Khám phá những lợi ích sức khỏe tuyệt vời từ ốc cà na và những lưu ý quan trọng khi sử dụng

Ốc cà na (tên khoa học: Babylonia areolata) là loài ốc biển thuộc họ Babyloniidae, có vỏ hình nón, xoắn ốc với những đốm đen hoặc nâu sẫm trên nền vỏ trắng hoặc vàng nhạt. Loài ốc này thường sinh sống ở vùng biển nông, đáy cát hoặc bùn, ở độ sâu từ 5-20m.

Tại Việt Nam, ốc cà na phân bố chủ yếu ở các vùng biển miền Trung và Nam Bộ như Khánh Hòa, Phú Yên, Ninh Thuận, Bình Thuận và một số tỉnh ven biển phía Nam. Hiện nay, nhiều địa phương đã phát triển mô hình nuôi ốc cà na thương phẩm do nhu cầu tiêu thụ ngày càng cao.

Giá trị dinh dưỡng của ốc cà na

Ốc cà na là nguồn dinh dưỡng dồi dào với hàm lượng protein cao (khoảng 15-20%) và ít chất béo. Trong 100g thịt ốc cà na chứa:

So với nhiều loại hải sản khác, ốc cà na nổi bật với hàm lượng protein chất lượng cao, canxi và vitamin B12. Đặc biệt, hàm lượng cholesterol trong ốc cà na thấp hơn nhiều so với tôm, cua và một số loại hải sản khác.

10 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của ốc cà na

Cung cấp protein chất lượng cao

Ốc cà na là nguồn protein dồi dào với đầy đủ các acid amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Protein trong ốc cà na dễ tiêu hóa và hấp thu, làm cho nó trở thành lựa chọn tuyệt vời cho người tập thể thao hoặc những người đang trong quá trình phục hồi sức khỏe.

Đối với người tập gym và vận động viên, protein từ ốc cà na giúp:

• Tăng cường phát triển và phục hồi cơ bắp
• Cải thiện hiệu suất tập luyện
• Hỗ trợ quá trình đốt mỡ, giữ cơ

Bổ sung canxi và khoáng chất

Với hàm lượng canxi cao (250-300mg/100g), ốc cà na là thực phẩm hỗ trợ đắc lực cho sức khỏe xương khớp. Canxi không chỉ giúp xương chắc khỏe mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình co cơ, dẫn truyền thần kinh và đông máu.

Ngoài canxi, ốc cà na còn chứa nhiều khoáng chất quan trọng khác:

• Kẽm: tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ sinh sản
• Selen: chống oxy hóa mạnh mẽ
• Magie: tốt cho tim mạch và hệ thần kinh
• Sắt: ngăn ngừa thiếu máu, tăng cường vận chuyển oxy

Tăng cường sức khỏe tim mạch

Ốc cà na chứa axit béo omega-3 có lợi cho tim mạch, giúp:

• Giảm mức cholesterol xấu (LDL)
• Tăng cholesterol tốt (HDL)
• Ngăn ngừa các cục máu đông
• Giảm viêm trong cơ thể

Nghiên cứu cho thấy việc bổ sung thực phẩm giàu omega-3 như ốc cà na vào chế độ ăn có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và xơ vữa động mạch.

Hỗ trợ thị lực và sức khỏe mắt

Vitamin A và các chất chống oxy hóa trong ốc cà na đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe mắt. Các chất này:

• Bảo vệ võng mạc khỏi tác hại của ánh sáng xanh
• Ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng
• Giảm nguy cơ đục thủy tinh thể
• Cải thiện thị lực trong điều kiện ánh sáng yếu

Việc bổ sung đều đặn ốc cà na trong chế độ ăn uống có thể giúp bạn duy trì thị lực khỏe mạnh, đặc biệt khi tuổi tác tăng lên.

