Thuốc nhỏ mũi kháng sinh: loại thuốc và cách sử dụng
Mũi có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và loại bỏ bụi bẩn khi hít thở không khí. Tuy nhiên, mũi cũng là bộ phận nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài. Các bệnh lý ở đường hô hấp trên có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi hoặc viêm mũi. Trong điều trị, thuốc nhỏ mũi kháng sinh được cân nhắc sử dụng để điều trị các trường hợp nhiễm khuẩn ở mũi.
Loại thuốc nhỏ mũi kháng sinh
Thuốc nhỏ mũi kháng sinh thường có trong nhóm aminoglycoside. Neomycin sulfate là một trong những thành phần chính trong loại thuốc nhỏ mũi này. Tuy nhiên, để mang lại hiệu quả điều trị toàn diện, thuốc nhỏ mũi kháng sinh thường được kết hợp với các thành phần khác như thuốc chống viêm, giảm phù và giảm xung huyết.
Trên thị trường, sản phẩm thuốc nhỏ mũi kháng sinh phổ biến nhất hiện nay là Nemydexan. Đây là loại thuốc nhỏ mũi, mắt và tai chứa neomycin sulphate và dexamethasone, giúp điều trị các triệu chứng khó chịu do viêm mũi dị ứng, viêm xoang hoặc viêm kết mạc. Tuy nhiên, chỉ dùng Nemydexan cho người lớn và trẻ trên 2 tuổi do vẫn chưa có đủ dữ liệu chứng minh tính an toàn cho trẻ em.
Thuốc kháng sinh khác dùng cho đường mũi
Ngoài loại thuốc nhỏ mũi, cũng có một số dạng bào chế khác chứa kháng sinh nhóm aminoglycoside và tác động tại chỗ trên mũi:
- Hadocort – D: Loại thuốc xịt mũi họng chứa neomycin sulfat, dexamethasone và xylometazoline, được sử dụng để giảm viêm và kháng khuẩn.
- Gentamicin: Có các dạng đường dùng như thuốc xịt mũi, dung dịch rửa mũi và dung dịch phun sương hoặc rửa mũi, với hàm lượng gentamicin khác nhau. Gentamicin cũng thuộc nhóm kháng sinh aminoglycoside và sử dụng qua đường mũi để tiêu diệt vi khuẩn tại xoang mũi.
Thuốc nhỏ mũi kháng sinh cho trẻ em
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường dễ bị cảm lạnh, cảm cúm hoặc viêm nhiễm tại mũi do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Các triệu chứng thường trở nặng hơn trong 2-3 ngày và gây khó chịu cho trẻ như sốt, hắt xì, nghẹt mũi, sổ mũi và chất nhầy chảy xuống cổ họng.
Người ta thường chỉ định thuốc nhỏ mũi kháng sinh cho trẻ trong trường hợp viêm mũi hoặc viêm xoang do nhiễm khuẩn, nhiễm nấm hoặc viêm mũi dị ứng kèm theo bội nhiễm. Biểu hiện lâm sàng thường được đánh giá theo màu sắc dịch mũi xanh hoặc vàng để quyết định việc sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh.
Trẻ sổ mũi có màu xanh thường gợi ý nhiễm khuẩn.
An toàn khi sử dụng
Thuốc nhỏ mũi kháng sinh là phương pháp điều trị hiệu quả cho viêm mũi hoặc viêm xoang, và ít gây tác dụng phụ so với thuốc dùng toàn thân. Aminoglycoside là nhóm thuốc kháng sinh thường được sử dụng dưới dạng thuốc nhỏ mũi với khả năng thấm qua mạch máu thấp và không hấp thu qua đường tiêu hóa, nên khá an toàn khi sử dụng.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh nhóm aminoglycoside cần thận trọng đối với trẻ sơ sinh, trẻ dưới 2 tuổi và trẻ chưa biết nói vì có thể gây hại trên ốc tai – tiền đình.
