Tiểu ra máu: nguyên nhân, triệu chứng và cách chẩn đoán
Tiểu ra máu là gì?
Sự hiện diện của máu trong nước tiểu được gọi là tiểu máu. Tiểu máu trong một số trường hợp là vô hại nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi thận, ung thư bàng quang. Có hai loại tiểu ra máu gồm tiểu máu vi thể và tiểu máu đại thể:
- Tiểu máu vi thể: Trong trường hợp này, nước tiểu không có màu đỏ nhưng khi được kiểm tra bằng xét nghiệm, số lượng hồng cầu trong nước tiểu có thể lên đến >10.000 hồng cầu/ml. Do khó nhận biết bằng mắt thường, đa số bệnh nhân phát hiện bị tiểu máu vi thể là khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ và được thực hiện xét nghiệm nước tiểu.
- Tiểu máu đại thể: Trái ngược với tiểu máu vi thể, trong trường hợp này, mắt thường có thể nhìn thấy màu đỏ của máu khi đi tiểu, được gọi là tiểu máu đại thể. Mức độ màu sắc của máu trong nước tiểu phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh. Nếu nhẹ, máu có thể có màu nhạt, trong khi nếu nặng hơn, máu sẽ có màu đỏ, thậm chí có thể xuất hiện cả máu cục. Đôi khi, nước tiểu có thể có màu nâu sẫm hoặc có cặn lắng.
Tiểu ra máu là sự xuất hiện của máu trong nước tiểu có thể nhìn thấy bằng mắt thường hoặc không.
Nguyên nhân đi tiểu ra máu
Tiểu ra máu có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau liên quan đến hệ thống tiết niệu. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Bệnh lý ở thận
- Sỏi thận: Sỏi tiết niệu thường xuất hiện trong cơ quan tiết niệu như bàng quang và thận, được hình thành từ các khoáng chất trong nước tiểu. Những khối sỏi này phát triển khi các khoáng chất trong nước tiểu cô đặc và kết tinh lại, cuối cùng tạo thành sỏi. Một trong những triệu chứng phổ biến của sỏi thận là tiểu ra máu khi sỏi ma sát với niêm mạc của đường tiểu, gây tổn thương và khiến niêm mạc chảy máu.
- Viêm cầu thận: Tiểu máu vi thể là triệu chứng phổ biến của viêm cầu thận. Với căn bệnh này, các bộ lọc nhỏ trong thận sẽ bị viêm, từ đó cầu thận suy giảm chức năng lọc máu, làm rò rỉ hồng cầu vào trong nước tiểu.
- Viêm thận – bể thận: Nhiễm trùng có thể xảy ra khi vi khuẩn di chuyển đến thận từ một cặp ống nối thận với bàng quang, gọi là niệu quản. Nhiễm trùng thận có thể gây ra các triệu chứng như tiểu ra máu, tiểu buốt, tiểu lắt nhắt, kèm khả năng gây sốt cao và đau ở lưng, bên hông hoặc háng.
- Ung thư thận: Tiểu ra máu thường xuất hiện trong khoảng 70% trường hợp ung thư thận. Triệu chứng thường thấy bao gồm mức độ tiểu ra máu nặng, lượng máu lớn, không gây đau, khi sờ vào hố chậu thường cảm nhận được sự xuất hiện của u.
- Lao thận: Lao thận thường liên quan đến chứng tiểu máu vi thể, nó thường đi kèm với tổn thương viêm bàng quang. Những dấu hiệu dễ nhận biết bao gồm tiểu máu cuối dòng, tiểu mủ, tiểu lắt nhắt, són tiểu và đau sau khi đi tiểu.
- Thận đa nang: Thận đa nang thường đi kèm với các triệu chứng như đau thắt ở vùng lưng, tiểu ra máu, tiểu ra mủ, tăng nồng độ ure trong máu và phát hiện khối u trong vùng hố thận khi kiểm tra.
Bệnh lý ở bàng quang
Các bệnh lý phổ biến thường gặp ở bàng quang bao gồm sỏi bàng quang, viêm bàng quang do virus, u bàng quang và túi thừa. Triệu chứng nhận biết thường bao gồm tiểu khó, tiểu lắt nhắt, tiểu ra máu và thường được phát hiện thông qua kết quả siêu âm.
Bệnh lý ở niệu đạo – tuyến tiền liệt
Đối với nam giới, bệnh lý gây tiểu máu thường do phì đại tuyến tiền liệt hoặc ung thư tiền liệt tuyến. Tuyến tiền liệt nằm ngay dưới bàng quang và bao quanh phần trên của niệu đạo, tuyến này thường trở nên lớn hơn ở tuổi trung niên. Khi tuyến tiền liệt phì đại sẽ gây áp lực lên niệu đạo, ngăn chặn một phần dòng nước tiểu khiến người bệnh có thể gặp triệu chứng như tiểu nhiều, tiểu gấp, bí tiểu hoặc có máu trong nước tiểu.
