Hiểu rõ về thông khí phổi và vai trò của nó trong điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Thông khí phổi đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo lượng oxy cần thiết và loại bỏ carbon dioxide khỏi cơ thể. Tuy nhiên, người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) thường gặp vấn đề về thông khí phổi, làm cản trở hoạt động hô hấp của cơ thể. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về thông khí phổi là gì, khi nào cần thực hiện thông khí phổi và các phương pháp thông khí phổi hiệu quả.
Thông khí phổi là gì?
Thông khí phổi là một phương pháp quan trọng trong việc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Phương pháp này giúp loại bỏ khí ứ đọng trong phổi và tăng cường hoạt động hô hấp của cơ thể. Trong trường hợp bệnh nhân COPD, tình trạng tắc nghẽn đường dẫn khí xảy ra do sự tăng đàm nhớt trong phế quản hoặc viêm nhiễm gây hẹp lòng phế quản. Đồng thời, các phế nang cũng có thể bị hư hỏng và mất tính co giãn. Tình trạng này dẫn đến khí không thể thoát ra khỏi phổi dễ dàng, gây ra thiếu oxy và gây ảnh hưởng đến cung cấp oxy cho cơ thể.
Thông khí phổi giúp giải thoát khí ứ đọng trong phổi, làm dễ dàng hơn quá trình thở và tăng cường hiệu quả của hô hấp. Đây là một công cụ quan trọng trong điều trị và chăm sóc bệnh nhân COPD.
Khi nào cần thông khí phổi?
Thông khí phổi thường được chỉ định cho bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Các triệu chứng mà người bệnh thường gặp phải bao gồm: thở nhanh, thở sâu lần đầu tiên; tình trạng thông khí không tốt dù đã sử dụng biện pháp chăm sóc tại nhà; đau, sốt, chảy máu; cảm thấy lo lắng, căng thẳng; thở dài hoặc ngáp thường xuyên; tim đập nhanh, nhịp tim tăng; vấn đề về cân bằng, nhận thức hoặc chóng mặt; tê hoặc ngứa ở bàn tay, bàn chân hoặc xung quanh miệng; ngực tức nghẹn, căng tức, nhạy cảm hoặc đau. Trong trường hợp này, thông khí phổi giúp ổn định tình trạng của bệnh nhân.
Hai kỹ thuật thông khí cơ bản
Có hai kỹ thuật thông khí cơ bản, bao gồm thở chúm môi và thở cơ hoành.
1. Thở chúm môi
Thở chúm môi là một kỹ thuật hiệu quả giúp giảm khó thở. Khi thực hiện, người bệnh cần ngồi thoải mái, thả lỏng vai và cổ, hít vào chậm qua mũi và thở ra chậm bằng miệng, với thời gian thở ra gấp đôi thời gian hít vào. Kỹ thuật này giúp đường thở không bị xẹp lại khi thở ra, từ đó giúp khí thoát ra dễ dàng hơn, giảm cảm giác khó thở của bệnh nhân.
Bạn cũng nên luyện tập thở chúm môi nhiều lần, thực hiện kỹ thuật này khi gặp khó thở, chẳng hạn khi leo cầu thang, tắm rửa hoặc tập thể dục. Thở chúm môi giúp cải thiện chức năng hô hấp và tăng cường sức khỏe của cơ thể.
2. Thở cơ hoành
Với người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tình trạng khí ứ khí tại phổi làm hạn chế hoạt động của cơ hoành – cơ hô hấp chính. Điều này khiến thông khí ở phổi kém và các cơ hô hấp phụ phải làm việc nhiều hơn. Việc thực hiện thở cơ hoành sẽ giúp tăng cường hiệu quả của hệ hô hấp và tiết kiệm năng lượng cho bệnh nhân.
Kỹ thuật thở cơ hoành như sau:
- Ngồi thoải mái, thả lỏng cổ và vai.
- Đặt một bàn tay lên bụng, bàn tay còn lại lên ngực.
- Hít vào chậm qua mũi, cảm nhận bụng phình lên, trong khi lồng ngực không di chuyển.
