Hiểu rõ về dị ứng đạm sữa bò ở trẻ: nguyên nhân, triệu chứng và khi nào trẻ sẽ hết dị ứng
Dị ứng đạm sữa bò là tình trạng phổ biến ở nhiều trẻ nhỏ, khiến các bậc phụ huynh không khỏi lo lắng khi thấy con mình có những biểu hiện bất thường sau khi uống sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa. Việc nhận biết đúng căn bệnh và hiểu rõ quá trình diễn tiến của dị ứng sẽ giúp cha mẹ có cách chăm sóc phù hợp, tránh để tình trạng kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về dị ứng đạm sữa bò, nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và đặc biệt là câu hỏi “Trẻ dị ứng đạm sữa bò khi nào hết?”.
Dị Ứng Đạm Sữa Bò Là Gì?
Bản chất dị ứng đạm sữa bò bắt nguồn từ phản ứng bất thường của hệ thống miễn dịch khi tiếp xúc với protein có trong sữa động vật, đặc biệt là sữa bò – nguồn gốc phổ biến nhất gây dị ứng.
“Hệ miễn dịch của trẻ phản ứng thái quá với các đạm trong sữa bò, coi đây là tác nhân xâm nhập có hại và kích hoạt phản ứng dị ứng.”
Không chỉ riêng sữa bò, một số loại sữa khác như sữa dê, sữa cừu hay sữa trâu đều có thể gây dị ứng tương tự, do đó cha mẹ cần cẩn trọng khi chọn loại sữa thay thế phù hợp cho trẻ.
Dị ứng đạm sữa bò được phân thành hai nhóm chính:
- Dị ứng qua trung gian IgE (dị ứng nhanh): phản ứng diễn ra ngay lập tức hoặc trong vòng 2 giờ sau khi tiếp xúc.
- Dị ứng không qua trung gian IgE (dị ứng chậm): các biểu hiện xuất hiện muộn, từ 48 giờ đến 1 tuần.
Nguyên Nhân Gây Dị Ứng Đạm Sữa Bò Ở Trẻ
Trong sữa bò có hai loại protein chính làm tăng khả năng gây dị ứng gồm:
- Casein: là thành phần có trong phần sữa đông sau khi đông tụ.
- Whey: nằm trong phần sữa lỏng còn lại sau khi sữa đã đông.
Trẻ có thể bị dị ứng với một hoặc cả hai loại protein trên. Những loại đạm này cũng có thể xuất hiện trong nhiều loại thực phẩm hàng ngày nên rất khó tránh.
Bên cạnh đó, những yếu tố gia tăng khả năng dị ứng ở trẻ bao gồm:
- Viêm da dị ứng: trẻ bị viêm da mạn tính có nguy cơ dị ứng thực phẩm cao hơn.
- Dị ứng khác: trẻ dễ bị dị ứng sữa thường cũng mắc các loại dị ứng khác, thường biểu hiện sớm hơn.
- Tiền sử gia đình: nếu bố mẹ có các bệnh dị ứng như viêm da cơ địa, hen suyễn, mề đay, rối loạn dị ứng thì con có nguy cơ cao hơn.
- Tuổi tác: dị ứng đạm sữa bò chủ yếu gặp ở trẻ nhỏ, khi hệ tiêu hóa trưởng thành thì khả năng dị ứng sẽ giảm dần.
Triệu Chứng Điển Hình Của Dị Ứng Đạm Sữa Bò Ở Trẻ
Dị ứng đạm sữa bò có thể xuất hiện nhanh hoặc muộn tùy vào cơ địa từng trẻ. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Phản ứng nhanh (vài phút đến vài giờ):
- Phát ban đỏ trên da, ngứa ngáy
- Thở khò khè hoặc khó thở
- Nôn mửa, buồn nôn
- Phản ứng chậm (từ vài giờ đến 1 tuần):
- Đau bụng, quấy khóc
- Tiêu chảy hoặc phân có máu
- Ho dai dẳng, chảy nước mắt, nước mũi
- Phát ban quanh miệng hoặc ngứa da
Ở trường hợp nghiêm trọng, dị ứng có thể gây ra sốc phản vệ, đây là tình trạng khẩn cấp đe dọa tính mạng trẻ.
“Sốc phản vệ xảy ra tức thì với các biểu hiện: co thắt đường thở, phù cổ họng gây khó thở, tụt huyết áp, mặt đỏ bừng và phát ban toàn thân.”
Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, lời khuyên quan trọng là chỉ nên sử dụng sữa mẹ để tránh các rủi ro liên quan đến dị ứng đạm sữa bò.
Trẻ Dị Ứng Đạm Sữa Bò Khi Nào Thì Hết?
