Thực đơn dinh dưỡng cho người bị mắc lỵ amip

Bệnh lỵ amip là bệnh nhiễm trùng đường ruột thường gặp, xảy ra do điều kiện vệ sinh không đảm bảo, tạo điều kiện thuận lợi cho ký sinh trùng xâm nhập và gây hại. Bệnh nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Bên cạnh dùng thuốc theo hướng dẫn để cải thiện tình trạng bệnh thì chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn biết cách lựa chọn thực phẩm phù hợp.

Lỵ amip là bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa thường gặp

Hiểu biết về bệnh lỵ amip

Nguyên nhân gây bệnh lỵ amip

Tác nhân gây bệnh là do Amip lỵ (Entamoeba histolytica), chúng xâm nhập vào đường tiêu hóa và gây bệnh. Các con đường lây nhiễm bệnh gồm:

• Ăn thực phẩm, uống đồ uống nhiễm ký sinh trùng
• Chạm tay vào bề mặt chứa trứng ký sinh trùng sau đó đưa vào miệng
• Tiếp xúc với phân, dễ xảy ra nhất khi: quan hệ tình dục qua đường hậu môn, sống hoặc đi du lịch đến nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo…

Đối tượng nguy cơ 

Những đối tượng sau đây dễ mắc bệnh lỵ amip:

• Người từng đi du lịch đến những vùng nhiệt đới có điều kiện vệ sinh không đảm bảo
• Người nhập cư, du khách đến từ các vùng nhiệt đới có điều kiện vệ sinh không đảm bảo
• Những người đang sinh sống trong khu vực có điều kiện vệ sinh kém
• Nam giới có quan hệ tình dục đồng giới
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn

Triệu chứng bệnh lỵ amip

Bệnh lỵ amip thường không biểu hiện thành triệu chứng cụ thể, đặc biệt ở lần nhiễm đầu tiên. Người bệnh có thể nhận thấy một số dấu hiện điển hình sau trong vòng 4 tuần kể từ ngày nhiễm:

• Đau quặn bụng
• Tiêu chảy, mót rặn 
• Chảy máu trực tràng, ỉa máu có phân tươi
• Sốt
• Phân lỏng
• Buồn nôn

Biến chứng của bệnh lỵ amip 

Bệnh nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây những biến chứng sau:

• Áp xe gan: Ký sinh trùng và mủ hình thành trong gan
• Lây lan ký sinh trùng qua máu đến gan, phổi, não và các cơ quan khác
• Viêm đại tràng, phình đại tràng nhiễm độc
• Rò trực tràng âm đạo
• Hình thành ổ áp xe não
• Thủng ruột
• Xuất huyết tiêu hóa
• Viêm phúc mạc

Phương pháp chẩn đoán lỵ amip

Khi nghi ngờ người bệnh mắc lỵ amip, ban đầu, bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử du lịch và tình trạng sức khỏe gần đây. Sau đó, một số xét nghiệm có thể được chỉ định tiến hành để chẩn đoán chính xác, bao gồm: xét nghiệm phân, xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh (CT, siêu âm), nội soi đại tràng.

Cách điều trị bệnh lỵ amip

Kháng sinh được dùng để điều trị bệnh lỵ amip, ngoài ra còn có các loại thuốc điều trị triệu chứng đường tiêu hóa. Người bệnh cần đến gặp bác sĩ để có điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm.

Lỵ amip ăn gì? Các thực phẩm dành cho người mắc lỵ amip

• Bệnh nhân cần uống nhiều nước để bù chất lỏng cho cơ thể phòng ngừa mất nước. Trường hợp đi ngoài nhiều, bị mất nước nên bổ sung nước oresol để tránh tình trạng mất nước, kiệt sức, giúp phục hồi sức khỏe tốt hơn. Hoặc có thể uống nước muối đường loãng nhiều đợt.  

