Đột quỵ: hiểu về rối loạn nói lắp và cách điều trị hiệu quả

Một trong những vấn đề thường gặp sau đột quỵ là rối loạn nói lắp. Tình trạng này ảnh hưởng lớn đến người bệnh, vì vậy hiểu rõ về nguyên nhân và cách điều trị chứng nói lắp là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ trang bị cho bạn những thông tin thú vị về vấn đề này.

Nói lắp đột quỵ là gì?

Nói lắp là một rối loạn ngôn ngữ nơi người bệnh gặp khó khăn khi phát âm một cách bình thường. Trong quá trình giao tiếp, họ có thể nói rời rạc, ngắt quãng, lặp lại từ hoặc câu nhiều lần. Nguyên nhân của rối loạn này có thể do tác động của đột quỵ lên hệ thần kinh của người bệnh.

Phạm vi và mức độ tổn thương trên não của người bệnh sẽ xác định những vấn đề mà họ gặp phải. Nói lắp đột quỵ thường xảy ra ở người trưởng thành không có bất kỳ rối loạn ngôn ngữ nào trước đó. Tình trạng này có thể kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn hoặc tiến triển và tồn tại suốt đời.

Tại sao người bị đột quỵ bị nói lắp?

Sau tai biến mạch máu não, khoảng 40% trường hợp gặp rối loạn ngôn ngữ. Khi bị tổn thương, các vị trí có liên quan đến ngôn ngữ trong não sẽ bị ảnh hưởng, người bị đột quỵ sẽ mất các kỹ năng ngôn ngữ khác nhau:

• Vùng sinh ngôn ngữ bị tổn thương: Đây là trường hợp phổ biến nhất, người bệnh có thể hiểu những gì mình nói nhưng gặp khó khăn hoặc không thể diễn đạt chính xác ý muốn của mình. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, người bệnh có thể nói khó khăn hoặc rơi vào trạng thái không nói, làm cho người nghe không hiểu được vấn đề.
• Vùng hiểu ngôn ngữ bị tổn thương: Mặc dù người bệnh có khả năng nói, nhưng khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ lại rất hạn chế.
• Vùng dẫn truyền giữa vùng hiểu ngôn ngữ và vùng sinh ngôn ngữ bị tổn thương: Người bệnh có khả năng hiểu và nói, nhưng lại lặp lại câu nói nhiều lần, bao gồm cả câu của bản thân hoặc người khác.
• Toàn thể các vùng liên quan đến chức năng ngôn ngữ bị tổn thương: Đây là trường hợp nặng nhất, người bệnh không chỉ hiểu và nói kém, mà còn lặp lại kém.

“Rối loạn nói lắp đột quỵ có thể gây ra khó khăn lớn trong việc giao tiếp và truyền đạt ý muốn của người bệnh”

Triệu chứng của nói lắp đột quỵ

Để chẩn đoán nói lắp đột quỵ, ta có thể quan sát một số dấu hiệu sau khi người bệnh đã được chẩn đoán đột quỵ:

• Gian đoạn hoặc ngắt quãng trong quá trình nói một cách bất ngờ, không phù hợp với hoàn cảnh.
• Lặp lại các từ, cụm từ hoặc các thành phần trong từ.
• Bổ sung những thành phần không liên quan vào trong quá trình nói.
• Khó bắt đầu một từ, cụm từ khi nói.
• Rối loạn cảm xúc khi nói như căng thẳng, lo lắng, sợ hãi.

Các triệu chứng khác có thể kèm theo bao gồm cơ thể căng cứng, nhức nhối, cầm chặt tay, run môi hay cằm. Những triệu chứng này thường bắt nguồn từ sự cố gắng của người bệnh để vượt qua hoặc che đậy tình trạng của mình khi nói. Triệu chứng của nói lắp ở người bệnh đột quỵ rất đa dạng.

Các vấn đề liên quan đến nói lắp đột quỵ

Người bị nói lắp đột quỵ thường gặp phải nhiều khó khăn khác nhau. Một số yếu tố nguy cơ có thể gây ra đột quỵ não bao gồm tiền sử bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, bệnh tim, bệnh về mạch máu, rối loạn đông máu, xuất huyết, bệnh tự miễn… Các yếu tố như béo phì, ít vận động, hút thuốc lá và căng thẳng thường xuyên cũng là những yếu tố rủi ro.

Sau đột quỵ, người bệnh có thể gặp phải một số biến chứng như tổn thương vận động hoặc cảm giác, vấn đề về thị giác, tình trạng rối loạn tâm thần kinh, và tổn thương về ngôn ngữ. Ngoài ra, họ cũng có thể trải qua những vấn đề tâm lý như thiếu tự tin, trầm cảm và ngại ngùng trước người khác.

Xác suất hồi phục phụ thuộc vào sự kiên nhẫn và thời gian để cải thiện các vấn đề của người bệnh.

