Phương pháp điều trị tắc ruột hiệu quả hiện nay

Tắc ruột là gì?

Tắc ruột là tình trạng khi dòng chảy của nội dung bên trong ruột bị ngăn cản hoặc bị chậm lại. Đây là một cấp cứu y khoa nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử ruột, nhiễm trùng huyết và thậm chí tử vong. Tắc ruột có thể xảy ra ở bất kỳ đoạn nào của ruột non hoặc ruột già, và được chia thành hai loại chính: tắc ruột cơ học và tắc ruột chức năng.

• Tắc ruột cơ học: Do một vật lý nào đó ngăn cản ruột, chẳng hạn như khối u, sẹo từ phẫu thuật, hoặc xoắn ruột. Các vật cản này có thể là những cấu trúc từ bên trong lòng ruột hoặc từ bên ngoài ép vào.
• Tắc ruột chức năng: Khi cơ ruột không thể co bóp đúng cách để di chuyển nội dung ruột, thường liên quan đến các vấn đề thần kinh hoặc rối loạn chức năng ruột. Tắc ruột chức năng có thể xảy ra do các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, bệnh Parkinson, hoặc sau phẫu thuật bụng.

Nguyên nhân gây tắc ruột

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tắc ruột, bao gồm:

• Dính ruột: Sau phẫu thuật bụng, dính ruột là nguyên nhân phổ biến nhất của tắc ruột cơ học. Các mô sẹo phát triển sau phẫu thuật có thể làm các đoạn ruột dính vào nhau, gây tắc nghẽn. Đây là biến chứng thường gặp sau các phẫu thuật liên quan đến ruột, như phẫu thuật ruột thừa hoặc phẫu thuật đại tràng.
• Thoát vị: Khi một phần ruột nhô ra qua một chỗ yếu trong cơ bụng, thoát vị có thể gây tắc nghẽn. Thoát vị bẹn, thoát vị rốn, hoặc thoát vị vết mổ đều có thể là nguyên nhân gây tắc ruột.
• Khối u: Các khối u trong hoặc xung quanh ruột có thể gây chèn ép và ngăn cản dòng chảy bình thường. Khối u có thể là lành tính hoặc ác tính, và các khối u ác tính có thể phát triển nhanh chóng, gây ra tắc nghẽn nghiêm trọng.
• Xoắn ruột (volvulus): Ruột bị xoắn quanh trục của nó có thể gây tắc ruột và cản trở lưu thông máu, dẫn đến hoại tử nếu không được điều trị kịp thời. Xoắn ruột thường xảy ra ở người lớn tuổi và có thể liên quan đến cấu trúc ruột dài và di động.
• Lồng ruột (intussusception): Một phần ruột chui vào đoạn ruột kế cận, thường gặp ở trẻ em, có thể gây tắc ruột. Đây là tình trạng cấp cứu cần được chẩn đoán và điều trị nhanh chóng để tránh biến chứng nguy hiểm.
• Dị vật: Dị vật nuốt phải, chẳng hạn như các đồ chơi nhỏ, hạt cứng, hoặc các mảnh thức ăn không tiêu hóa được, có thể gây tắc ruột, đặc biệt là ở trẻ em.

Ngoài ra, các nguyên nhân khác bao gồm bệnh viêm ruột (Crohn), bệnh Hirschsprung ở trẻ em, bệnh lý tiêu hóa khác như túi thừa đại tràng hoặc các biến chứng từ các bệnh lý nền như tiểu đường và bệnh thần kinh.

Phương pháp điều trị tắc ruột hiệu quả

Phương pháp điều trị tắc ruột phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Các phương pháp chính bao gồm:

Điều trị nội khoa

• Đặt ống mũi dạ dày: Một ống được đưa qua mũi xuống dạ dày để hút dịch và khí từ ruột, giảm áp lực và triệu chứng đầy hơi, đau bụng. Phương pháp này giúp làm giảm triệu chứng nhanh chóng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh giá và điều trị tiếp theo.
• Bù dịch và điện giải: Dịch truyền tĩnh mạch để bù lại nước và điện giải mất đi do nôn mửa và không thể tiêu hóa thức ăn. Đây là một bước quan trọng để duy trì cân bằng điện giải và phòng ngừa sốc do mất dịch.
• Thuốc: Đối với tắc ruột chức năng, thuốc nhuận tràng hoặc kích thích co bóp ruột có thể được sử dụng để giúp phục hồi chức năng ruột. Thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh cũng có thể được sử dụng nếu có nguy cơ nhiễm trùng.

Điều trị ngoại khoa

• Phẫu thuật loại bỏ tắc nghẽn: Nếu tắc ruột do khối u, xoắn ruột, hoặc dính ruột nghiêm trọng, phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ hoặc sửa chữa tắc nghẽn. Đây là phương pháp điều trị chủ yếu cho các trường hợp tắc ruột cơ học.
• Cắt bỏ đoạn ruột bị tổn thương: Trong trường hợp ruột bị hoại tử hoặc tổn thương không thể phục hồi, phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột đó và nối hai đầu ruột lại với nhau có thể được thực hiện. Đây là phương pháp cấp cứu cần thiết để cứu sống bệnh nhân trong trường hợp hoại tử ruột.
• Phẫu thuật điều trị thoát vị: Nếu tắc ruột do thoát vị, phẫu thuật để đưa phần ruột trở lại vị trí bình thường và sửa chữa chỗ yếu trong cơ bụng sẽ được tiến hành. Việc này giúp ngăn ngừa tái phát thoát vị và tắc ruột.

Phương pháp khác

• Nong ruột: Đối với một số trường hợp tắc ruột do hẹp hoặc dính nhẹ, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp nội soi để nong ruột và loại bỏ tắc nghẽn mà không cần phẫu thuật mở bụng. Phương pháp này ít xâm lấn hơn và có thời gian phục hồi ngắn hơn.
• Chăm sóc hỗ trợ: Bao gồm việc theo dõi sát sao và điều chỉnh dinh dưỡng, sử dụng thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh nếu có nhiễm trùng. Chăm sóc dinh dưỡng đặc biệt quan trọng để đảm bảo bệnh nhân nhận đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết.

Kết luận

Tắc ruột là một tình trạng y khoa nghiêm trọng đòi hỏi sự can thiệp kịp thời và chính xác. Việc hiểu rõ nguyên nhân và phương pháp điều trị tắc ruột giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ biến chứng. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ tắc ruột như đau bụng dữ dội, nôn mửa, và không có phân hoặc khí trong ruột, cần đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Điều trị tắc ruột có thể bao gồm từ các phương pháp nội khoa như đặt ống mũi dạ dày và bù dịch, đến các phẫu thuật ngoại khoa để loại bỏ hoặc sửa chữa tắc nghẽn. Phương pháp điều trị sẽ được lựa chọn dựa trên nguyên nhân và tình trạng cụ thể của bệnh nhân, với mục tiêu cuối cùng là phục hồi chức năng ruột và ngăn ngừa biến chứng.

Trong bất kỳ trường hợp nào, việc phát hiện và điều trị sớm là yếu tố quyết định trong việc cải thiện tiên lượng và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Bệnh nhân và người nhà cần nắm rõ các triệu chứng và nguyên nhân gây tắc ruột để có thể hành động kịp thời, đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.