Tác động của táo bón ở người cao tuổi và cách khắc phục
Táo bón ở người cao tuổi không phải là tình trạng hiếm gặp, nhưng nó có thể gây nhiều phiền muộn và ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của họ. Nếu không được điều trị kịp thời, táo bón có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh trĩ, nứt, hoặc rò hậu môn. Đồng thời, táo bón cũng là một bệnh phổ biến ở mọi lứa tuổi, nhưng người già trên 60 tuổi là nhóm có nguy cơ cao mắc phải bệnh này.
Tại sao người cao tuổi thường mắc táo bón?
Táo bón là một rối loạn tiêu hóa thường gặp ở người cao tuổi, với tỷ lệ lên đến 50% trong số những người trên 60 tuổi, theo các nghiên cứu. Có nhiều nguyên nhân khiến người lớn tuổi dễ mắc táo bón, bao gồm:
- Suy giảm chức năng cơ thể
- Ít vận động
- Thiếu ngủ, căng thẳng, mệt mỏi
- Chế độ dinh dưỡng không hợp lý
- Tác dụng phụ của thuốc
Táo bón là một rối loạn tiêu hóa thường gặp ở người cao tuổi, với tỷ lệ lên đến 50% trong số những người trên 60 tuổi, theo các nghiên cứu.
Suy giảm chức năng cơ thể là một hiện tượng tự nhiên diễn ra khi cơ thể già đi, và bắt đầu từ khoảng 30 tuổi. Theo thời gian, các cơ quan và hệ thống trong cơ thể sẽ suy giảm chức năng và hoạt động yếu đi. Hệ tiêu hóa của người cao tuổi cũng không ngoại lệ, khiến cho nhu động ruột giảm, thức ăn và phân di chuyển trong ruột chậm lại. Điều này dẫn đến tình trạng táo bón, khi phân bị khô cứng và khó tiêu.
Thiếu ngủ là một tình trạng rất phổ biến ở người lớn tuổi, và từ đó dẫn đến căng thẳng thần kinh kéo dài. Khi căng thẳng kéo dài, hệ thần kinh ưu tiên hơn và làm chậm hoạt động của hệ tiêu hóa.
Người cao tuổi thường ít vận động hơn do các chức năng trong cơ thể bị suy giảm. Đây cũng là độ tuổi thường gặp các vấn đề về xương khớp như loãng xương, đau nhức khớp, và chân tay yếu. Việc ít vận động làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn, giảm nhu động ruột và mất cảm giác buồn đi đại tiện. Do đó, khả năng tiêu hóa của cơ thể suy giảm và dẫn đến táo bón ở người cao tuổi.
Thiếu ngủ cũng rất phổ biến ở người lớn tuổi, và từ đó dẫn đến căng thẳng thần kinh kéo dài. Khi căng thẳng kéo dài, hệ thần kinh sẽ ưu tiên và làm chậm hoạt động của hệ tiêu hóa. Ngoài ra, căng thẳng kéo dài cũng có thể làm mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, gây ra tình trạng táo bón.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý là một nguyên nhân phổ biến khiến người già bị táo bón. Nhiều người lớn tuổi có thói quen ít ăn rau xanh, hoa quả tươi hoặc kiêng khem đồ ăn một cách quá mức do đang điều trị bệnh nào đó. Hay ăn quá ít khiến cho chất cặn bã ít và không đủ lượng phân để tạo ra sự phản xạ co bóp đại tràng, dẫn đến táo bón. Ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo cũng là nguyên nhân dẫn tới táo bón.
Người cao tuổi thường phải sử dụng nhiều loại thuốc để điều trị các bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch,… Những thuốc này có thể gây tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa, làm giảm nhu động ruột và chậm quá trình tiêu hóa.
Táo bón không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng đối với người cao tuổi, như ứ đọng chất thải gây tắc ruột, tim đập nhanh và mệt mỏi, bệnh phân chèn lên bàng quang gây bí tiểu tiện, thận ứ nước, sa trực tràng, trĩ nội và trĩ ngoại.
Khắc phục và phòng ngừa táo bón ở người cao tuổi
Để khắc phục và phòng ngừa táo bón ở người cao tuổi, có một số biện pháp cần thực hiện:
- Xây dựng chế độ ăn nhiều chất xơ, cắt giảm thực phẩm ít chất xơ như thịt, sữa, phô mai, và thực phẩm chế biến.
- Giữ tinh thần thoải mái để tránh căng thẳng thần kinh và lo lắng. Hạn chế tiêu thụ rượu và đồ uống chứa cafein, vì chúng có thể gây mất nước.
- Đi đại tiện ngay khi cảm thấy muốn, không nhịn để tránh làm phân rắn cứng và khó đi.
- Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường tuần hoàn vùng ổ bụng và khả năng hoạt động cơ sàn chậu, giúp đại tiện dễ dàng hơn.
- Rèn thói quen đi đại tiện vào một giờ nhất định, tốt nhất vào buổi sáng và ngồi đúng tư thế.
- Sử dụng thuốc táo bón được chỉ định bởi bác sĩ, như Lactulose, để làm mềm phân và hỗ trợ quá trình đi ngoài.
- Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, đặc biệt là chất xơ để thúc đẩy hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Lactulose là một thuốc táo bón hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị táo bón ở người cao tuổi. Thuốc này không được hấp thu trong đường tiêu hóa và có thể làm mềm phân nhờ tác động của vi khuẩn ruột. Nó giúp tạo ra phản xạ co bóp đại tràng và tăng cường nhu động ruột.
Tóm lại, táo bón ở người cao tuổi không phải là vấn đề hiếm gặp. Tuy nhiên, việc điều trị kịp thời và thay đổi lối sống hợp lý có thể giúp ngăn ngừa và khắc phục tình trạng này. Bạn cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và sử dụng thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt nhất.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Táo bón có nguy hiểm cho người cao tuổi không?
Táo bón không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho người cao tuổi như ứ đọng chất thải gây tắc ruột, tim đập nhanh và mệt mỏi, bệnh phân chèn lên bàng quang gây bí tiểu tiện, thận ứ nước, sa trực tràng, trĩ nội và trĩ ngoại.
- Người cao tuổi nên ăn gì để phòng và điều trị táo bón?
Người cao tuổi nên xây dựng chế độ ăn nhiều chất xơ, cắt giảm thực phẩm ít chất xơ như thịt, sữa, phô mai, và thực phẩm chế biến. Đồng thời, cần cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và chất xơ để thúc đẩy hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
- Người cao tuổi có nên tập thể dục để phòng và điều trị táo bón?
Các bài tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp người cao tuổi tăng cường tuần hoàn vùng ổ bụng và khả năng hoạt động cơ sàn chậu, từ đó giúp đại tiện dễ dàng hơn.
- Thuốc táo bón nào hiệu quả cho người cao tuổi?
Một trong những thuốc táo bón hiệu quả cho người cao tuổi là Lactulose. Thuốc này không được hấp thu trong đường tiêu hóa và có thể làm mềm phân nhờ tác động của vi khuẩn ruột, giúp tạo ra phản xạ co bóp đại tràng và tăng cường nhu động ruột.
- Người cao tuổi có thể tự điều trị táo bón không?
Người cao tuổi nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được kiểm tra và điều trị táo bón một cách đúng cách và an toàn. Tự điều trị táo bón có thể không đạt hiệu quả và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Nguồn: Tổng hợp
