Tìm hiểu trật khớp vai: Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý

Trật khớp vai là một chấn thương phổ biến, thường gặp trong các hoạt động thể thao hoặc tai nạn sinh hoạt. Hiểu rõ về trật khớp vai, nguyên nhân gây ra, dấu hiệu nhận biết và biện pháp sơ cứu ban đầu là điều cần thiết để giảm thiểu nguy cơ và tổn thương. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn các thông tin chi tiết và hữu ích về vấn đề này.

Định nghĩa trật khớp vai

Trật khớp vai hay sai khớp vai (tên tiếng Anh là Dislocated Shoulder), xảy ra khi đầu xương cánh tay (humerus) bị đẩy ra khỏi hốc khớp (glenoid) của xương bả vai. Khớp vai là khớp có biên độ chuyển động lớn nhất trong cơ thể, cho phép chúng ta thực hiện nhiều động tác phức tạp. Tuy nhiên, điều này cũng khiến khớp vai dễ bị tổn thương và trật khớp.

Ngoài ra, tình trạng khớp vai bị trật nhiều lần có thể gây nên các tổn thương ở dây chằng, làm trầm trọng hơn tình trạng trật khớp ở vùng vai.

Các dạng trật khớp vai điển hình

Dựa vào vị trí của chỏm xương cánh tay so với ổ chảo xương vai, tình trạng lệch, trật khớp bả vai được chia thành 3 loại chính:

• Trật vai ra trước: Chiếm 95% các trường hợp trật khớp ở vùng vai. Chỏm xương bị lật ra trước ổ chảo xương vai, có thể hướng xuống dưới hoặc vào trong, gồm các dạng chỏm ngoài mỏm quạ (còn gọi là bán trật), chỏm dưới mỏm quạ, chỏm trong mỏm quạ và chỏm dưới xương đòn. 
• Trật vai xuống dưới ổ chảo: Cánh tay quật ngược lên phía trên. Trường hợp này ít gặp.
• Trật vai ra sau: Vì có xương bả vai án ngữ nên trường hợp này rất hiếm, chỉ chiếm khoảng 5% các trường hợp. Thường do ngã chống tay trong tư thế khép vai hoặc bị động kinh, điện giật.

Nguyên nhân gây trật khớp vai

Nguyên nhân trật khớp vai có thể chia thành hai nhóm chính: chấn thương trực tiếp và chấn thương gián tiếp.

• Chấn thương trực tiếp: Các cú đập mạnh trực tiếp vào vai, thường xảy ra trong các môn thể thao có tính đối kháng cao như bóng đá, bóng chuyền, khúc côn cầu… hoặc các môn thể thao mạo hiểm như lướt ván, xe đạp địa hình, hay tai nạn giao thông, hoặc tai nạn lao động trong những công việc đòi hỏi nâng, bê, vác những đồ vật nặng bằng cổ vai gáy có thể làm trật khớp vai.
• Chấn thương gián tiếp: Đôi khi, trật khớp vai xảy ra khi chúng ta ngã và chống tay xuống đất hoặc khi vai chịu lực kéo đột ngột. Các động tác này có thể làm đầu xương cánh tay bị đẩy ra khỏi hốc khớp.

Dấu hiệu nhận biết trật khớp vai

Dấu hiệu trật khớp vai thường rõ ràng và có thể nhận biết thông qua các triệu chứng sau:

• Đau đớn dữ dội: Đau ngay lập tức và kéo dài sau chấn thương.
• Mất khả năng vận động: Khó hoặc không thể di chuyển cánh tay bị trật khớp.
• Biến dạng khớp vai: Vai trông lệch lạc, không đúng vị trí bình thường.
• Sưng và bầm tím: Khu vực quanh khớp vai sưng và có thể bầm tím.
• Tê hoặc yếu: Tê, yếu hoặc mất cảm giác ở vai, cánh tay hoặc ngón tay.

Biện pháp sơ cứu ban đầu

Khi gặp trường hợp trật khớp vai, biện pháp sơ cứu ban đầu đúng cách là vô cùng quan trọng để giảm thiểu tổn thương và đau đớn.

• Giữ yên cánh tay: Không cố gắng di chuyển hoặc đặt lại khớp vai. Dùng băng hoặc vật dụng khác để giữ yên cánh tay ở vị trí gần cơ thể.

• Chườm lạnh: Sử dụng túi đá hoặc khăn lạnh chườm lên vùng bị thương để giảm sưng và đau. Tránh đặt đá trực tiếp lên da.
• Đưa đến cơ sở y tế: Nhanh chóng đưa người bị trật khớp vai đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời bởi chuyên gia.

Trật khớp vai là một chấn thương nghiêm trọng đòi hỏi sự chú ý và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và biện pháp sơ cứu ban đầu sẽ giúp bạn giảm thiểu tổn thương và tăng cường hiệu quả phục hồi. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp y tế khi gặp phải các triệu chứng của trật khớp vai. Sự chủ động và kiến thức đúng đắn sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và chức năng của khớp vai một cách tốt nhất.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.