Rối loạn tiêu hóa ở trẻ: triệu chứng và nguyên nhân
Hệ tiêu hóa của trẻ em còn non nớt và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, do đó rối loạn tiêu hóa là vấn đề sức khỏe thường gặp ở trẻ. Nhận biết sớm các triệu chứng của bệnh là bước đầu tiên để cha mẹ có thể chăm sóc bé đúng cách và đưa bé đi khám kịp thời khi cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp cho cha mẹ thông tin về các triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ, giúp cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết và xử lý kịp thời khi bé gặp vấn đề này.
Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Rối loạn tiêu hóa là vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ em, gây ra nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ biết cách xử lý hiệu quả, bảo vệ sức khỏe của con.
Hệ tiêu hóa non nớt
Hệ tiêu hóa còn non nớt là nguyên nhân khiến trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa. Ở trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa vẫn đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện, dẫn đến khả năng tiêu hóa thức ăn còn hạn chế. Do đó, trẻ dễ gặp các vấn đề về tiêu hóa, đặc biệt khi có sự thay đổi đột ngột trong chế độ ăn.
“Các tuyến tụy và tuyến nước bọt ở trẻ chưa sản xuất đủ enzym amylase để tiêu hóa tinh bột hiệu quả. Gan thì chưa hoàn thiện chức năng chuyển hóa các chất bột đường, chất béo và chất đạm. Dạ dày vẫn chưa tiết ra lượng dịch vị chưa đủ để tiêu hóa thức ăn hoàn toàn. Do đó khi thay đổi chế độ ăn như chuyển từ bú mẹ sang ăn dặm hay thay đổi thức ăn đột ngột, hệ tiêu hóa của bé chưa kịp thích nghe sẽ dẫn đến các rối loạn tiêu hóa.”
Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ các bậc phụ huynh nên biết:
- Khi trẻ phải dùng kháng sinh kéo dài có thể sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa. Vì kháng sinh là một vũ khí lợi hại để chống lại các vi khuẩn gây bệnh, tuy nhiên chúng cũng có thể tiêu diệt những vi khuẩn có lợi trong hệ đường ruột, những vi khuẩn có lợi này đóng vai trò quang trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch, nên khi bị tiêu diệt sẽ khiến cho hệ tiêu hóa mất cân bằng dẫn đến các rối loạn tiêu hóa.
- Một số loại vi khuẩn tiềm ẩn trong thức ăn bẩn, thức ăn tái sống như Salmonella, E. coli, Staphylococcus aureus, Bacillus cereus,… có thể gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm, khiến trẻ bị tiêu chảy. Một số trẻ còn có tình trạng dị ứng với protein hay đường lactose trong sữa, dị ứng với một số thành phần trong thức ăn. Cha mẹ hãy lưu ý để tránh rối loạn tiêu hóa cho trẻ.
- Chế độ ăn uống không phù hợp chính là “kẻ thù” thầm lặng gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của bé. Thức ăn quá cứng, khó tiêu hóa sẽ gây áp lực lên hệ tiêu hóa non nớt của trẻ, dẫn đến khó tiêu, đầy bụng, táo bón. Hay lượng thức ăn vượt quá nhu cầu của bé sẽ dẫn đến đầy bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa. Ăn quá nhiều chất đạm và chất béo gây gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Chế độ ăn thiếu hụt chất xơ, hay bổ sung sữa công thức đột ngột, khi chuyển từ bú mẹ sang bú sữa công thức đột ngột, hệ tiêu hóa của bé chưa kịp thích nghi, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
- Hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa ở trẻ. Khi hệ vi sinh mất cân bằng, “kẻ thù” hại khuẩn sẽ lộng hành, gây ra các vấn đề tiêu hóa ở trẻ. Đường ruột của trẻ là nơi sinh sống của hàng nghìn tỷ vi sinh vật, được chia thành hai nhóm chính là lợi khuẩn và hại khuẩn. Trong đó, lợi khuẩn chiếm đến 85%, có vai trò hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch, sản xuất vitamin và các chất dinh dưỡng thiết yếu. Hại khuẩn chiếm 15%, có vai trò kiểm soát sự phát triển của lợi khuẩn, ngăn ngừa mầm bệnh xâm nhập. Khi tỷ lệ lợi khuẩn giảm, tỷ lệ hại khuẩn tăng cao, hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, dẫn đến tình trạng loạn khuẩn ruột.
- Các bệnh lý đường ruột là một trong những nguyên nhân gây nên rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Một số bệnh lý thường gặp như: Viêm ruột, viêm dạ dày, viêm loét tá tràng. Hay trẻ mắc bệnh celiac cũng sẽ xảy ra tình trạng rối loạn tiêu hóa do phản ứng hệ miễn dịch với gluten, protein trong lúa mì, lúa mạch, lúa đen.
Triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để phòng ngừa và điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần trang bị kiến thức về các triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ để có thể phát hiện sớm và đưa bé đi khám kịp thời.
Nhận biết những triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ để phát hiện sớm và đưa bé đi khám:
- Tiêu chảy: Bé đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng hoặc có nước, có thể kèm theo máu hoặc nhầy.
- Táo bón: Bé khó đi ngoài, phân cứng, có thể kèm theo đau bụng, đầy hơi.
- Nôn mửa, buồn nôn: Bé nôn trớ thức ăn, dịch dạ dày, có thể kèm theo đau bụng, mệt mỏi.
- Đau bụng: Bé có thể bị đau bụng quặn thắt, dữ dội hoặc âm ỉ, khiến bé quấy khóc, khó chịu.
- Sụt cân: Do rối loạn tiêu hóa.
Câu hỏi thường gặp (FAQs) về rối loạn tiêu hóa ở trẻ:
- Rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể tự khỏi không?
Trong nhiều trường hợp, rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể tự khỏi mà không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài, nặng hoặc gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, cần đưa trẻ đi khám và điều trị đúng cách. - Phải làm gì khi trẻ bị táo bón?
Khi trẻ bị táo bón, cha mẹ cần điều chỉnh chế độ ăn uống của trẻ bằng cách tăng cường cung cấp chất xơ từ rau, quả và thực phẩm giàu chất xơ. Cha mẹ cũng nên đảm bảo trẻ uống đủ nước và tạo thói quen đi vệ sinh đúng cách. - Làm thế nào để giúp trẻ phục hồi sau khi tiêu chảy?
Sau khi trẻ trải qua giai đoạn tiêu chảy, cha mẹ cần tăng cường cung cấp chất lỏng và thực phẩm giàu dưỡng chất để giúp trẻ phục hồi. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại men tiêu hóa và probiotics nhằm tăng cường sức khỏe đường ruột của trẻ. - Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Nếu trẻ có triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài, nặng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay. Bác sĩ sẽ đánh giá triệu chứng, điều chỉnh chế độ ăn uống và đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp. - Làm sao để ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ?
Để ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ, cha mẹ cần đảm bảo chế độ ăn uống cân đối, bổ sung đủ chất xơ, uống đủ nước và giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ. Ngoài ra, việc duy trì hệ vi sinh đường ruột cân bằng của trẻ cũng rất quan trọng.
Nguồn: Tổng hợp