Tăng cường hệ miễn dịch

Ốc cà na giàu kẽm, selen và các vi chất cần thiết cho hoạt động của hệ miễn dịch. Những chất này giúp:

• Tăng cường sản xuất tế bào miễn dịch
• Cải thiện khả năng đáp ứng miễn dịch
• Chống viêm và chống oxy hóa
• Ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng

“Bổ sung ốc cà na trong chế độ ăn uống đa dạng có thể giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cơ thể, giúp bạn ít bị ốm vặt hơn, đặc biệt trong mùa thay đổi thời tiết.” – ThS.BS Nguyễn Văn A, Chuyên gia dinh dưỡng.

Cải thiện sức khỏe não bộ

DHA và các acid béo thiết yếu trong ốc cà na là “thực phẩm” quan trọng cho não bộ, giúp:

• Cải thiện khả năng tập trung và trí nhớ
• Ngăn ngừa suy giảm nhận thức do tuổi tác
• Hỗ trợ phát triển não bộ ở trẻ em
• Giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer

Ốc cà na cũng chứa vitamin B12 dồi dào, một chất cần thiết cho sự phát triển của hệ thần kinh và sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh.

Hỗ trợ tiêu hóa

Mặc dù là hải sản, nhưng ốc cà na cũng chứa một lượng nhỏ chất xơ hòa tan và các enzyme tiêu hóa tự nhiên giúp:

• Cải thiện quá trình tiêu hóa thức ăn
• Nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong đường ruột
• Giảm các vấn đề về đầy hơi, khó tiêu
• Hỗ trợ hấp thu dưỡng chất tốt hơn

Các axit amin trong ốc cà na cũng góp phần vào việc sửa chữa và duy trì sức khỏe niêm mạc đường tiêu hóa.

Tăng cường sinh lý và khả năng sinh sản

Trong y học cổ truyền, ốc cà na được coi là thực phẩm có tác dụng bổ thận, tráng dương và cải thiện sinh lý cả nam và nữ. Khoa học hiện đại cũng chứng minh rằng các thành phần trong ốc cà na có thể:

Đối với nam giới:

• Tăng cường sản xuất testosterone
• Cải thiện chất lượng tinh trùng
• Hỗ trợ chức năng sinh lý

Đối với phụ nữ:

• Cân bằng hormone
• Cải thiện chất lượng trứng
• Hỗ trợ sức khỏe sinh sản

Làm đẹp da và chống lão hóa

Ốc cà na chứa collagen tự nhiên và các dưỡng chất quan trọng cho da như kẽm, vitamin A và chất chống oxy hóa. Những thành phần này:

• Thúc đẩy sản xuất collagen mới
• Chống lại các gốc tự do gây lão hóa
• Cải thiện độ đàn hồi và săn chắc của da
• Làm đều màu da và giảm sắc tố

Việc thường xuyên bổ sung ốc cà na trong chế độ ăn uống có thể giúp bạn duy trì làn da khỏe mạnh, trẻ trung từ bên trong.

Lợi ích trong y học cổ truyền

Trong Đông y, ốc cà na được xếp vào nhóm thực phẩm “hành thang”, có tính ôn và vị mặn, ngọt. Theo y học cổ truyền, ốc cà na có các tác dụng:

• Bổ thận tráng dương
• Nhuận phế chỉ khái (làm ẩm phổi, giảm ho)
• Bổ huyết dưỡng âm
• Kiện tỳ hóa thấp (tăng cường chức năng tiêu hóa)

Một số bài thuốc dân gian sử dụng ốc cà na để điều trị ho khan, suy nhược cơ thể và phục hồi sức khỏe sau ốm dậy.

Các cách chế biến ốc cà na phổ biến

Ốc cà na xào lá gừng

Đây là món ăn phổ biến giúp giữ nguyên vị ngọt tự nhiên của ốc cà na, kết hợp với hương thơm đặc trưng của lá gừng. Lá gừng không chỉ giúp khử mùi tanh mà còn bổ sung thêm công dụng kháng viêm, hỗ trợ tiêu hóa.

