Người bệnh parkinson nên kiêng ăn gì để cải thiện triệu chứng và hỗ trợ điều trị?

Bệnh Parkinson là một căn bệnh mãn tính đòi hỏi người bệnh phải chung sống lâu dài và tuân thủ chế độ sinh hoạt nghiêm ngặt. Trong đó, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng run tay chân mà còn hạn chế các tác dụng phụ của thuốc điều trị. Vấn đề “bệnh Parkinson kiêng ăn gì?” đang được rất nhiều người quan tâm nhằm tối ưu hóa hiệu quả chữa trị và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết, khoa học giúp người bệnh và người thân có thể xây dựng một chế độ ăn hợp lý và an toàn.

Vai Trò Của Chế Độ Dinh Dưỡng Trong Kiểm Soát Bệnh Parkinson

Để kiểm soát tình trạng bệnh Parkinson một cách toàn diện, việc phối hợp giữa uống thuốc đúng liệu trình, duy trì tập luyện đều đặn và áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh là điều vô cùng cần thiết. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp người bệnh duy trì đủ năng lượng phục vụ các hoạt động hàng ngày, đồng thời hỗ trợ chức năng cơ-xương-khớp, tránh suy yếu nhanh chóng.

Ngoài ra, bệnh Parkinson thường kèm theo các rối loạn như khó nuốt, buồn nôn, vì vậy việc tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp xây dựng thực đơn giảm thiểu tối đa các triệu chứng khó chịu này, nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng cuộc sống.

Người Bệnh Parkinson Cần Kiêng Ăn Những Gì?

Sự khác biệt trong chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đáng kể đến việc kiểm soát triệu chứng và hiệu quả điều trị Parkinson. Dưới đây là các nhóm thực phẩm cần hạn chế cho người bệnh:

• Thực Phẩm Giàu Protein

  Mặc dù protein rất quan trọng nhưng với người bệnh Parkinson, việc ăn quá nhiều protein có thể làm giảm hiệu quả của thuốc Levodopa – loại thuốc phổ biến điều trị Parkinson. Các axit amin trong protein cạnh tranh hấp thu với thuốc, khiến thuốc khó phát huy tối đa công dụng.

  “Người bệnh nên hạn chế tiêu thụ thịt, cá, trứng, phô mai trong bữa ăn gần thời điểm uống thuốc, thay vào đó nên ăn protein vào các bữa cách thời gian uống thuốc khoảng 2 giờ để tối ưu hiệu quả.”

  Lời khuyên mở rộng: Người bệnh có thể cân nhắc sử dụng các nguồn protein thực vật như đậu hũ, đậu lăng, và các loại hạt để bổ sung đủ dưỡng chất mà không ảnh hưởng đến thuốc điều trị. Ngoài ra, việc phân chia lượng protein trong ngày thành nhiều bữa nhỏ cũng giúp giảm áp lực hấp thu đối với thuốc.

• Chất Béo Bão Hòa

  Dù chưa có nghiên cứu khẳng định chắc chắn, nhiều báo cáo chỉ ra rằng dư thừa chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ khiến bệnh Parkinson tiến triển xấu hơn. Chất béo bão hòa thường có trong mỡ động vật, thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, nội tạng động vật.

  “Chất béo bão hòa làm tăng gốc tự do trong tế bào và góp phần làm tổn thương các tế bào thần kinh, do đó người bệnh nên hạn chế các loại thực phẩm này và ưu tiên sử dụng chất béo lành mạnh như dầu cá, cá hồi, cá mòi.”

  Khuyến nghị bổ sung:

  • Ưu tiên dầu thực vật như dầu ô liu, dầu hạt lanh.
  • Tăng cường các loại cá béo giàu omega-3 giúp giảm viêm và bảo vệ tế bào thần kinh.
  • Tránh các món chiên xào nhiều dầu mỡ và thức ăn nhanh.

• Đường

  Tiêu thụ nhiều đường không chỉ khiến người bệnh Parkinson dễ tăng cân mà còn làm suy yếu hệ miễn dịch, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tiêu hóa, thần kinh và hoạt động tiết niệu.

  Để kiểm soát đường huyết và hạn chế cảm giác thèm ngọt, nên ưu tiên dùng các loại trái cây ngọt tự nhiên, giảm bổ sung đường tinh luyện vào thức ăn hàng ngày. Điều này sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh rất đáng kể.

  Tuyệt đối tránh:

  • Các loại nước ngọt có gas, kẹo, bánh ngọt chứa lượng đường cao.
  • Đồ uống có đường, siro và đồ ăn chứa fructose tinh luyện.
  • Thói quen ăn vặt sau bữa tối gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

• Rượu Bia Và Đồ Uống Có Cồn

  Rượu bia và các thức uống chứa cồn cần được loại bỏ hoàn toàn trong chế độ ăn của người bệnh Parkinson, vì chúng làm trầm trọng thêm các triệu chứng thần kinh, gây khó ngủ và giảm tác dụng thuốc điều trị.

  Lưu ý: Cồn có thể làm giảm sự kiểm soát vận động, tăng nguy cơ té ngã và biến chứng nghiêm trọng trong bệnh Parkinson. Ngoài ra, rượu còn gây khô miệng, làm tình trạng khó nuốt trở nên nghiêm trọng hơn.

