Tất cả những điều bạn cần biết về tật mắt nhỏ: nguy cơ, triệu chứng và cách phòng ngừa

Tật mắt nhỏ, một hiện tượng bẩm sinh xảy ra trong thời kỳ phát triển của thai nhi, được xem như một mối lo ngại lớn đối với sức khỏe đôi mắt của trẻ nhỏ. Với tác động nghiêm trọng đến thị lực, việc phát hiện và quản lý tình trạng này từ sớm là điều vô cùng quan trọng. Vậy tật mắt nhỏ là gì? Nguyên nhân gây ra tật bẩm sinh này từ đâu? Và liệu có cách nào để phòng ngừa và xử lý tình trạng này hiệu quả? Hãy cùng khám phá sâu hơn qua bài viết dưới đây!

Tật Mắt Nhỏ Là Gì?

Tật mắt nhỏ là một tình trạng bẩm sinh, xảy ra trước khi trẻ được sinh ra và thường ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt. Đây là một dạng dị tật bẩm sinh về mắt, trong đó nhãn cầu phát triển không hoàn toàn, dẫn đến hình dạng nhỏ và thiếu tổ chức. Ước tính có khoảng 1 trong số từ 5.200 đến 10.000 trẻ sơ sinh tại Mỹ mắc phải tình trạng này mỗi năm.

Tật mắt nhỏ cần phân biệt với tình trạng không có mắt, nơi nhãn cầu không hề hình thành.

Những Dấu Hiệu và Triệu Chứng Của Tật Mắt Nhỏ

Triệu chứng của tật mắt nhỏ có thể gồm mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn. Ngoài ra, còn có một số bệnh về mắt khác đi kèm, chẳng hạn như:

• Đục thủy tinh thể: Gây mờ đục thủy tinh thể mắt, giảm khả năng nhìn và phân biệt màu sắc.
• Coloboma mắt: Thiếu mô ở mống mắt, xuất hiện khe rãnh bên trong mống mắt giống ổ khóa.
• Giác mạc nhỏ: Giác mạc có đường kính dưới 10mm ở người trưởng thành.
• Bong võng mạc: Gây mù lòa, vì võng mạc gửi tín hiệu thị giác tới não không còn hoạt động.
• Sụp mi hoặc hẹp khe mi mắt: Mí mắt sụp xuống, do cơ hoặc dây thần kinh yếu hoặc do nhãn cầu chưa phát triển.

Tác Động Của Tật Mắt Nhỏ Đối Với Sức Khỏe

Tật mắt nhỏ có thể liên quan đến những dị tật bẩm sinh khác gồm bàn tay và bàn chân dị dạng hoặc dị tật trí tuệ. Tình trạng này cũng có thể là một phần của hội chứng bẩm sinh như Aicardi, Charge, hay hội chứng mắt nhỏ Lenz.

Chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào của con bạn như đã nêu, hãy liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc nhãn khoa. Sự can thiệp của bác sĩ chuyên gia là cần thiết để có kế hoạch điều trị hiệu quả.

Nguyên Nhân Dẫn Đến Tật Mắt Nhỏ

Tật mắt nhỏ có thể bắt nguồn từ sự thay đổi gen ảnh hưởng đến sự phát triển của mắt, hoặc do bất thường về nhiễm sắc thể. Đa phần hiện nay chưa xác định hết được các gen cụ thể gây ra tình trạng này. Thông thường, tật mắt nhỏ không di truyền trong gia đình, chỉ xảy ra ở một cá thể.

Ai Có Nguy Cơ Mắc Tật Mắt Nhỏ?

Mặc dù tật mắt nhỏ thường không di truyền, tuy nhiên có khả năng di truyền lặn trên nhiễm sắc thể nếu cả cha và mẹ đều mang gen gây bệnh.

Yếu Tố Làm Tăng Nguy Cơ Mắc Tật Mắt Nhỏ

• Mẹ sử dụng thuốc chứa isotretinoin hoặc thalidomide trong thời kỳ mang thai.
• Tiếp xúc với tia X hoặc phóng xạ.
• Tiếp xúc với hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu.
• Các bệnh nhiễm trùng như rubella và toxoplasmosis.
• Mẹ thiếu hụt vitamin A khi mang thai.

Phương Pháp Xét Nghiệm và Chẩn Đoán Tật Mắt Nhỏ

Bác sĩ có thể chẩn đoán tật mắt nhỏ qua khám và xét nghiệm chuyên biệt. Những xét nghiệm bao gồm:

• Siêu âm thai định kỳ.
• MRI thai giúp nhận diện dị tật bẩm sinh phức tạp.
• Xét nghiệm di truyền, đặc biệt là Quad marker test.

Phương Pháp Điều Trị Tật Mắt Nhỏ

Dù không có cách nào để thay thế một nhãn cầu mới, nhưng có những phương pháp điều trị sau:

Nội Khoa

• Kính hay kính áp tròng: Giúp điều chỉnh tật khúc xạ, bảo vệ mắt còn lại.
• Tập luyện: Các bài tập với chuyên gia giúp trẻ học cách giao tiếp và hòa nhập xã hội.

Ngoại Khoa

• Phẫu thuật: Can thiệp trong trường hợp đục thủy tinh thể hoặc coloboma.
• Conformers: Thiết bị giúp mắt phát triển bình thường, cần thay đổi theo thời gian.

Những Thói Quen Sinh Hoạt Giúp Giảm Tiến Triển Tật Mắt Nhỏ

• Chế độ sinh hoạt: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất, giao tiếp và ngủ đủ giấc.
• Chế độ dinh dưỡng: Đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ từ thực phẩm sạch và lành mạnh.

Phòng Ngừa Tật Mắt Nhỏ

Không có cách nào loại bỏ hoàn toàn nguy cơ mắc tật mắt nhỏ, nhưng các biện pháp sau có thể giúp các bậc cha mẹ mang thai an toàn hơn:

• Giữ sức khỏe tốt từ trước khi mang thai.
• Khám thai định kỳ đúng lịch.
• Tiêm ngừa đầy đủ các vacxin cần thiết.
• Tránh các loại thuốc và hóa chất độc hại không có chỉ định của bác sĩ.
• Bổ sung đầy đủ vitamin, đặc biệt là vitamin A.

Bổ sung vitamin A đầy đủ là cách tốt giúp bảo vệ sức khỏe mắt cho thai nhi trong thời gian mang thai.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Tật Mắt Nhỏ

• Cha mẹ không mắc tật mắt nhỏ thì con có thể mắc bệnh không? Có, do bất thường từ gen và nhiễm sắc thể.
• Có thể phát hiện sớm trẻ mắc tật mắt nhỏ hay không? Có thể, thông qua khám thai định kỳ và siêu âm.
• Nếu con tôi mắc tật mắt nhỏ thì chúng có thể hoạt động bình thường không? Hoàn toàn có thể; hãy khuyến khích trẻ tham gia hoạt động.
• Nếu nghi ngờ con tôi có tật mắt nhỏ, tôi cần khám chuyên khoa gì? Nên khám bác sĩ nội khoa, nhãn khoa hoặc nhi khoa.
• Tôi có nên cho con mình đeo kính nếu cháu bị tật mắt nhỏ? Đeo kính nếu có dấu hiệu rối loạn thị lực cần điều chỉnh.

Nguồn: Tổng hợp