Dị ứng đạm sữa bò thường gặp ở khoảng 2-7,5% trẻ sơ sinh và hầu hết các trường hợp trẻ sẽ tự khỏi khi hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa dần hoàn thiện, thường là trước 3 tuổi.
“Quá trình tự khỏi dị ứng đạm sữa bò ở trẻ thường diễn ra tự nhiên, không để lại di chứng nếu cha mẹ biết cách chăm sóc và tránh tiếp xúc với nguyên nhân dị ứng.”
Tuy nhiên, với từng trẻ, tốc độ phục hồi có thể khác nhau. Do đó, việc theo dõi sát sao và tư vấn bác sĩ chuyên khoa là điều cần thiết trong suốt quá trình điều trị dị ứng.
Các Phương Pháp Chẩn Đoán Dị Ứng Đạm Sữa Bò Ở Trẻ
Khi nghi ngờ trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, việc chẩn đoán chính xác đòi hỏi nhiều phương pháp kết hợp nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị:
- Thử nghiệm chích da (Skin Prick Test): Đánh giá phản ứng của da với các protein trong sữa bò. Nếu vùng da thử bị sưng đỏ trong vòng 15-20 phút, trẻ có thể bị dị ứng.
- Xét nghiệm máu IgE: Xác định lượng kháng thể IgE đặc hiệu với các chất gây dị ứng trong sữa bò.
- Xét nghiệm thành phần protein: Kiểm tra các protein như casein, whey, lactalbumin để đánh giá mức độ dị ứng chi tiết hơn.
- Thử nghiệm thực phẩm: Thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ tại trung tâm y tế với sẵn sàng cấp cứu nếu cần.
Việc chẩn đoán chính xác sẽ giúp các bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị và tránh các tác nhân kích thích dị ứng cho trẻ một cách phù hợp nhất.
Lời Khuyên Từ Pharmacity
- Tuân thủ chế độ ăn uống loại trừ: Hạn chế tuyệt đối hoặc tránh sử dụng các sản phẩm chứa đạm sữa bò trong chế độ dinh dưỡng của trẻ, thay vào đó nên lựa chọn các loại sữa công thức đặc biệt hoặc sữa thực vật phù hợp theo tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
- Theo dõi kỹ các triệu chứng dị ứng: Ghi lại các biểu hiện bất thường để báo cáo kịp thời với bác sĩ nhằm đánh giá mức độ và hướng điều trị phù hợp.
- Không tự ý dùng thuốc: Tránh sử dụng thuốc chống dị ứng hay corticosteroid khi chưa có chỉ định y tế để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
- Thăm khám định kỳ: Đưa trẻ đi khám chuyên khoa dị ứng, nhi để được theo dõi tình trạng tiến triển và điều chỉnh chế độ chăm sóc.
5 Câu Hỏi Thường Gặp Về Dị Ứng Đạm Sữa Bò Ở Trẻ
- Dị ứng đạm sữa bò có di truyền không?
Dị ứng đạm sữa bò không phải là bệnh di truyền trực tiếp, nhưng có yếu tố gia đình liên quan đến cơ địa dị ứng. Nếu bố mẹ hoặc người thân bị các bệnh dị ứng, trẻ có nguy cơ cao bị dị ứng hơn. - Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò có thể uống sữa gì thay thế?
Trẻ có thể sử dụng các loại sữa công thức Hydrolyzed hoặc Amino Acid Formula dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, hoặc sử dụng sữa thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân nếu trẻ không dị ứng với các thành phần này. - Dị ứng đạm sữa bò có phải là dị ứng vĩnh viễn không?
Phần lớn trẻ nhỏ sẽ tự hết dị ứng sữa bò khi được 3-4 tuổi do hệ miễn dịch phát triển. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể kéo dài hoặc chuyển sang dạng dị ứng khác. - Làm sao phân biệt dị ứng đạm sữa bò và không dung nạp lactose?
Dị ứng đạm sữa bò là phản ứng của hệ miễn dịch với protein, trong khi không dung nạp lactose là tình trạng thiếu enzyme phân giải đường lactose. Biểu hiện dị ứng có thể bao gồm phát ban, khó thở, trong khi không dung nạp gây đau bụng, tiêu chảy nhưng không có phản ứng miễn dịch. - Khi trẻ có dấu hiệu sốc phản vệ do dị ứng sữa bò, cần làm gì?
Cần gọi cấp cứu ngay lập tức, đồng thời thực hiện các biện pháp hồi sức cơ bản nếu có thể, không cho trẻ ăn uống, giữ trẻ yên tĩnh và không để trẻ nằm nghiêng để tránh tắc nghẽn đường thở.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
