Đo nhãn áp là gì và những phương pháp tiến hành

Đo nhãn áp là một kỹ thuật y khoa dùng để đo áp lực nội nhãn (IOP) – tức áp suất bên trong mắt. Việc này giúp phát hiện sớm các bệnh lý như tăng nhãn áp (glaucoma), một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tầm quan trọng của việc đo nhãn áp

Đo nhãn áp đóng vai trò quan trọng trong việc:

• Phát hiện sớm bệnh tăng nhãn áp: Giúp ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh thị giác và mất thị lực.
• Theo dõi hiệu quả điều trị: Đảm bảo rằng các biện pháp điều trị đang kiểm soát tốt áp lực nội nhãn.
• Đánh giá nguy cơ: Xác định những người có nguy cơ cao để tiến hành các biện pháp phòng ngừa.

Các phương pháp đo nhãn áp

Có nhiều phương pháp để đo nhãn áp, mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:

1. Đo nhãn áp áp tròng (kỹ thuật Goldmann)

Phương pháp này sử dụng một đầu dò nhỏ nhẹ nhàng áp vào giác mạc để đo áp lực trong mắt. Bác sĩ cũng sử dụng một kính hiển vi gọi là đèn khe để quan sát mắt. Đây là phương pháp đo nhãn áp rất chính xác và thường được sử dụng trong các cơ sở y tế.

2. Đo nhãn áp điện tử

Phương pháp này sử dụng đầu dò điện tử để đo áp lực nội nhãn. Mặc dù rất chính xác, kết quả đo nhãn áp điện tử có thể chênh lệch so với đo nhãn áp áp tròng.

3. Đo nhãn áp không tiếp xúc (đo nhãn áp bằng khí)

Phương pháp này sử dụng nhãn kế không tiếp xúc, nghĩa là không chạm vào mắt. Thay vào đó, nó sử dụng luồng khí để làm phẳng giác mạc và đo áp lực bên trong mắt. Đây không phải là phương pháp đo nhãn áp tốt nhất nhưng được sử dụng phổ biến cho trẻ nhỏ vì tính đơn giản và không cần nhỏ thuốc tê.

4. Đo nhãn áp bằng nhãn áp kế Maclakov

Phương pháp này ước lượng nhãn áp thông qua việc đo đường kính giác mạc bị đè bẹp với một lực cố định. Bộ nhãn áp gồm bốn quả cân có trọng lượng khác nhau và được sử dụng để đo áp lực nội nhãn.

Quy trình thực hiện đo nhãn áp

Trước khi thực hiện đo nhãn áp, bác sĩ sẽ:

• Nhỏ thuốc tê: Gây tê bề mặt mắt để giảm cảm giác khó chịu.
• Sử dụng thuốc nhuộm fluorescein: Giúp quan sát giác mạc dễ dàng hơn.

Sau đó, tùy vào phương pháp đo, bác sĩ sẽ sử dụng các thiết bị phù hợp để đo áp lực nội nhãn. Quá trình này thường diễn ra nhanh chóng và không gây đau đớn cho bệnh nhân.

Những ai cần tiến hành đo nhãn áp

Đo nhãn áp nên được thực hiện định kỳ ở những người:

• Trên 40 tuổi: Nguy cơ tăng nhãn áp tăng theo tuổi tác.
• Có tiền sử gia đình bị tăng nhãn áp: Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò quan trọng.
• Bị cận thị nặng: Cận thị cao có thể liên quan đến tăng nhãn áp.
• Sử dụng corticosteroid kéo dài: Thuốc này có thể ảnh hưởng đến áp lực nội nhãn.

Lưu ý: Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy thảo luận với bác sĩ về tần suất kiểm tra nhãn áp phù hợp.

Kết quả đo nhãn áp và ý nghĩa lâm sàng

Chỉ số nhãn áp bình thường thường nằm trong khoảng 10-21 mmHg. Nếu nhãn áp cao hơn mức bình thường, có thể là dấu hiệu của bệnh tăng nhãn áp hoặc các vấn đề khác liên quan đến mắt. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể ngăn ngừa tổn thương thị lực nghiêm trọng.

Bảng chỉ số nhãn áp:

Lưu ý: Chỉ số nhãn áp có thể dao động trong ngày và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thời gian đo, tư thế cơ thể và tình trạng sức khỏe tổng quát.

Lưu ý trước và sau khi đo nhãn áp

Trước khi đo nhãn áp:

• Tháo kính áp tròng: Thuốc nhuộm sử dụng trong quá trình kiểm tra có thể làm đổi màu kính áp tròng vĩnh viễn.
• Thả lỏng cơ thể: Tránh đeo cà vạt quá chật hoặc cúi đầu thấp, vì điều này có thể làm tăng áp lực nội nhãn.
• Thông báo cho bác sĩ: Nếu bạn có tiền sử viêm loét giác mạc, nhiễm trùng mắt, hoặc có tiền sử bệnh tăng nhãn áp trong gia đình, hãy cho bác sĩ biết. Cũng cần thông báo về các loại thuốc bạn đang sử dụng.

Sau khi đo nhãn áp:

• Tránh dụi mắt: Không dụi mắt trong khoảng 30 phút cho đến khi thuốc tê đã hết tác dụng.
• Theo dõi triệu chứng: Nếu bạn cảm thấy đau mắt hoặc có bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi đo, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.

Lời khuyên từ Pharmacity về đo nhãn áp và chăm sóc mắt

Pharmacity nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đo nhãn áp định kỳ để bảo vệ sức khỏe mắt. Đặc biệt, những người có nguy cơ cao như:

• Người trên 40 tuổi: Nguy cơ tăng nhãn áp tăng theo tuổi tác.
• Người có tiền sử gia đình bị tăng nhãn áp: Yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng.
• Người mắc các bệnh lý nền: Như tiểu đường, cao huyết áp hoặc bệnh tim mạch.

Pharmacity khuyến nghị những người này nên kiểm tra nhãn áp thường xuyên để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề về mắt.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Đo nhãn áp có đau không?

Không. Quá trình đo nhãn áp thường nhanh chóng và không gây đau đớn. Bạn có thể cảm thấy một chút khó chịu nhẹ, nhưng không đáng lo ngại.

2. Bao lâu nên đo nhãn áp một lần?

Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, nên kiểm tra nhãn áp ít nhất mỗi năm một lần. Đối với người không có yếu tố nguy cơ, kiểm tra mỗi 2-3 năm là hợp lý.

3. Có thể đo nhãn áp tại nhà không?

Hiện nay, có một số thiết bị đo nhãn áp tại nhà. Tuy nhiên, để đảm bảo độ chính xác, bạn nên thực hiện đo tại các cơ sở y tế uy tín hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thiết bị tại nhà.

4. Nhãn áp cao có triệu chứng gì không?

Thường thì nhãn áp cao không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Do đó, việc kiểm tra định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện sớm.

5. Làm thế nào để giảm nhãn áp tự nhiên?

Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ăn uống cân bằng và hạn chế stress có thể giúp kiểm soát nhãn áp. Tuy nhiên, nếu bạn được chẩn đoán tăng nhãn áp, hãy tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này mang tính chất tham khảo. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào liên quan đến sức khỏe của bạn.

Kết luận

Việc đo nhãn áp định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh là nền tảng quan trọng để bảo vệ sức khỏe mắt. Hãy chú ý đến các yếu tố nguy cơ và thực hiện kiểm tra thường xuyên để đảm bảo thị lực luôn trong tình trạng tốt nhất.

Nguồn: Tổng hợp