Có cách nào để chữa trị nói lắp đột quỵ?

Đối với nói lắp đột quỵ, không có phương pháp nào đơn lẻ mang lại hiệu quả. Quan trọng nhất là người bệnh đột quỵ phải được điều trị sớm để phục hồi chức năng và kiểm soát nguy cơ tái phát đột quỵ.

Cải thiện khả năng nói lắp đột quỵ có thể mất thời gian từ vài tuần, vài tháng cho đến nhiều năm. Ngôn ngữ trị liệu, trị liệu nhận thức, trị liệu tâm lý và hoạt động trị liệu là một số phương pháp phổ biến được sử dụng để hỗ trợ người bệnh trong việc phục hồi chức năng ngôn ngữ.

“Để phòng ngừa nói lắp đột quỵ, hãy xây dựng một lối sống lành mạnh và tuân thủ những nguyên tắc phòng ngừa đột quỵ.”

Đối với việc điều trị sau đột quỵ, cần thiết phải tái thiết mạch máu sớm nhất, kiểm soát nguy cơ đột quỵ và phục hồi chức năng tổn thương. Điều này sẽ giảm tỷ lệ tái phát, biến chứng, di chứng và tỷ lệ tử vong cho người bệnh.

Trong quá trình điều trị và phòng ngừa nói lắp đột quỵ, cần xây dựng chế độ ăn lành mạnh hàng ngày, tập thể dục, vận động và duy trì tư thế thoải mái.

Trên đây là những thông tin cơ bản về nói lắp đột quỵ và cách điều trị hiệu quả. Việc hiểu rõ về vấn đề này sẽ giúp bạn xác định cách điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang gặp phải rối loạn nói lắp sau đột quỵ, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để nhận được sự hỗ trợ và chăm sóc tốt nhất.

Lời khuyên của Pharmacity về nói lắp đột quỵ

• Chăm sóc tình cảm và hỗ trợ tinh thần từ gia đình, bạn bè và người thân rất quan trọng trong quá trình phục hồi của người bị nói lắp đột quỵ.
• Tham gia vào các buổi trị liệu và chương trình hỗ trợ cộng đồng có thể giúp người bệnh tìm hiểu và áp dụng các kỹ thuật và phương pháp để cải thiện khả năng ngôn ngữ.
• Thực hành việc giao tiếp hàng ngày và tìm kiếm các công cụ hỗ trợ như sổ từ vựng, ứng dụng di động và máy ghi âm để hỗ trợ việc diễn đạt ý muốn.
• Thực hiện các bài tập cải thiện ngôn ngữ được đề xuất bởi nhân viên y tế và ngôn ngữ trị liệu để tăng cường sự linh hoạt và chính xác trong việc nói.
• Đặt lịch hẹn định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị được khuyến nghị bởi bác sĩ và nhân viên y tế liên quan để kiểm soát nguy cơ tái phát đột quỵ.

Những câu hỏi thường gặp về nói lắp đột quỵ

1. Nói lắp đột quỵ có phải là một rối loạn thường gặp sau đột quỵ?

Có, nói lắp đột quỵ là một vấn đề thường gặp sau đột quỵ, khoảng 40% trường hợp gặp rối loạn ngôn ngữ sau tai biến mạch máu não.

2. Có phương pháp nào để chữa trị nói lắp đột quỵ?

Không có phương pháp chữa trị nói lắp đột quỵ đơn lẻ mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, việc áp dụng các phương pháp trị liệu ngôn ngữ, nhận thức, tâm lý và hoạt động trị liệu có thể giúp cải thiện khả năng ngôn ngữ của người bị rối loạn này.

3. Nói lắp đột quỵ có thể khỏi hoàn toàn?

Không phải trường hợp nói lắp đột quỵ nào cũng khỏi hoàn toàn. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương trên não và quá trình phục hồi của mỗi người, khả năng đạt được các kỹ năng ngôn ngữ bình thường có thể khác nhau.

4. Người bị nói lắp đột quỵ có thể tham gia giao tiếp xã hội bình thường không?

Người bị nói lắp đột quỵ có thể giao tiếp xã hội bình thường, tuy nhiên, họ có thể gặp khó khăn trong việc diễn đạt ý muốn và cảm xúc một cách chính xác. Việc thực hành giao tiếp hàng ngày và sử dụng các công cụ hỗ trợ có thể giúp người bệnh tham gia vào các hoạt động xã hội một cách hiệu quả.

5. Nói lắp đột quỵ có thể tái phát sau khi điều trị?

Có, nói lắp đột quỵ có thể tái phát sau khi điều trị. Việc kiểm soát nguy cơ tái phát đột quỵ và thực hiện phác đồ điều trị được khuyến nghị là cần thiết để giảm tỷ lệ tái phát và giữ cho người bệnh trong tình trạng ổn định.

Nguồn: Tổng hợp