Chấn thương thận
Một cú đánh hoặc chấn thương khác ở thận do tai nạn hoặc chơi thể thao có thể khiến máu xuất hiện trong nước tiểu. Máu trong nước tiểu có thể xảy ra sau khi chơi một số môn thể thao có sự va chạm như bóng đá. Nó có thể liên quan đến tổn thương bàng quang do lực tác động. Máu trong nước tiểu cũng có thể xảy ra khi chơi các môn thể thao đường dài, chẳng hạn như chạy marathon, nhưng nguyên nhân chưa rõ ràng. Nó có thể liên quan đến tổn thương bàng quang hoặc các lý do khác không liên quan đến chấn thương. Khi tập thể dục nặng cũng có thể gây ra tình trạng máu trong nước tiểu và sẽ tự hết trong vòng một tuần.
Tiểu ra máu có thể tự khỏi tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Nếu nguyên nhân là do thuốc hoặc tập thể dục gắng sức, nó có thể tự khỏi sau khi bạn ngừng dùng thuốc và tập thể dục. Tuy nhiên, bạn nên thăm khám bác sĩ nếu có dấu hiệu đi tiểu ra máu để được chẩn đoán và điều trị thích hợp, bởi có đến hơn 95% trường hợp bệnh nhân tiểu máu gặp một số vấn đề về sức khỏe.
Mặc dù tiểu máu không phải là một triệu chứng nguy hiểm, nhưng đây là dấu hiệu của nhiều bệnh lý thuộc về đường tiết niệu. Nếu không được điều trị kịp thời, các bệnh viêm cấp tính ở bàng quang, thận, cầu thận, hay niệu đạo có thể tiến triển thành mạn tính.
Không chỉ vậy, tiểu ra máu kéo dài cũng có thể gây ra tình trạng thiếu máu, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn. Vì vậy, nếu bạn phát hiện bất kỳ triệu chứng nào, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Điều này sẽ giúp bạn có cơ hội phục hồi sức khỏe một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Chẩn đoán nguyên nhân tiểu ra máu như thế nào?
Ngoài việc thắc mắc tiểu ra máu có tự khỏi không, bạn cũng đang băn khoăn rằng làm sao để biết nguyên nhân gây tiểu ra máu. Để xác định nguyên nhân của tiểu máu thường không khó nhưng đôi khi cần áp dụng nhiều phương pháp cận lâm sàng phối hợp để đưa ra chẩn đoán chính xác và lập kế hoạch điều trị phù hợp. Các phương pháp phổ biến bao gồm xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, chụp bụng không chuẩn bị, chụp niệu quản – bể thận ngược dòng (UPR), chụp thận có sử dụng thuốc cản quang (UIV), chụp cắt lớp điện toán đa lát cắt (MSCT), chụp cắt lớp điện toán (CT) và cộng hưởng từ hạt nhân (MRI) đều được sử dụng để quan sát hình ảnh mạch máu thận, phát hiện sỏi, khối u, các dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt, viêm bàng quang cấp và mạn tính, lạc nội mạc tử cung, rò ruột – bàng quang và xác định nguồn gốc của máu trong nước tiểu từ một hoặc hai thận.
Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã giải đáp được thắc mắc “Tiểu ra máu có tự khỏi không?”. Mặc dù một số trường hợp có thể tự khỏi, nhưng không phải tất cả.
Câu hỏi thường gặp
- Liệu tiểu ra máu có tự khỏi không?
- Tiểu ra máu có phải là dấu hiệu nguy hiểm?
- Tiểu ra máu có ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể không?
- Làm sao để biết nguyên nhân gây tiểu ra máu?
- Có cần điều trị tiểu ra máu?
Trả lời: Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tiểu ra máu. Nếu nguyên nhân là do thuốc hoặc tập thể dục gắng sức, nó có thể tự khỏi sau khi bạn ngừng dùng thuốc và tập thể dục. Tuy nhiên, nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Trả lời: Tiểu ra máu không phải là một triệu chứng nguy hiểm, nhưng đây là dấu hiệu của nhiều bệnh lý thuộc về đường tiết niệu. Nếu không được điều trị kịp thời, các bệnh viêm cấp tính ở bàng quang, thận, cầu thận, hay niệu đạo có thể tiến triển thành mạn tính.
Trả lời: Tiểu ra máu kéo dài có thể gây ra tình trạng thiếu máu, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn. Vì vậy, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Trả lời: Để xác định nguyên nhân của tiểu máu thường không khó nhưng đôi khi cần áp dụng nhiều phương pháp cận lâm sàng phối hợp như xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm hình ảnh để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Trả lời: Cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra tiểu máu và tham khảo ý kiến của bác sĩ để đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Việc điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng tiểu ra máu.
Nguồn: Tổng hợp
