Hội chứng ruột kích thích: nguyên nhân và cách điều trị
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một nhóm các bệnh về chức năng đường ruột, đặc trưng chủ yếu là đau bụng hoặc khó chịu kèm theo những thay đổi trong thói quen đại tiện. Bệnh thường tấn công không đều đặn, thỉnh thoảng xuất hiện và biến mất, kéo dài nhiều ngày, thậm chí nhiều tháng.
- Đau bụng/co thắt ruột: Đặc biệt xuất hiện sau khi ăn, nhưng giảm bớt khi đi tiêu.
- Đầy hơi/chướng bụng: Cảm giác khó chịu ở bụng như đầy hoặc chướng bụng.
- Tiêu chảy: Phân lỏng hoặc buồn đại tiện đột ngột.
- Táo bón: Khó đại tiện hoặc cảm giác đi không hết.
Hội chứng ruột kích thích tuy không phải là căn bệnh nguy hiểm nhưng đặc điểm khó chữa, dễ tái phát ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của người bệnh, đặc biệt là chức năng ngủ, trạng thái tinh thần và hoạt động xã hội, làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống, khả năng học tập, làm việc của người bệnh.
Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích
Trước khi tìm ra cách điều trị hội chứng ruột kích thích thì chúng ta cần biết nguyên nhân bắt nguồn của bệnh. Nguyên nhân của IBS vẫn chưa được biết và liên quan đến nhiều khía cạnh như:
- Rối loạn nhu động ruột.
- Các dây thần kinh ở thành ruột quá nhạy cảm với các kích thích hoặc tác nhân.
- Ăn uống các thực phẩm sống, lạnh, nhiều dầu mỡ, cay nóng gây kích ứng và các sản phẩm từ sữa có thể trở thành nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích hoặc làm nặng thêm hội chứng ruột kích thích.
- Rối loạn cảm xúc như lo âu, trầm cảm có thể tác động đáng kể đến chức năng tiêu hóa, gây ra hội chứng ruột kích thích.
- Nhiễm trùng đường ruột.
- Rối loạn điều hòa trục não-ruột.
Yếu tố tâm lý là một trong những khía cạnh liên quan đến hội chứng ruột kích thích.
Chẩn đoán hội chứng ruột kích thích
Nhiều bệnh về đường tiêu hóa khác như không dung nạp thức ăn, nhiễm trùng, bệnh viêm ruột và thậm chí cả ung thư đại trực tràng cũng có thể có các triệu chứng tương tự như triệu chứng IBS. Hội chứng ruột kích thích là một bệnh về đường ruột do bất thường về chức năng và không có tổn thương nào. Do đó, IBS được chẩn đoán khi bác sĩ loại trừ các bệnh khác hoặc không thể tìm ra nguyên nhân khác để giải thích tình trạng này. Bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử cẩn thận và thực hiện kiểm tra thể chất, thực hiện xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, kiểm tra X-RAY đại tràng hoặc nội soi để xác định chẩn đoán.
IBS được chẩn đoán khi bác sĩ loại trừ các bệnh khác và thực hiện các xét nghiệm.
Điều trị hội chứng ruột kích thích
Nguyên nhân và cơ chế của hội chứng ruột kích thích rất phức tạp và thường kết hợp với các yếu tố tinh thần, tâm lý. Do đó, cần phải điều trị theo từng cá nhân bao gồm chế độ ăn uống, điều chỉnh lối sống, dùng thuốc, tâm lý tâm thần, hướng dẫn nhận thức và hành vi. Những điều này phải dựa trên sự giao tiếp tốt giữa bác sĩ và bệnh nhân.
Các loại thuốc chính bác sĩ có thể khuyên dùng để cải thiện triệu chứng của hội chứng ruột kích thích bao gồm:
- Đối với hội chứng ruột kích thích chủ yếu là tiêu chảy: Thuốc kháng sinh (Rifaximin), Thuốc chống tiêu chảy, Probiotic.
- Đối với hội chứng ruột kích thích táo bón: Thuốc Linaclotide, Thuốc nhuận tràng thẩm thấu.
- Đối với các triệu chứng tổng thể của hội chứng ruột kích thích: Thuốc chống co thắt, Probiotic.
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị hội chứng ruột kích thích. Quản lý chế độ ăn uống đòi hỏi sự chọn lọc các thực phẩm dễ tiêu hóa, loại trừ các thực phẩm gây kích ứng, và có thể áp dụng chế độ ăn ít FODMAP. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng quản lý chế độ ăn uống không phải là một cách ăn uống lâu dài và cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Tóm lại, việc điều trị hội chứng ruột kích thích chủ yếu tập trung vào việc dùng thuốc để giảm đau, cải thiện nhu động ruột, điều chỉnh độ nhạy cảm của nội tạng và điều chỉnh tâm lý. Hầu hết các triệu chứng IBS có thể được giảm bớt thông qua giáo dục sức khỏe và hướng dẫn chế độ ăn uống hiệu quả. Tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc cũng có thể giúp giảm căng thẳng và giảm các triệu chứng của bệnh.
FAQ về hội chứng ruột kích thích
- Hội chứng ruột kích thích có phải là căn bệnh nguy hiểm không?
Không, hội chứng ruột kích thích không phải là một căn bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và hoạt động hàng ngày của người bệnh. - Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích là gì?
Nguyên nhân chính của hội chứng ruột kích thích vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, rối loạn nhu động ruột, tác động tâm lý, và ăn uống không phù hợp có thể góp phần vào việc gây ra bệnh. - Làm thế nào để chẩn đoán hội chứng ruột kích thích?
Để chẩn đoán hội chứng ruột kích thích, bác sĩ sẽ loại trừ các bệnh khác và thực hiện các xét nghiệm như xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, kiểm tra X-RAY đại tràng hoặc nội soi. - Thuốc nào được sử dụng để điều trị hội chứng ruột kích thích?
Có nhiều loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị hội chứng ruột kích thích, bao gồm thuốc kháng sinh, thuốc chống tiêu chảy, thuốc nhuận tràng, và probiotic. - Chế độ ăn uống có ảnh hưởng đến hội chứng ruột kích thích không?
Có, chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong điều trị hội chứng ruột kích thích. Quản lý chế độ ăn uống đòi hỏi sự chọn lọc các thực phẩm dễ tiêu hóa và loại trừ các thực phẩm gây kích ứng.
Nguồn: Tổng hợp
