Gù lưng: nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Gù lưng là tình trạng cột sống cong quá mức về phía trước, khiến lưng trên trở nên tròn hơn bình thường. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa gù lưng sẽ giúp bạn duy trì một cột sống khỏe mạnh.
Gù lưng là gì?
Gù lưng, hay còn gọi là gù cột sống, là hiện tượng cột sống ngực cong về phía trước quá mức, thường được đo bằng góc cong trên phim X-quang. Ở người bình thường, cột sống ngực có độ cong tự nhiên từ 20–45 độ. Khi độ cong này vượt quá 50 độ, được coi là gù lưng.
Nguyên nhân gây gù lưng
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gù lưng, bao gồm:
Thói quen xấu trong sinh hoạt
- Ngồi sai tư thế: Việc ngồi học, làm việc không đúng tư thế, cúi người hoặc tựa lưng vào ghế không đúng cách có thể kéo căng các cơ và dây chằng hỗ trợ cột sống, làm tăng độ cong của cột sống.
- Sử dụng thiết bị điện tử không đúng cách: Thói quen cúi đầu khi sử dụng điện thoại, máy tính bảng trong thời gian dài gây áp lực lên cột sống cổ và lưng trên, dẫn đến gù lưng.
- Mang vác nặng không đúng tư thế: Việc mang balo, túi xách nặng trên một vai hoặc không phân bố đều trọng lượng có thể gây mất cân bằng cột sống, dẫn đến gù lưng.
Yếu tố bệnh lý
- Thoái hóa cột sống: Quá trình lão hóa tự nhiên làm đĩa đệm và các khớp cột sống bị thoái hóa, gây mất độ cong tự nhiên và dẫn đến gù lưng.
- Loãng xương: Xương trở nên mỏng và yếu, dễ gãy, dẫn đến biến dạng cột sống và gù lưng.
- Bệnh Scheuermann: Là một dạng rối loạn phát triển cột sống ở thanh thiếu niên, khiến các đốt sống phát triển không đồng đều, dẫn đến gù lưng.
- Dị tật bẩm sinh: Một số trẻ em sinh ra với cột sống không phát triển bình thường, dẫn đến gù lưng bẩm sinh.
Di truyền và tuổi tác
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người bị gù lưng, nguy cơ mắc phải ở các thành viên khác cũng tăng.
- Tuổi tác: Quá trình lão hóa làm giảm mật độ xương và sức mạnh cơ bắp, tăng nguy cơ gù lưng ở người cao tuổi.
Triệu chứng của gù lưng
Những dấu hiệu nhận biết gù lưng bao gồm:
- Dáng đi khom về phía trước: Lưng cong, vai tròn và đầu chúi về phía trước.
- Đau lưng: Cảm giác đau hoặc cứng ở vùng lưng trên, đặc biệt sau khi ngồi hoặc đứng lâu.
- Mệt mỏi: Cơ lưng phải làm việc nhiều hơn để duy trì tư thế, dẫn đến mệt mỏi.
- Khó thở: Trong trường hợp nặng, gù lưng có thể gây chèn ép phổi, dẫn đến khó thở.
- Giảm chiều cao: Gù lưng nghiêm trọng có thể làm giảm chiều cao cơ thể do cột sống bị cong.
Cách phòng ngừa gù lưng hiệu quả
Để ngăn ngừa gù lưng, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
Cải thiện tư thế
- Ngồi và đứng đúng cách: Giữ lưng thẳng, vai thả lỏng và đầu ngẩng cao. Khi ngồi, đảm bảo chân chạm đất và lưng dựa vào ghế.
- Sử dụng thiết bị phù hợp: Điều chỉnh màn hình máy tính ngang tầm mắt, sử dụng ghế có hỗ trợ lưng.
- Tránh ngồi lâu: Đứng dậy và di chuyển sau mỗi 30–60 phút ngồi liên tục.
Luyện tập thể dục hỗ trợ cột sống
- Bài tập kéo giãn cơ ngực: Giúp mở rộng lồng ngực và giảm căng thẳng cho cột sống.
- Bài tập tăng cường cơ lưng: Như động tác plank, superman giúp củng cố cơ lưng và cải thiện tư thế.
- Yoga và Pilates: Các bài tập này giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh cho cột sống.
Chế độ dinh dưỡng giúp xương chắc khỏe
- Bổ sung canxi và vitamin D: Các thực phẩm như sữa, phô mai, cá hồi, trứng giúp tăng cường sức khỏe xương.
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây: Cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
- Hạn chế tiêu thụ caffeine và rượu: Những chất này có thể ảnh hưởng đến hấp thu canxi của cơ thể.
Thăm khám định kỳ
- Kiểm tra sức khỏe xương: Đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh
Phương pháp điều trị gù lưng hiệu quả
Việc điều trị gù lưng phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
Thay đổi thói quen sinh hoạt
- Cải thiện tư thế: Duy trì tư thế ngồi và đứng đúng cách giúp giảm áp lực lên cột sống, ngăn ngừa và cải thiện tình trạng gù lưng.
- Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Đệm lưng ergonomic và ghế ngồi chống gù giúp duy trì cột sống thẳng và tránh tình trạng gù lưng.
Tập thể dục và vật lý trị liệu
- Tăng cường cơ lưng và bụng: Các bài tập như plank, superman giúp củng cố cơ lưng và cải thiện tư thế.
- Bài tập kéo giãn cơ ngực: Giúp mở rộng lồng ngực và giảm căng thẳng cho cột sống.
- Yoga và Pilates: Các bài tập này giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh cho cột sống.
Sử dụng thuốc
- Thuốc giảm đau: Nếu gù lưng gây đau, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau như acetaminophen, naproxen hoặc ibuprofen.
- Thuốc tăng cường xương: Trong trường hợp gù lưng do loãng xương, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp tăng mật độ xương và giảm nguy cơ gãy xương.
Phẫu thuật
Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi gù lưng gây đau đớn hoặc ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, phẫu thuật có thể được xem xét để chỉnh hình cột sống.
Lời khuyên từ Pharmacity
Pharmacity khuyến nghị việc duy trì tư thế đúng, tập thể dục thường xuyên và sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như đệm lưng ergonomic để phòng ngừa và cải thiện tình trạng gù lưng.
Câu hỏi thường gặp về gù lưng
1. Gù lưng có thể tự khỏi không?
Trong nhiều trường hợp, gù lưng do tư thế xấu có thể được cải thiện thông qua việc thay đổi thói quen sinh hoạt và tập luyện. Tuy nhiên, nếu gù lưng do nguyên nhân bệnh lý, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.
2. Trẻ em có thể bị gù lưng không?
Có, gù lưng có thể xảy ra ở trẻ em, đặc biệt là do thói quen ngồi học sai tư thế hoặc mang cặp sách nặng. Việc giáo dục trẻ về tư thế đúng và giảm tải trọng cặp sách là cần thiết để phòng ngừa.
3. Gù lưng có gây biến chứng nghiêm trọng không?
Nếu không được điều trị, gù lưng có thể dẫn đến đau lưng mạn tính, giảm khả năng vận động và trong trường hợp nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.
4. Có nên sử dụng đai chống gù lưng không?
Đai chống gù có thể hỗ trợ duy trì tư thế đúng, nhưng cần sử dụng đúng cách và không nên lạm dụng. Tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp phòng ngừa gù lưng là bước quan trọng để duy trì sức khỏe cột sống và chất lượng cuộc sống.
Nguồn: Tổng hợp
