Thiếu máu não: Nguyên nhân và cách phòng tránh

Thiếu máu não là tình trạng lượng máu lưu thông đến não không đủ, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất cần thiết cho hoạt động của các tế bào não. Tình trạng này có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng.

Thiếu máu não là gì?

Thiếu máu não xảy ra khi lưu lượng máu cung cấp cho não bị giảm, khiến các tế bào não không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết. Điều này ảnh hưởng đến chức năng và cấu trúc của não, gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, suy giảm trí nhớ và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ.

Nguyên nhân gây thiếu máu não

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu não, bao gồm:

• Xơ vữa động mạch: Sự tích tụ của mảng bám trong động mạch làm hẹp lòng mạch, giảm lưu lượng máu đến não.
• Huyết áp thấp: Khi huyết áp giảm, lượng máu và oxy cung cấp cho não cũng giảm theo.
• Thoái hóa đốt sống cổ: Sự thoái hóa này có thể chèn ép các mạch máu, cản trở dòng chảy của máu lên não.
• Thiếu máu do dinh dưỡng kém: Chế độ ăn thiếu sắt và các vi chất cần thiết dẫn đến giảm sản xuất hồng cầu, ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy cho não.

Triệu chứng nhận biết thiếu máu não

Những dấu hiệu phổ biến của thiếu máu não bao gồm:

• Đau đầu: Thường xuất hiện đột ngột, có thể đau nhói ở một vùng hoặc lan rộng khắp đầu.
• Chóng mặt, hoa mắt: Cảm giác mất thăng bằng, quay cuồng, đặc biệt khi thay đổi tư thế.
• Suy giảm trí nhớ: Khó tập trung, quên những việc vừa xảy ra.
• Tê bì chân tay: Cảm giác tê, nhức mỏi ở các chi, đặc biệt là ngón tay và ngón chân.

Lưu ý: Nếu bạn thường xuyên gặp phải những triệu chứng trên, nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.

Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán thiếu máu não

Để xác định chính xác tình trạng thiếu máu não, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp xét nghiệm sau:

1. Xét nghiệm máu: Đánh giá nồng độ hemoglobin, hematocrit và ferritin để xác định tình trạng thiếu máu và mức độ thiếu sắt.
2. Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phát hiện các tổn thương hoặc bất thường trong cấu trúc não.
3. Siêu âm Doppler mạch máu não: Kiểm tra lưu lượng máu và phát hiện hẹp hoặc tắc nghẽn trong các động mạch cung cấp máu cho não.
4. Điện não đồ (EEG): Ghi lại hoạt động điện của não để phát hiện các rối loạn chức năng thần kinh.

Thực tế: Một bệnh nhân nữ 45 tuổi thường xuyên bị đau đầu và chóng mặt. Sau khi thực hiện siêu âm Doppler, bác sĩ phát hiện cô bị hẹp động mạch cảnh, gây giảm lưu lượng máu lên não. Nhờ chẩn đoán kịp thời, cô đã được điều trị phù hợp và cải thiện tình trạng sức khỏe.

Ai nên đi xét nghiệm thiếu máu não?

Những đối tượng sau nên cân nhắc thực hiện xét nghiệm để phát hiện sớm tình trạng thiếu máu não:

• Người có các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, suy giảm trí nhớ.
• Người trên 50 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch.
• Người mắc các bệnh lý như huyết áp thấp, xơ vữa động mạch, tiểu đường.
• Người có lối sống ít vận động, chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng.

Khuyến cáo: Việc phát hiện và điều trị sớm thiếu máu não giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Thiếu máu não có nguy hiểm không?

Thiếu máu não, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như:

• Đột quỵ: Do thiếu máu cục bộ, một phần não bị tổn thương nghiêm trọng.
• Suy giảm chức năng não: Gây mất trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ, giảm khả năng tư duy.
• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Gây mệt mỏi, giảm hiệu suất làm việc và sinh hoạt hàng ngày.

Thực tế: Một nghiên cứu cho thấy, thiếu máu não là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 3, chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng để giảm thiểu nguy cơ này.

