Gãy nén đốt sống: nguyên nhân và điều trị
Gãy nén đốt sống là một bệnh lý phổ biến, thường xảy ra do suy giảm mật độ xương, đặc biệt là ở người cao tuổi. Bệnh lý này có thể gây ra những cơn đau khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, gãy nén đốt sống có thể làm giảm chiều cao và biến dạng cột sống do áp lực kéo dài. Điều trị sớm là điều cần thiết để tránh tác động tiêu cực đến vận động và chất lượng cuộc sống.
Gãy nén đốt sống là gì?
Gãy nén đốt sống là tình trạng xảy ra khi xương trở nên yếu và không thể chịu được áp lực lên cột sống. Đây thường là kết quả của loãng xương, một tình trạng mất mật độ xương do thiếu khoáng chất. Khi xương yếu, áp lực liên tục lên cột sống có thể gây ra những vết gãy nén. Thường gãy nén đốt sống xảy ra ở phần trước của cột sống, cụ thể là ở cổ đốt sống. Cột sống có thể trở nên không ổn định và biến dạng, dẫn đến tư thế còng lưng hoặc gù lưng. Người bệnh cảm nhận đau lưng và có thể mất chiều cao khi bị gãy nén đốt sống.
Một số triệu chứng thường gặp của gãy nén đốt sống bao gồm:
- Đau lưng đột ngột, tăng đau khi thực hiện các động tác như đứng lên hoặc đi bộ.
- Đau giảm khi nằm xuống, do giảm áp lực lên cột sống.
- Hạn chế vận động cột sống.
- Giảm chiều cao và biến dạng cột sống.
- Cảm giác tê, ngứa và yếu ớt có thể xuất hiện khi dây thần kinh bị chèn ép tại vị trí gãy nén.
- Vấn đề về tiểu/đại tiện, như không tự chủ tiểu tiện hoặc bí tiểu.
Nguyên nhân dẫn đến gãy nén đốt sống
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gãy nén đốt sống, trong đó cả tuổi tác và bệnh lý đóng vai trò quan trọng.
- Loãng xương (Osteoporosis): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt là ở phụ nữ sau mãn kinh và người già. Loãng xương là một tình trạng mất khoáng chất và mật độ xương, làm cho xương trở nên yếu và dễ gãy.
- Chấn thương: Tai nạn giao thông, té ngã từ độ cao, hoặc các vấn đề gây chấn thương mạnh có thể gây gãy nén đốt sống.
- Gãy xương bệnh lý (Pathologic fractures): Gãy nén có thể xuất hiện khi xương bị yếu do các bệnh lý như ung thư xương, bệnh Paget xương, viêm nhiễm xương và các tình trạng khác ảnh hưởng đến cấu trúc xương.
- Các bệnh lý khác ảnh hưởng đến xương: Bệnh Cushing, bệnh đái tháo đường và nhiều bệnh lý khác có thể ảnh hưởng đến sức khỏe xương và tăng nguy cơ gãy nén đốt sống.
- Thiếu hụt canxi và vitamin D: Thiếu hụt canxi và vitamin D có thể làm yếu xương và tăng nguy cơ gãy nén đốt sống.
- Tác động lên cột sống: Lực tác động mạnh hoặc đột ngột như bê một vật nặng có thể gây gãy nén đốt sống, đặc biệt là khi xương đã yếu.
Chẩn đoán và điều trị gãy nén đốt sống
Để chẩn đoán bệnh lý này, bác sĩ thường kiểm tra các triệu chứng của gãy nén đốt sống và tra cứu thông tin bệnh sử và di truyền. Một số xét nghiệm hữu ích để chẩn đoán bệnh gồm:
- Chụp X-quang: Phương pháp này giúp xác định xem có gãy nén đốt sống hay không và đánh giá mức độ nén của đốt sống.
- Chụp CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương và xác định rõ hơn tình trạng của đốt sống.
- Chụp MRI: Phương pháp hình ảnh mềm mô, giúp xem xét các cấu trúc mềm xung quanh cột sống và chẩn đoán các tình trạng như thoái hóa đĩa đệm hay tổn thương mô mềm.
- Phép đo hấp thụ tia X năng lượng kéo (DEXA): Đo mật độ xương chính xác, giúp đánh giá nguy cơ loãng xương.
Phương pháp điều trị gãy nén đốt sống thường tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của gãy và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Điều trị phổ biến bao gồm giảm đau, nghỉ ngơi, đeo gói lưng, vật lý trị liệu và sử dụng thuốc chống loãng xương. Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể cần thiết để ổn định cột sống.
Những người có nguy cơ cao về gãy nén đốt sống như người già, phụ nữ sau mãn kinh và có tiền sử gia đình về loãng xương nên chú ý đến sự phòng ngừa và thăm khám định kỳ. Khi xuất hiện triệu chứng hoặc đau lưng liên quan đến gãy nén đốt sống, việc tới gặp bác sĩ ngay lập tức là điều quan trọng để được điều trị kịp thời.
Câu hỏi thường gặp về gãy nén đốt sống:
- Gãy nén đốt sống xảy ra ở đâu?
Gãy nén đốt sống thường xảy ra ở phần trước của cột sống, cụ thể là ở cổ đốt sống.
- Gãy nén đốt sống có thể gây biến dạng cột sống không?
Đúng, khi xương gãy nén, cột sống có thể trở nên không ổn định và biến dạng, dẫn đến tư thế còng lưng hoặc gù lưng.
- Có những triệu chứng nào cho thấy tôi bị gãy nén đốt sống?
Những triệu chứng thường gặp khi bị gãy nén đốt sống bao gồm đau lưng đột ngột, hạn chế vận động cột sống, giảm chiều cao và cảm giác tê, ngứa và yếu ớt có thể xuất hiện khi dây thần kinh bị chèn ép tại vị trí gãy nén.
- Gãy nén đốt sống có thể được điều trị như thế nào?
Phương pháp điều trị gãy nén đốt sống thường tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của gãy và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Điều trị phổ biến bao gồm giảm đau, nghỉ ngơi, đeo gói lưng, vật lý trị liệu và sử dụng thuốc chống loãng xương. Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể cần thiết để ổn định cột sống.
- Làm thế nào để phòng ngừa gãy nén đốt sống?
Những người có nguy cơ cao về gãy nén đốt sống nên chú ý đến sự phòng ngừa và thăm khám định kỳ. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, bổ sung canxi và vitamin D, và thực hiện các bài tập cường độ thấp để tăng cường sức khỏe xương là các biện pháp phòng ngừa quan trọng.
Nguồn: Tổng hợp