Bù nước điện giải rất quan trọng với người bị lỵ amip

• Nên uống nước khoáng hoặc nước đun sôi để nguội.
• Nên chọn những món ăn nhạt, loãng, không có xơ và dầu mỡ để dễ tiêu hóa. Người bệnh cũng nên chia thành nhiều bữa nhỏ, không ăn quá no vào một bữa. Cách chế biến món ăn chủ yếu là nấu thành canh, thành cháo. Nên ăn thực phẩm như: gạo tẻ, gạo nếp, mì, đại mạch, đậu non, củ mài, hạt sen, đậu xanh… Đây là những thực phẩm ngoài giúp bạn dễ tiêu, còn có tác dụng hạn chế đi lỏng. Khi đi ngoài nhiều, có thể ninh thành cháo nhừ đặc để ăn.
• Bổ sung rau quả tươi trong chế độ ăn hàng ngày: nên luộc, nghiền hoặc ép thành nước để ăn uống. Các loại hoa quả như chuối, táo giàu kali, chứa pectin – chất xơ hòa tan trong nước có tác dụng giảm tiêu chảy khi bị kỵ.
• Bổ sung lợi khuẩn probiotic giúp cải thiện sức khỏe ruột kết, đặc biệt tốt cho bệnh nhân bị kiết lỵ.
• Nên bổ sung các thực phẩm có tác dụng diệt khuẩn lỵ tốt vào chế độ ăn như tỏi, lá chè, ngó sen, ổi,…

Lỵ amip kiêng gì? Các thực phẩm người mắc lỵ amip nên tránh

Khi bị bệnh lỵ amip, bệnh nhân cần kiêng hoặc ít dùng những thực phẩm sau đây để tránh cho bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị:

• Các sản phẩm sữa chẳng hạn pho mát, kem, bơ là những thực phẩm gây kích ứng ruột, khiến bệnh kiết lỵ trở nên trầm trọng hơn. Có thể thay thế bằng các sản phẩm sữa như sữa bò bằng các sản phẩm từ sữa đậu nành, sữa hạnh nhân. Nên giảm bớt thực phẩm giàu protein như sữa bò, cá, thịt, trứng…

Người  bị lỵ amip không nên ăn các sản phẩm từ sữa như pho mát,…

• Thực phẩm kích thích như: ớt, hạt tiêu; Đồ uống có cồn, có ga, có chứa cafein chẳng hạn như rượu, bia, cà phê, soda, nước ngọt… Thức ăn cay, chứa nhiều dầu mỡ như quẩy, nhân đào hạt, lạc… sẽ làm tình trạng lỵ trở nên trầm trọng hơn.
• Nên hạn chế dùng những thực phẩm nhiều bã, nhiều chất xơ như rau hẹ, rau cần, hành tây, giá đậu… hay các loại trái cây có nhiều chất xơ như: bưởi, cam, quýt… Những thứ này nhiều xơ, kích thích các vết loét đường ruột, làm đi ngoài nặng thêm, bất lợi đối với việc hồi phục vết viêm loét;
• Thực phẩm gây đầy hơi, chướng bụng như: ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, hành tây, đậu bắp, đậu Hà Lan, bông cải xanh, súp lơ, khoai bung, khoai tây, đại táo… không tốt cho người kiết lỵ. Riêng người thường xuyên bị đầy hơi cần hạn chế ăn những món sinh hơi.
• Hạn chế ăn thịt, giảm bớt tiêu thụ các sản phẩm chứa nhiều protein như trứng, cá…
• Kiêng các loại thực phẩm đóng hộp vì chúng thường có chứa nhiều chất bảo quản dễ gây ra hội chứng kích ứng cho người bệnh;
• Kiêng thực phẩm chứa nhiều đường (bánh quy, bánh ngọt,…) vì khi vào cơ thể sẽ kích thích sự phát triển của vi khuẩn, dễ khiến dạ dày bị loét chảy máu.

Tóm lại, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh lỵ amip. Cần chú ý chế độ ăn lỏng, dễ tiêu, giàu dinh dưỡng, không có tính kích thích, không có xơ và dầu mỡ. Bên cạnh đó, cần đảm bảo vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường sống, vệ sinh tay và hạn chế tiếp xúc tay trực tiếp khi không sạch sẽ.