mất máu do chấn thương, phẫu thuật, hoặc các bệnh lý như xuất huyết tiêu hóa, chảy máu cam kéo dài, nhiễm giun móc cũng có thể gây thiếu máu.
• Bệnh lý: Một số bệnh lý như bệnh tan máu bẩm sinh (thalassemia), bệnh hồng cầu hình liềm, các bệnh về tủy xương, hoặc các bệnh mãn tính khác có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hồng cầu và gây thiếu máu.
• Hấp thu sắt kém: Một số trẻ có thể gặp vấn đề về hấp thu sắt, ngay cả khi chế độ ăn uống đủ chất. Điều này có thể do các bệnh lý về đường tiêu hóa hoặc do di truyền.
• Tăng nhu cầu sắt: Trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh, trẻ bú mẹ hoàn toàn sau 6 tháng, và trẻ vị thành niên, nhu cầu sắt của cơ thể tăng cao. Nếu không được bổ sung đầy đủ, trẻ có thể bị thiếu máu.

Phòng ngừa và khắc phục thiếu máu ở trẻ

Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa bệnh. Dưới đây là những biện pháp giúp phòng ngừa và khắc phục tình trạng thiếu máu ở trẻ:

• Chế độ ăn uống giàu sắt:
  • Bổ sung các thực phẩm giàu sắt vào khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ, bao gồm thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn), gan động vật, trứng, các loại đậu (đậu nành, đậu đen, đậu xanh), rau xanh đậm màu (rau bina, cải xoăn), ngũ cốc nguyên hạt.
  • Tăng cường hấp thu sắt bằng cách kết hợp các thực phẩm giàu sắt với các thực phẩm giàu vitamin C (cam, quýt, ổi, dâu tây).
  • Hạn chế cho trẻ uống sữa bò tươi quá nhiều, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi, vì sữa bò tươi chứa ít sắt và có thể gây ức chế hấp thu sắt.

• Bổ sung sắt:
  • Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi trẻ có nguy cơ cao thiếu máu hoặc đã được chẩn đoán thiếu máu, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung sắt bằng thuốc hoặc thực phẩm chức năng.
  • Việc bổ sung sắt cần được thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và đảm bảo hiệu quả.
• Tẩy giun định kỳ: Giun móc là một trong những nguyên nhân gây mất máu và thiếu máu ở trẻ. Vì vậy, việc tẩy giun định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ là rất quan trọng.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu thiếu máu và các bệnh lý khác, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Trẻ em bị thiếu máu có ảnh hưởng gì đến sự phát triển?

   Thiếu máu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ, đặc biệt là về trí tuệ và vận động. Trẻ có thể chậm phát triển, kém tập trung, khó tiếp thu kiến thức, và dễ bị các bệnh nhiễm trùng.

2. Làm thế nào để biết trẻ có bị thiếu máu?

   Cách tốt nhất để biết trẻ có bị thiếu máu hay không là đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và xét nghiệm máu. Các xét nghiệm máu sẽ giúp đánh giá lượng huyết sắc tố và các chỉ số khác để xác định tình trạng thiếu máu.

3. Có nên tự ý bổ sung sắt cho trẻ?

   Không nên tự ý bổ sung sắt cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc bổ sung sắt không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

4. Ngoài sắt, trẻ cần những chất dinh dưỡng nào khác để phòng ngừa thiếu máu?

   Ngoài sắt, trẻ cũng cần các chất dinh dưỡng khác như axit folic, vitamin B12, vitamin C, protein để tham gia vào quá trình sản xuất hồng cầu và duy trì sức khỏe tổng thể.

5. Chế độ ăn uống như thế nào là tốt nhất để phòng ngừa thiếu máu cho trẻ?

   Chế độ ăn uống tốt nhất để phòng ngừa thiếu máu cho trẻ là chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng, giàu sắt và các chất dinh dưỡng cần thiết khác. Nên kết hợp các loại thực phẩm giàu sắt với các thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường hấp thu sắt.

Nguồn: Tổng hợp