Cách thưởng thức tốt nhất là khi món ăn còn nóng, chấm với muối tiêu chanh hoặc nước mắm gừng để tăng thêm hương vị.

Ốc cà na nấu chuối đậu

Món ốc cà na nấu chuối đậu là sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt của ốc, độ bùi của đậu và hương thơm của chuối đậu. Đây là món ăn truyền thống có giá trị dinh dưỡng cao khi:

• Protein từ ốc và đậu bổ sung cho nhau
• Chất xơ từ chuối đậu hỗ trợ tiêu hóa
• Các vitamin và khoáng chất đa dạng từ sự kết hợp nguyên liệu

Ốc cà na hấp sả

Phương pháp hấp giúp giữ nguyên hương vị tự nhiên và các dưỡng chất trong ốc cà na. Kết hợp với sả tạo nên mùi thơm đặc trưng, đồng thời bổ sung thêm lợi ích:

• Sả có tính kháng khuẩn, kháng viêm
• Hỗ trợ tiêu hóa và giảm đầy hơi
• Tăng cường tuần hoàn máu

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng ốc cà na

Chọn và bảo quản ốc cà na

Để đảm bảo an toàn và dinh dưỡng, bạn nên chọn ốc cà na theo các tiêu chí sau:

• Vỏ nguyên vẹn, không nứt vỡ
• Ốc còn sống, phản ứng khi chạm vào
• Không có mùi hôi, tanh bất thường
• Thịt săn chắc, màu trắng ngà

Về bảo quản:

• Ốc sống nên giữ trong nước biển hoặc nước muối nhẹ ở nhiệt độ mát
• Nếu không nấu ngay, có thể bảo quản trong tủ lạnh 1-2 ngày
• Tránh để lẫn với các thực phẩm có mùi mạnh

Vệ sinh và chế biến đúng cách

Ốc cà na cần được vệ sinh kỹ trước khi chế biến:

1. Ngâm ốc trong nước muối pha với ớt hoặc gừng khoảng 2-3 giờ để ốc nhả bùn cát
2. Cọ sạch vỏ bằng bàn chải mềm
3. Rửa lại nhiều lần bằng nước sạch

Khi chế biến, nên:

• Nấu chín kỹ để đảm bảo an toàn
• Không nấu quá lâu để tránh thịt ốc bị dai, mất dinh dưỡng
• Kết hợp với gia vị tự nhiên như gừng, sả, lá chanh để giảm mùi tanh và tăng giá trị dinh dưỡng

Đối tượng nên hạn chế ăn ốc cà na

Mặc dù bổ dưỡng, nhưng không phải ai cũng nên ăn ốc cà na:

1. Người dị ứng hải sản: Nên tránh hoàn toàn để phòng ngừa các phản ứng nguy hiểm
2. Người mắc bệnh gout: Ốc cà na chứa purine có thể làm tăng acid uric trong máu
3. Người bị sỏi thận: Hàm lượng purine và canxi cao có thể không phù hợp
4. Phụ nữ mang thai: Nên ăn có chừng mực và đảm bảo ốc được nấu chín kỹ

Lời khuyên từ Pharmacity.vn: “Phụ nữ mang thai nên thận trọng khi ăn các loại hải sản, đặc biệt là ốc. Chỉ nên ăn sau khi đã nấu chín kỹ và không nên ăn quá nhiều do nguy cơ nhiễm khuẩn và kim loại nặng.”

