Điều trị tự kỷ: Những phương pháp và can thiệp hiệu quả
Tự kỷ là một dạng rối loạn phát triển ở trẻ em. Trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong tương tác và giao tiếp xã hội, điều này dẫn đến hạn chế phát triển về nhiều mặt. Vậy liệu bệnh tự kỷ có chữa được không và có cách điều trị hiệu quả không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về chủ đề này.
Tự kỷ là gì?
Tự kỷ là tập hợp các rối loạn phát triển ở mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Những rối loạn này thường xuất hiện trước khi trẻ tròn 3 tuổi và kéo dài trong nhiều năm, thậm chí cả đời. So với trẻ bình thường, trẻ tự kỷ có thế giới quan khác biệt.
Người mắc chứng tự kỷ thường có những dấu hiệu chung gồm khó khăn trong giao tiếp, tương tác xã hội và có hành vi bất thường. Những hạn chế này ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và xã hội của trẻ. Hiện nay, nguyên nhân dẫn đến tự kỷ vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Nguyên nhân gây tự kỷ
Nguyên nhân gây tự kỷ có thể liên quan đến yếu tố di truyền và môi trường. Có một số gen làm tổn thương não, gây ra sự mất cân đối trong quá trình phát triển não. Trẻ có thể thừa hưởng các gen này từ bố hoặc mẹ. Đối với các gia đình có anh chị em mắc tự kỷ, nguy cơ trẻ khác mắc tự kỷ cũng cao hơn các trẻ khác.
Ngoài ra, môi trường cũng có ảnh hưởng đến tổn thương não và nguy cơ mắc tự kỷ. Tiếp xúc với các chất độc hại trong giai đoạn mang bầu, trẻ sơ sinh thiếu tháng, trẻ mắc các bệnh trong giai đoạn mang bầu,… đều là những yếu tố tăng nguy cơ mắc tự kỷ. Tự kỷ cũng có liên quan đến các bệnh khác như loạn dưỡng cơ, bại não hay hội chứng Down.
Dấu hiệu nhận biết trẻ tự kỷ
Trước khi tìm hiểu về cách chữa trị bệnh tự kỷ, chúng ta cần nhận biết dấu hiệu nhận biết trẻ mắc tự kỷ. Dấu hiệu này có thể từ nhẹ đến nặng, bao gồm:
- Trẻ không biết nói tiếng gió khi 1 tuổi, không nói được từ đơn khi 14 tháng tuổi và chưa nói được từ đôi khi 2 tuổi. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc nói chuyện, không thích nói chuyện hoặc mất ngôn ngữ mà trẻ đã biết hoặc đang sử dụng. Nếu trẻ có khả năng nói chuyện, trẻ thường dùng độc thoại, nói về nội dung không liên quan đến tình huống và môi trường giao tiếp.
- Trẻ khó có khả năng tập trung vào một công việc trong thời gian dài.
- Trẻ không hồi đáp khi được gọi tên.
- Trẻ không có nhu cầu kết bạn hoặc giao tiếp, tương tác với người khác. Trẻ cũng sợ đến những nơi xa lạ và người lạ.
- Trẻ có thể có những hành vi kỳ quái như nói nhảm, cào cấu, đánh người khác, tự đập đầu hoặc la hét.
- Trẻ có thể lặp lại một số cử chỉ hoặc hành động.
- Trẻ thích dính chặt lấy các đồ vật quen thuộc. Trẻ thường từ chối một cách quyết liệt khi phải thay đổi những điều quen thuộc hàng ngày.
- Trẻ nhạy cảm với một số mùi, âm thanh nào đó.
Để giúp con can thiệp kịp thời, cha mẹ cần nhận biết sớm các dấu hiệu này.
Có cách nào chữa bệnh tự kỷ không?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khả năng chữa trị bệnh tự kỷ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ nặng nhẹ của rối loạn, thời điểm phát hiện và áp dụng các biện pháp can thiệp, sự hợp tác của gia đình. Mục tiêu trong điều trị bệnh tự kỷ là giảm các triệu chứng rối loạn để tối đa hóa khả năng hoạt động và hỗ trợ phát triển của trẻ.