Phương pháp điều trị thiếu máu não

Việc điều trị thiếu máu não tập trung vào cải thiện lưu thông máu và cung cấp đủ oxy cho não. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:

1. Sử dụng thuốc theo chỉ định: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giúp tăng cường tuần hoàn máu và cải thiện chức năng não. Việc tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng.
2. Thay đổi lối sống: Áp dụng một lối sống lành mạnh giúp giảm nguy cơ và cải thiện tình trạng thiếu máu não:
   • Tập thể dục đều đặn: Các hoạt động như đi bộ, bơi lội, yoga giúp tăng cường lưu thông máu và sức khỏe tim mạch.
   • Chế độ ăn uống khoa học: Bổ sung thực phẩm giàu sắt, vitamin B12, acid folic như thịt bò, cá hồi, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và các loại hạt. Hạn chế tiêu thụ cholesterol và chất béo bão hòa để giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
   • Không hút thuốc: Ngừng hút thuốc giúp cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ đột quỵ.
3. Sử dụng thực phẩm chức năng: Một số sản phẩm chứa chiết xuất từ Blueberry và Ginkgo Biloba được cho là hỗ trợ tăng cường tuần hoàn máu não và cải thiện trí nhớ. Tuy nhiên, việc sử dụng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Lưu ý: Việc tự ý sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng mà không có hướng dẫn của chuyên gia y tế có thể gây hại cho sức khỏe.

Phòng ngừa thiếu máu não

Để giảm nguy cơ mắc thiếu máu não, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Duy trì huyết áp ổn định: Kiểm soát huyết áp thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, giảm muối và tập thể dục thường xuyên.
• Kiểm soát cholesterol: Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ để duy trì mức cholesterol trong giới hạn cho phép.
• Quản lý căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga hoặc hít thở sâu để giảm stress.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc thăm khám thường xuyên giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề sức khỏe liên quan.

Thực tế: Một nghiên cứu cho thấy, việc duy trì lối sống lành mạnh có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuần hoàn máu não.

Lời khuyên từ Pharmacity

Theo các chuyên gia từ Pharmacity, để phòng ngừa và cải thiện tình trạng thiếu máu não, bạn nên:

• Không hút thuốc: Ngừng hút thuốc giúp giảm nguy cơ mắc cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ.
• Hạn chế cholesterol và chất béo: Giảm tiêu thụ cholesterol và chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, để ngăn ngừa sự tích tụ mảng bám trong động mạch.
• Ăn nhiều trái cây và rau quả: Những thực phẩm này cung cấp các chất dinh dưỡng như kali, folate và chất chống oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ chống lại cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ.
• Hạn chế natri: Giảm lượng muối trong chế độ ăn uống để kiểm soát huyết áp, đặc biệt quan trọng đối với những người bị huyết áp cao.

Lưu ý: Những biện pháp trên không thể đảm bảo bạn sẽ không bị nhồi máu não, nhưng chúng có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Thiếu máu não có nguy hiểm không?

Có, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, thiếu máu não có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, suy giảm chức năng não và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

2. Những ai có nguy cơ cao mắc thiếu máu não?

Những người trên 50 tuổi, có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, huyết áp thấp, xơ vữa động mạch, tiểu đường hoặc có lối sống ít vận động, chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng đều có nguy cơ cao mắc thiếu máu não.

3. Có thể phòng ngừa thiếu máu não bằng cách nào?

Duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, không hút thuốc, kiểm soát huyết áp và cholesterol, cùng với việc khám sức khỏe định kỳ, có thể giúp giảm nguy cơ mắc thiếu máu não.

4. Khi nào nên đi khám bác sĩ về tình trạng thiếu máu não?

Nếu bạn thường xuyên gặp các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, suy giảm trí nhớ, tê bì chân tay hoặc có các yếu tố nguy cơ đã nêu, nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.

5. Thực phẩm chức năng có thể thay thế thuốc điều trị thiếu máu não không?

Không, thực phẩm chức năng chỉ có vai trò hỗ trợ và không thể thay thế thuốc điều trị. Việc sử dụng bất kỳ sản phẩm nào cũng cần có sự hướng dẫn và giám sát của bác sĩ chuyên khoa.

Nguồn: Tổng hợp