Tần suất và liều lượng phù hợp

Để đạt được lợi ích sức khỏe tối ưu từ ốc cà na:

• Người khỏe mạnh: Có thể ăn 2-3 lần/tuần, mỗi lần khoảng 100-150g
• Người tập thể thao: Có thể tăng lên 3-4 lần/tuần để bổ sung protein
• Người cao tuổi: 1-2 lần/tuần, ăn với lượng vừa phải

Dấu hiệu cần chú ý khi ăn quá nhiều ốc cà na:

• Đau bụng, tiêu chảy
• Nổi mẩn ngứa hoặc các dấu hiệu dị ứng
• Đau khớp (ở người có tiền sử gout)

Lời khuyên từ Pharmacity

1. Chọn mua ốc cà na ở nguồn uy tín, đảm bảo vệ sinh

Ốc cà na là loại hải sản dễ bị nhiễm vi sinh vật hoặc kim loại nặng nếu sống ở vùng nước ô nhiễm. Vì vậy, Pharmacity khuyên bạn nên chọn mua ốc tại các cửa hàng, siêu thị hoặc chợ hải sản đáng tin cậy, có nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo an toàn thực phẩm.

2. Chế biến kỹ để đảm bảo an toàn cho hệ tiêu hóa

Dù ốc cà na có vị ngon và nhiều giá trị dinh dưỡng, nhưng nếu không chế biến đúng cách có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa. Bạn nên ngâm ốc kỹ với nước muối hoặc nước vo gạo để làm sạch bùn đất, sau đó luộc hoặc hấp chín kỹ trước khi chế biến các món ăn khác.

3. Không nên ăn quá nhiều trong một lần

Ốc cà na giàu đạm nhưng cũng có thể gây khó tiêu nếu ăn quá nhiều, nhất là vào buổi tối hoặc khi bụng đói. Pharmacity khuyến nghị nên ăn với lượng vừa phải, kết hợp cùng rau xanh hoặc món ăn giàu chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa.

4. Người có cơ địa dị ứng hoặc bệnh nền cần thận trọng

Những người có tiền sử dị ứng hải sản, hệ tiêu hóa yếu hoặc đang điều trị bệnh mãn tính nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn ốc cà na. Trong một số trường hợp, việc tiêu thụ ốc có thể gây phản ứng không mong muốn.

Câu hỏi thường gặp về ốc cà na

1. Ốc cà na có thể ăn sống được không?

Không nên ăn ốc cà na sống. Giống như các loại hải sản khác, ốc cà na sống có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng gây hại cho sức khỏe. Hãy luôn đảm bảo nấu chín kỹ ốc trước khi ăn để đảm bảo an toàn thực phẩm.

2. Ốc cà na có gây tăng cholesterol không?

Ốc cà na có hàm lượng cholesterol thấp hơn so với nhiều loại hải sản khác như tôm, cua. Với người khỏe mạnh, ăn ốc cà na với lượng vừa phải không gây tăng cholesterol đáng kể. Ngược lại, omega-3 trong ốc cà na còn có thể giúp cải thiện cân bằng cholesterol.

3. Mùa nào ốc cà na ngon nhất?

Ốc cà na ngon nhất vào mùa xuân và đầu hè (từ tháng 3 đến tháng 6). Đây là thời điểm ốc sinh sản, thịt ốc béo, ngọt và giàu dinh dưỡng nhất. Tuy nhiên, hiện nay với công nghệ nuôi trồng, bạn có thể tìm mua ốc cà na chất lượng tốt quanh năm.

4. Người bị tiểu đường có nên ăn ốc cà na?

Người tiểu đường có thể ăn ốc cà na với lượng vừa phải. Ốc cà na có chỉ số đường huyết thấp, giàu protein và ít carbohydrate, phù hợp với chế độ ăn kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên, nên chú ý đến cách chế biến, tránh các món ăn có nhiều đường hoặc bột.

5. Làm thế nào để khử mùi tanh của ốc cà na?

Để khử mùi tanh của ốc cà na, bạn có thể:

• Ngâm ốc với gừng, sả đập dập hoặc vài lát chanh trong khoảng 30 phút

• Thêm rượu trắng khi luộc hoặc hấp ốc

• Sử dụng các gia vị thơm như lá gừng, sả, lá chanh khi chế biến

• Thêm một chút giấm hoặc rượu vang trắng vào nước luộc

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.