- Hóp bụng lại và thở ra chậm bằng miệng, thời gian thở ra gấp đôi thời gian hít vào, cảm nhận bụng lõm xuống.
Bạn nên luyện tập thở cơ hoành nhiều lần trong ngày, cho đến khi kỹ thuật này trở thành thói quen. Sau đó, bạn có thể thực hiện kỹ thuật này ở các tư thế khác như đứng, đi bộ hoặc làm việc nhà. Kỹ thuật thở cơ hoành sẽ giúp cải thiện đáng kể chức năng hô hấp và tiết kiệm năng lượng khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Những phương pháp thông khí phổi khác
Thông khí phổi không chỉ bao gồm thở chúm môi và thở cơ hoành, mà còn có các phương pháp khác tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người, bao gồm:
- Điều chỉnh tâm lý và giảm căng thẳng: Nếu bệnh nhân gặp hội chứng tăng thông khí do lo lắng và căng thẳng, họ cần thực hiện các kỹ thuật giảm stress và điều chỉnh tâm lý để thông khí phổi hiệu quả hơn.
- Châm cứu: Phương pháp châm cứu có thể giúp kích thích quá trình điều trị và giảm các triệu chứng như lo lắng, thở nhanh, thở gấp, giúp khôi phục nhịp thở bình thường.
- Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Các loại thuốc như Alprazolam, Doxepin, Paroxetine… khi được kê đơn và theo dõi của bác sĩ có thể hỗ trợ giải quyết tình trạng thông khí phổi.
Nếu bệnh nhân gặp bất kỳ triệu chứng nào không bình thường, họ nên thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cách điều trị phù hợp.
Trên đây là một số thông tin về thông khí phổi. Việc hiểu và quản lý các rối loạn về thông khí phổi là rất quan trọng để cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Câu hỏi thường gặp
- Tôi cần thông khí phổi khi nào?
- Có những phương pháp thông khí phổi nào khác?
- Thở chúm môi và thở cơ hoành có hiệu quả không?
- Tôi nên luyện tập thở chúm môi và thở cơ hoành như thế nào?
- Khi nào nên thăm khám bác sĩ nếu gặp triệu chứng không bình thường?
Thông khí phổi thường được chỉ định cho bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Các triệu chứng như thở nhanh, thở sâu lần đầu tiên, thông khí không tốt sau khi sử dụng biện pháp chăm sóc tại nhà, đau, sốt, chảy máu, cảm thấy lo lắng, căng thẳng, thở dài hoặc ngáp thường xuyên, tim đập nhanh, nhịp tim tăng, vấn đề về cân bằng, nhận thức hoặc chóng mặt, tê hoặc ngứa ở bàn tay, bàn chân hoặc xung quanh miệng, ngực tức nghẹn, căng tức, nhạy cảm hoặc đau là dấu hiệu cần thực hiện thông khí phổi.
Ngoài thở chúm môi và thở cơ hoành, còn có các phương pháp khác như điều chỉnh tâm lý và giảm căng thẳng, châm cứu và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Cả thở chúm môi và thở cơ hoành đều là những kỹ thuật thông khí phổi hiệu quả. Thở chúm môi giúp giảm cảm giác khó thở và cải thiện chức năng hô hấp. Thở cơ hoành giúp tăng cường hiệu quả của hệ hô hấp và tiết kiệm năng lượng cho bệnh nhân.
Bạn nên luyện tập thở chúm môi và thở cơ hoành theo hướng dẫn trên trong bài viết. Thực hiện kỹ thuật này khi gặp khó thở hoặc trong các hoạt động hàng ngày như leo cầu thang, tắm rửa hoặc tập thể dục.
Nếu bệnh nhân gặp bất kỳ triệu chứng không bình thường, như thở khó, đau ngực, ho khan, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, hoặc triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, họ nên thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cách điều trị phù hợp.
Tham khảo:
- Understanding and managing lung ventilation effectively (ClinicalKey)
- Diagnosing and treating chronic obstructive pulmonary disease (COPD) (PubMed)
- Breathing techniques for COPD (Mayo Clinic)
Nguồn: Tổng hợp
