Pyrroloquinoline quinone (pqq): vitamin mới từ nhật bản với nhiều lợi ích sức khỏe đáng chú ý

Gần đây, các nhà khoa học Nhật Bản đã công bố một phát hiện quan trọng về một loại vitamin mới mang tên pyrroloquinoline quinone (PQQ), vốn được biết đến từ những năm 1970 trong các nghiên cứu vi khuẩn. Những nghiên cứu ban đầu cho thấy PQQ đóng vai trò thiết yếu trong khả năng sinh sản của chuột, đồng thời mở ra hy vọng về tác dụng tương tự đối với con người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá chi tiết về PQQ, những vai trò quan trọng của nó đối với sức khỏe, cũng như các nguồn thực phẩm chứa loại vitamin đặc biệt này.

Pyrroloquinoline Quinone (PQQ) là gì?

Theo Tiến sĩ Takafumi Kato – trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện Lý hóa Tokyo, PQQ là một hợp chất hữu cơ quan trọng, được xem như một loại vitamin mới nhờ vai trò hỗ trợ khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể của chuột. Những con chuột thiếu PQQ thể hiện sự giảm khả năng sinh sản rõ rệt, lông xơ xác, tăng tỉ lệ tử vong sơ sinh và hệ miễn dịch suy giảm.

“Các vitamin có tác động lên chuột thường có ảnh hưởng tương tự đến con người, tuy nhiên, vai trò chính xác của PQQ đối với sinh sản ở người vẫn cần được nghiên cứu kỹ càng hơn.” – Tiến sĩ Takafumi Kato

Đặc điểm nổi bật của PQQ:

• PQQ là một hợp chất không phải vitamin cổ điển nhưng có chức năng hỗ trợ sinh học quan trọng.
• Khác với các vitamin quen thuộc, PQQ có cấu trúc phân tử phức tạp, có thể tham gia vào nhiều quá trình phản ứng oxy hóa khử.
• PQQ được cho là “vitamin mới” nhờ phát hiện về vai trò thiết yếu trong sinh học động vật và tiềm năng trong chăm sóc sức khỏe con người.

Vai trò và tính chất của PQQ trong dinh dưỡng con người

Mặc dù mới chỉ được công nhận là vitamin gần đây, PQQ được dự đoán là thành viên mới của nhóm vitamin B, bên cạnh những vitamin quen thuộc như B2 (riboflavin) và B3 (niacin). PQQ không thể tự tổng hợp trong cơ thể và phải được bổ sung thông qua thực phẩm.

• Nguồn thực phẩm giàu PQQ: Natto (đậu nành lên men Nhật Bản), rau mùi tây, trà xanh, hạt tiêu xanh, quả kiwi và đu đủ.
• Chưa phổ biến trong thực phẩm bổ sung: Hiện PQQ chưa được đưa vào các loại vitamin đa sinh thông thường trên thị trường.
• Vai trò tiềm năng: Ngoài khả năng hỗ trợ sinh sản, PQQ còn được biết đến với các chức năng vượt trội như chống oxy hóa, bảo vệ tế bào não, và tăng cường năng lượng.
• Khả năng hấp thụ và sinh khả dụng: PQQ có thể được hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, tồn tại lâu dài trong cơ thể, giúp phát huy hiệu quả lâu dài đối với các hoạt động sinh học.
• Tính ổn định: PQQ có tính ổn định cao trong điều kiện axit nhẹ, giúp bảo quản tốt trong thực phẩm và mỹ phẩm chức năng.

Tầm quan trọng của PQQ đối với sức khỏe con người:

1. Bảo vệ ty thể: Ty thể là “nhà máy năng lượng” của tế bào, và PQQ giúp duy trì chức năng hoạt động hiệu quả của ty thể, từ đó cải thiện sức khỏe tổng thể.
2. Giải độc và giảm stress oxy hóa: PQQ góp phần trung hòa các gốc tự do, giảm các tổn hại oxy hóa gây ra bởi yếu tố môi trường và lối sống.
3. Hỗ trợ sức khoẻ thần kinh và thể chất: Giúp duy trì sự linh hoạt của tế bào thần kinh, tăng khả năng học hỏi và ghi nhớ; đồng thời thúc đẩy sự hồi phục thể chất nhanh hơn.

Lịch sử và khám phá về PQQ

Nhóm nghiên cứu Nhật Bản, dưới sự chỉ đạo của ông Takafumi Kato, đã xác nhận vai trò quan trọng của PQQ đối với chuột vào năm 2024, cung cấp những bằng chứng vững chắc cho sự tham gia của vitamin này trong quá trình sinh sản và nâng cao sức khỏe tổng thể. Đây là lần thứ hai trong lịch sử Nhật Bản có một vitamin mới được khám phá, lần đầu tiên là vào năm 1910 với phát hiện vitamin B1 bởi Giáo sư Umetaro Suzuki.

Các bước tiến trong nghiên cứu PQQ:

• 1979: Lần đầu tiên phát hiện PQQ là coenzyme trong vi khuẩn.
• Thập niên 2000: Nghiên cứu về tác dụng chống oxy hóa và bảo vệ thần kinh của PQQ ở động vật.
• 2024: Tiến sĩ Takafumi Kato công bố vai trò thiết yếu của PQQ trong sức khỏe sinh sản của chuột và khẳng định tiềm năng ứng dụng cho con người.