Một số tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh, trong đó có phản ứng dị ứng tại chỗ như cảm giác kim châm, ngứa, đỏ mũi, sưng mũi và đau nhức theo sống mũi. Tuy nhiên, các tác dụng phụ này rất hiếm gặp. Trong trường hợp gặp phản ứng dị ứng nặng toàn thân, cần ngừng dùng thuốc và liên hệ ngay với bác sĩ điều trị.
Hướng dẫn sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh cho trẻ
Với trẻ em, khi sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh, cần tuân thủ một số quy tắc sau để đạt hiệu quả tối đa:
- Hút nhẹ nhàng chất dịch nhầy trong mũi trước khi nhỏ thuốc.
- Rửa tay sạch sẽ và không chạm tay vào đầu ống nhỏ giọt hoặc để đầu nhỏ giọt chạm vào bất kỳ bề mặt nào khác để tránh nhiễm bẩn.
- Đảm bảo trẻ trong tư thế nằm ngửa hoặc ngồi ngửa đầu để thuốc được phân bố hiệu quả vào khoang mũi.
- Nhỏ từ 1 đến 2 giọt mỗi bên mũi hoặc theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ. Sau đó, giữ đầu của trẻ nghiêng một lúc và hướng dẫn trẻ hít nhẹ để thuốc được hấp thụ sâu vào mũi.
Sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh cho trẻ em cần tham vấn với bác sĩ.
Nhớ rằng trẻ em cần được đưa đến bác sĩ để được thăm khám và chỉ định thuốc nhỏ mũi kháng sinh khi cần thiết. Điều này sẽ giúp đảm bảo sử dụng thuốc đúng mục đích và ngăn ngừa nhiễm khuẩn hoặc bội nhiễm đường hô hấp tại chỗ. Hãy lưu ý rằng việc sử dụng thuốc kháng sinh nhỏ mũi kéo dài có thể gây ra tình trạng tạo chủng vi khuẩn kháng thuốc, vì vậy ngưng sử dụng thuốc khi cần thiết và tham khảo ý kiến của bác sĩ để chuyển sang phương pháp điều trị thích hợp.
Câu hỏi thường gặp (FAQs):
- Thuốc nhỏ mũi kháng sinh có hiệu quả trong việc điều trị viêm mũi dị ứng không?
Thuốc nhỏ mũi kháng sinh như Nemydexan có thể giúp giảm triệu chứng viêm mũi dị ứng nhưng không thể điều trị căn nguyên gốc của bệnh. - Loại thuốc nhỏ mũi kháng sinh nào phổ biến cho trẻ em?
Trong trường hợp viêm mũi nhiễm khuẩn hoặc viêm xoang, bác sĩ có thể chỉ định thuốc nhỏ mũi kháng sinh nhóm aminoglycoside như Neomycin sulfate hoặc Gentamicin cho trẻ em. - Trẻ em nên sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh như thế nào?
Trẻ em nên được hướng dẫn sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh đúng cách bằng cách ngồi ngửa đầu hoặc nằm ngửa và nhỏ từ 1 đến 2 giọt mỗi bên mũi, sau đó hít nhẹ để thuốc được hấp thụ vào mũi. - Có cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh?
Đúng, trước khi sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh cho trẻ em, nên tham vấn ý kiến với bác sĩ để đảm bảo sử dụng thuốc đúng mục đích và ngăn ngừa các tác dụng phụ có thể xảy ra. - Sử dụng thuốc nhỏ mũi kháng sinh có an toàn không?
Thuốc nhỏ mũi kháng sinh nhóm aminoglycoside có thể an toàn khi sử dụng cho người lớn và trẻ trên 2 tuổi, nhưng cần phải thận trọng với trẻ sơ sinh, trẻ dưới 2 tuổi và trẻ chưa biết nói để tránh tác động đến ốc tai – tiền đình.
Nguồn: Tổng hợp
