Ợ chua ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí

Ợ  chua – “vị khách” khó chịu thường xuyên ghé thăm khiến bé yêu quấy khóc, biếng ăn, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện. Là cha mẹ, ai cũng mong muốn mang đến cho con những điều tốt đẹp nhất, vậy làm thế nào để giải mã nguyên nhân và xua tan nỗi ám ảnh ợ chua ở trẻ em? Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.

Nguyên nhân ợ chua ở trẻ em

Ợ chua ở trẻ em, hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản (GERD), xảy ra khi axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và dẫn đến các triệu chứng khó chịu. Nguyên nhân chính của ợ chua ở trẻ em bao gồm:

• Hệ tiêu hóa non nớt: Cơ thắt thực quản dưới ở trẻ em còn yếu, chưa phát triển hoàn thiện, tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược dễ dàng.
• Thói quen ăn uống: Ăn quá no, ăn khuya, cho trẻ bú bình sai tư thế, bú quá nhiều trong một lần… khiến dạ dày căng đầy, trào ngược axit.
• Thay đổi tư thế đột ngột: Sau khi ăn no, bé được bế đứng hoặc nằm ngửa ngay lập tức, axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
• Thừa cân, béo phì: Lớp mỡ thừa quanh bụng tạo áp lực lên dạ dày, đẩy axit trào ngược.
• Một số nguyên nhân khác: Dị tật bẩm sinh ở thực quản, hẹp môn vị, nhiễm trùng dạ dày, tác dụng phụ của thuốc….

Triệu chứng và cách nhận biết ợ chua ở trẻ

Ợ chua thường đi kèm với các triệu chứng rõ ràng, cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết để có biện pháp xử lý kịp thời:

• Trẻ ợ chua thường xuyên: Tiếng ợ chua vang lên sau mỗi bữa ăn hoặc bất chợt trong ngày là dấu hiệu điển hình.
• Nôn trớ: Trẻ thường xuyên nôn trớ thức ăn, đặc biệt sau khi bú hoặc ăn.
• Khó chịu, quấy khóc: Axit trào ngược gây nóng rát, khó chịu khiến trẻ quấy khóc, bứt rứt.
• Bỏ bú, bỏ ăn: Cảm giác khó chịu khiến trẻ chán ăn, bỏ bú hoặc bỏ ăn, ảnh hưởng đến sự phát triển.
• Ho khan: Axit trào ngược kích thích cổ họng gây ho khan, đặc biệt vào ban đêm.
• Triệu chứng ít gặp: Khàn giọng, đau họng, hôi miệng, thở khò khè…

Cách nhận biết:

• Quan sát biểu hiện của trẻ sau khi bú hoặc ăn.
• Theo dõi số lần và lượng trẻ ợ chua, nôn trớ.
• Ghi chép nhật ký ăn uống của trẻ để xác định thực phẩm có thể gây ợ chua.

Phương pháp điều trị và phòng ngừa ợ chua ở trẻ em

Điều trị ợ chua ở trẻ em:

Khi bé yêu xuất hiện các dấu hiệu ợ chua, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp điều trị và phòng ngừa ợ chua hiệu quả:

• Thay đổi chế độ ăn uống: Cho trẻ bú hoặc ăn với lượng phù hợp, chia thành nhiều bữa nhỏ, cho trẻ bú hoặc ăn sau 30 phút đến 1 tiếng, bế trẻ đứng sau khi bú hoặc ăn, tránh cho trẻ ăn thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, tránh ăn quá no, ăn khuya. 
• Điều chỉnh tư thế: Cho trẻ bú/ăn ở tư thế thẳng đứng, ợ hơi sau mỗi bữa ăn, giữ bé ở tư thế thẳng đứng ít nhất 30 phút sau khi ăn.
• Nâng cao đầu giường: Kê cao đầu giường khoảng 15-30cm giúp ngăn axit trào ngược.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc trung hòa axit, thuốc tạo màng bảo vệ niêm mạc dạ dày… có thể được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

Phòng ngừa ợ chua ở trẻ em:

• Cho trẻ bú/ăn đúng cách: Bú bình với núm vú phù hợp, tránh cho trẻ bú quá nhiều hoặc quá nhanh trong một lần. Khoảng cách mỗi bữa ăn không nên quá dày.
• Tránh cho trẻ ăn khuya: Nên cho trẻ ăn tối ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ.
• Tránh thức ăn kích thích: Hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, nước có ga…
• Tạo thói quen vận động nhẹ nhàng: Cho trẻ tập thể dục, vận động nhẹ nhàng sau khi ăn để hỗ trợ tiêu hóa.
• Duy trì cân nặng hợp lý
• Điều trị các bệnh lý về đường tiêu hóa cho trẻ

Lưu ý:

• Nếu trẻ ợ chua thường xuyên, kèm theo các triệu chứng khác như nôn trớ nhiều, bỏ bú, bỏ ăn, sụt cân,… cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Không tự ý sử dụng thuốc cho trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ.

Ợ chua là hiện tượng phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Cha mẹ cần theo dõi và chăm sóc trẻ cẩn thận để phòng ngừa và điều trị ợ chua hiệu quả, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh. Với những thông tin hữu ích nên trên, hi vọng có thể giúp các bậc phụ huynh có thêm thông tin để chăm sóc con yêu của mình tốt hơn.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.