Những lợi ích nổi bật của PQQ đối với sức khỏe

Pyrroloquinoline quinone không chỉ là một vitamin quan trọng với sinh sản mà còn sở hữu nhiều lợi ích sức khỏe đa dạng:

• Hỗ trợ khả năng sinh sản và phát triển: PQQ giúp duy trì sức khỏe sinh sản, giảm tỉ lệ chết non và cải thiện sự phát triển bình thường của cơ thể động vật thí nghiệm.
• Chất chống oxy hóa mạnh mẽ: PQQ bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương của các gốc tự do – nguyên nhân chính gây lão hóa và các bệnh mãn tính.
• Bảo vệ và kích thích chức năng não: Nghiên cứu chỉ ra PQQ hỗ trợ phát triển tế bào não, giúp cải thiện trí nhớ và khả năng nhận thức, đồng thời có thể hỗ trợ phòng ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.
• Tăng cường năng lượng tế bào: Bằng cách thúc đẩy sản xuất năng lượng trong ti thể, PQQ giúp nâng cao sức bền và khả năng hoạt động của cơ thể.
• Tác động tích cực đến di truyền: Vitamin mới này có khả năng điều chỉnh các gen liên quan đến tuổi thọ và quá trình chống lão hóa.
• Giảm viêm, bảo vệ tế bào: PQQ làm giảm tình trạng viêm và bảo vệ tế bào trước các tác động tiêu cực từ môi trường và các tác nhân gây hại khác.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Giúp cơ thể chống chọi tốt hơn với các bệnh tật và tác nhân gây hại nhờ nâng cao hoạt động của hệ miễn dịch.
• Hỗ trợ sức khỏe chuyển hóa: PQQ có thể giúp điều hòa đường huyết và cải thiện chức năng chuyển hóa lipid.
• Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy PQQ giúp tăng cường chất lượng giấc ngủ nhờ tác dụng giảm stress oxy hóa và cải thiện chức năng thần kinh.
• Bảo vệ sức khỏe tim mạch: PQQ giúp củng cố chức năng mạch máu và giảm đường huyết, từ đó góp phần bảo vệ tim mạch hiệu quả.

“Dù mới gia nhập danh sách vitamin thiết yếu, PQQ đã thu hút sự chú ý rộng rãi nhờ nhiều ứng dụng tiềm năng trong nghiên cứu và chăm sóc sức khỏe hiện đại.”

Lời khuyên từ Pharmacity

Người tiêu dùng nên chú ý bổ sung PQQ thông qua chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng, tận dụng các nguồn thực phẩm tự nhiên giàu PQQ như natto, rau mùi tây và trà xanh. Do PQQ chưa phổ biến trong các thực phẩm chức năng đại trà, bạn nên được tư vấn kỹ lưỡng khi sử dụng các loại viên uống hoặc thực phẩm bổ sung có chứa PQQ để đảm bảo an toàn.

• Không tự ý dùng liều cao PQQ: Hiện nay vẫn chưa có tiêu chuẩn liều dùng chính thức cho con người; do đó hãy sử dụng theo chỉ dẫn của chuyên gia y tế.
• Kết hợp với lối sống lành mạnh: Để tận dụng tối đa lợi ích từ PQQ, hãy duy trì chế độ sinh hoạt khoa học, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bệnh lý nền: Đặc biệt là các bệnh tim mạch, thần kinh hoặc rối loạn chuyển hóa cần được tư vấn kỹ càng trước khi bổ sung PQQ.

5 Câu hỏi thường gặp về Pyrroloquinoline Quinone (PQQ)

1. PQQ có an toàn khi sử dụng dài hạn không?
   Hiện chưa có báo cáo tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng PQQ liều thấp đến trung bình trong thời gian dài. Tuy nhiên, người dùng nên tuân thủ hướng dẫn dùng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung lâu dài.
2. Làm sao để biết cơ thể thiếu PQQ?
   Do PQQ mới được nghiên cứu nên chưa có dấu hiệu thiếu đặc thù rõ ràng ở người. Các triệu chứng như mệt mỏi, suy giảm trí nhớ hoặc rối loạn sinh sản có thể liên quan nhưng cần chẩn đoán chính xác bởi chuyên gia.
3. Có thể tự tổng hợp PQQ trong cơ thể không?
   Không, cơ thể người không thể tự tổng hợp PQQ, do đó chúng ta cần hấp thu từ nguồn thực phẩm hoặc thực phẩm bổ sung.
4. PQQ có thể sử dụng chung với các vitamin khác không?
   Có thể, PQQ thường được xem là bổ sung bổ trợ cùng với các loại vitamin nhóm B khác để tăng cường sức khỏe tổng thể, tuy nhiên việc kết hợp nên dựa trên tư vấn y tế.
5. Liều lượng bổ sung PQQ phù hợp là bao nhiêu?
   Hiện chưa có chuẩn mực liều dùng chung cho PQQ ở người, các nghiên cứu lâm sàng thường dùng liều từ 10-20 mg/ngày. Tốt nhất nên nghe tư vấn chuyên gia trước khi bắt đầu bổ sung.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.