Đối với trẻ tự kỷ, can thiệp sớm trước 2 tuổi có thể giúp trẻ học các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội và các hành vi quan trọng. Kết quả của điều trị cũng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của rối loạn và phương pháp can thiệp được sử dụng. Tuy nhiên, việc chữa trị bệnh tự kỷ yêu cầu sự kiên nhẫn và thời gian dài.
Các phương pháp chữa trị bệnh tự kỷ
Có một số phương pháp chữa trị và can thiệp được áp dụng cho trẻ tự kỷ, bao gồm:
- Điều trị bằng thuốc: Hiện tại, chưa có thuốc điều trị tự kỷ, tuy nhiên, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để kiểm soát các triệu chứng nếu cần thiết, ví dụ như thuốc chống loạn thần hoặc thuốc chống trầm cảm.
- Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu giúp kích hoạt các cơ quan hoạt động ít hoặc ít hoạt động của trẻ tự kỷ. Điều này giúp tăng cường các hành vi tích cực, giúp trẻ thích nghi với nhiều tình huống và hoạt động xã hội.
- Hoạt động trị liệu: Hoạt động trị liệu nhằm cải thiện khả năng vận động thô, tăng cường khả năng hoạt động tích cực, giảm hành vi tiêu cực và giúp trẻ tập trung. Hoạt động thể dục cũng giúp trẻ tự kỷ tăng cường hoạt động và tương tác với bạn bè, từ đó hình thành nhận thức xã hội và rèn thể lực.
- Trị liệu phân tâm: Trị liệu phân tâm thông qua hoạt động vui chơi và nói chuyện giúp giải tỏa căng thẳng và góp phần trong việc tái cấu trúc nhân cách của trẻ.
Trị liệu và can thiệp cần sự phối kết hợp giữa gia đình và trung tâm để đạt được kết quả tốt nhất.
Trong điều trị bệnh tự kỷ, quan trọng nhất là sự kiên nhẫn và sự hỗ trợ từ gia đình, giáo viên và những người chăm sóc khác. Bệnh tự kỷ có thể không có phương pháp chữa trị tuyệt đối, nhưng với sự can thiệp và chăm sóc đúng cách, trẻ tự kỷ có thể phát triển tốt và có cuộc sống hạnh phúc.
FAQs
- Tự kỷ có thể chữa khỏi hoàn toàn hay không?
Trẻ tự kỷ có thể học cách phát triển các kỹ năng xã hội và tương tác xã hội, tuy nhiên, không có phương pháp chữa trị nào đảm bảo chữa khỏi hoàn toàn bệnh tự kỷ. - Quá trình chữa trị tự kỷ kéo dài bao lâu?
Thời gian chữa trị tự kỷ phụ thuộc vào từng trường hợp và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đôi khi, quá trình chữa trị có thể kéo dài suốt đời. - Việc chữa trị tự kỷ có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh không?
Đúng phương pháp chữa trị và can thiệp sớm có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh tự kỷ và cải thiện khả năng hoạt động của trẻ. - Có cách nào ngăn ngừa tự kỷ?
Hiện chưa có cách ngăn ngừa tự kỷ một cách chắc chắn. Tuy nhiên, bầu bì an toàn, tiếp xúc với môi trường lành mạnh và can thiệp sớm khi phát hiện dấu hiệu tự kỷ có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. - Có tổ chức hoặc trung tâm nào hỗ trợ việc chữa trị tự kỷ ở Việt Nam?
Ở Việt Nam, có nhiều tổ chức và trung tâm chuyên về chữa trị tự kỷ như Trung tâm Tự kỷ Việt Nam, Viện Chăm sóc tự kỷ Ngọc Bích, Trung tâm Can thiệp sớm Phước Đức, vv. Các tổ chức này cung cấp các dịch vụ và hỗ trợ cho trẻ tự kỷ và gia đình.
Nguồn: Tổng hợp