Mẹo Ăn Uống Giúp Cải Thiện Các Triệu Chứng Của Bệnh Parkinson

Bên cạnh việc kiêng ăn, người bệnh Parkinson còn phải đối mặt với các vấn đề tiêu hóa khó chịu như khó nuốt, nghẹn, táo bón hoặc chán ăn. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:

• Cải Thiện Khó Nuốt

  Bệnh Parkinson khiến cơ miệng và lưỡi kém linh hoạt gây khó khăn khi nuốt thức ăn. Để khắc phục, nên ưu tiên các món mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, chia nhỏ các bữa ăn để tránh kiệt sức và thiếu hụt dinh dưỡng.

  Lời khuyên chi tiết:

  • An toàn hơn khi sử dụng thực phẩm nghiền hoặc xay nhuyễn, tránh thức ăn cứng, khô hoặc quá đặc.
  • Ăn chậm, nhai kỹ và uống đủ nước trong khi ăn để giảm nguy cơ nghẹn.
  • Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu cần hỗ trợ phương pháp bổ sung dinh dưỡng qua ống thông.

• Giảm Buồn Nôn

  Triệu chứng buồn nôn thường xảy ra khi người bệnh ăn uống. Khi ăn nên ngồi thẳng, hơi ngửa cổ, nhai chậm để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Tránh ép ăn khi cảm thấy khó chịu, thay vào đó chờ đến khi dịu mới bắt đầu ăn.

  Nên tránh nước ép từ các loại trái cây có múi như cam, chanh, bưởi mà thay bằng các loại nước ép từ quả mọng, đu đủ, dưa hấu hay xoài để bổ sung vitamin C mà không gây khó chịu dạ dày.

  Bổ sung:

  • Dùng các loại trà thảo mộc như trà gừng giúp giảm buồn nôn.
  • Chia nhỏ lượng thức ăn, tránh ăn quá no một lúc.
  • Hạn chế các thức ăn cay, nhiều dầu mỡ gây kích thích dạ dày.

• Hạn Chế Táo Bón

  Táo bón là vấn đề phổ biến do thuốc điều trị và vận động cơ thể kém. Người bệnh cần tăng cường bổ sung chất xơ từ rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và uống đủ nước để hỗ trợ quá trình tiêu hóa và bài tiết dễ dàng hơn.

  Chi tiết hơn:

  • Ưu tiên rau lá xanh đậm như cải bó xôi, bông cải xanh, cần tây.
  • Sử dụng các loại hạt như yến mạch, hạt chia, hạt lanh để tăng cường chất xơ.
  • Khuyến khích vận động nhẹ nhàng hàng ngày để kích thích hoạt động ruột.
  • Tránh sử dụng thuốc nhuận tràng quá mức mà không có chỉ định y khoa.

Lời Khuyên Từ Pharmacity

Người bệnh Parkinson cần duy trì thói quen khám và theo dõi tình trạng sức khỏe định kỳ để điều chỉnh chế độ ăn uống và thuốc điều trị một cách hợp lý. Đồng thời, cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn dùng thuốc, không tự ý thay đổi hoặc ngưng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Bên cạnh đó, nên áp dụng chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, bao gồm:

• Rau củ quả tươi, đặc biệt là các loại quả mọng (blueberry, dâu tây) giúp giảm viêm và bảo vệ tế bào thần kinh.
• Các loại thảo dược hỗ trợ tăng cường thể lực và giảm stress, ví dụ như trà xanh, nghệ, tỏi.
• Kết hợp vận động nhẹ nhàng phù hợp với tình trạng sức khỏe.

FAQ – Câu Hỏi Thường Gặp

1. Người bệnh Parkinson có nên kiêng hoàn toàn protein?
   Không. Người bệnh chỉ nên chú ý phân bố lượng protein hợp lý trong ngày, tránh ăn protein quá nhiều gần thời điểm uống thuốc Levodopa để đảm bảo thuốc phát huy tối đa hiệu quả.
2. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa ảnh hưởng thế nào đến bệnh Parkinson?
   Chất béo bão hòa có thể làm tăng gốc tự do và góp phần gây tổn thương tế bào thần kinh, từ đó khiến bệnh tiến triển nhanh hơn. Do đó, người bệnh nên hạn chế ăn các thực phẩm như thịt mỡ, xúc xích, nội tạng động vật.
3. Người bệnh Parkinson có thể dùng các loại vitamin nào để hỗ trợ điều trị?
   Vitamin D, vitamin B6, B12 và các chất chống oxy hóa như vitamin C, E thường được khuyến nghị. Tuy nhiên, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh tương tác thuốc.
4. Làm sao để giảm táo bón hiệu quả cho người bệnh Parkinson?
   Tăng cường chất xơ từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt; uống đủ nước và duy trì vận động nhẹ nhàng đều đặn sẽ hỗ trợ rất tốt. Trường hợp nghiêm trọng nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
5. Người bệnh Parkinson liệu có thể uống cà phê được không?
   Cà phê với hàm lượng vừa phải có thể được chấp nhận vì caffeine có thể cải thiện tinh thần. Tuy nhiên, nên hạn chế uống quá nhiều, nhất là trước giờ đi ngủ để tránh mất ngủ.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.