Các loại cá an toàn, không chứa thủy ngân bạn nên biết để bảo vệ sức khỏe

Cá là nguồn thực phẩm quý giá, cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu hỗ trợ sức khỏe con người. Tuy nhiên, không phải mọi loại cá đều mang lại lợi ích mà ngược lại, một số cá có thể chứa thủy ngân – một kim loại nặng độc hại gây nguy hiểm cho sức khỏe. Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá kỹ hơn các loại cá không chứa thủy ngân, giúp bạn lựa chọn thực phẩm an toàn, đảm bảo tốt cho sức khỏe của bản thân và gia đình.

Tại Sao Thủy Ngân Lại Nguy Hiểm Đối Với Sức Khỏe Con Người?

Thủy ngân là một kim loại nặng có màu ánh bạc, tồn tại dưới dạng lỏng ở nhiệt độ phòng và dễ bay hơi vào môi trường. Trong cuộc sống hiện đại, thủy ngân được ứng dụng trong nhiều thiết bị như nhiệt kế, bóng đèn hay dung môi thí nghiệm. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thủy ngân đứng trong nhóm 10 chất hóa học độc hại nhất trên thế giới.

“Thủy ngân có khả năng tích lũy trong cơ thể con người thông qua đường hô hấp, tiêu hóa và hấp thụ qua da, gây tổn thương nghiêm trọng đến não bộ, gan, thận và hệ thần kinh trung ương.”

Đặc biệt, dạng hợp chất organomercury như metyl thủy ngân cực kỳ độc hại. Chỉ một lượng nhỏ thôi cũng có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như bệnh Minamata – rối loạn thần kinh nặng, tê liệt các bộ phận cơ thể, rối loạn nội tiết, và thậm chí gây dị tật bẩm sinh khi thai nhi tiếp xúc với chất này qua mẹ.

Thủy Ngân Tích Lũy Như Thế Nào Trong Cá Và Ảnh Hưởng Đến Con Người Ra Sao?

Thủy ngân vô cơ hòa tan trong nước biển và nước ngọt, qua đó biến đổi thành hợp chất hữu cơ độc hại và tích tụ bên trong các sinh vật nhỏ như phù du và tảo. Những sinh vật này lại là thức ăn của cá, đặc biệt là các loài cá lớn săn mồi như cá mập, cá kiếm, cá vược.

Qua vòng chuỗi thức ăn, thủy ngân bị tích tụ ngày càng nhiều trong cá, không thể đào thải ra ngoài. Khi con người ăn các loại cá nhiễm thủy ngân, chất độc sẽ tích lũy trong cơ thể, gây ra các triệu chứng ngộ độc thần kinh, suy giảm thính lực, rối loạn tâm thần và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Mức độ thủy ngân trong cá.

• Cá nhỏ sống gần đáy nước thường có hàm lượng thủy ngân thấp hơn cá lớn săn mồi.
• Cá lớn và sống lâu như cá mập, cá kiếm có nguy cơ tích tụ thủy ngân cao hơn.
• Việc tiêu thụ cá nhiễm thủy ngân liên tục lâu dài sẽ gây nguy cơ tích tụ độc chất cao hơn ở người.

Các Loại Cá Không Chứa Thủy Ngân Và Rất An Toàn Cho Sức Khỏe

Theo bà Maya Feller – chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng tại Đại học New York, một số loại cá được đánh giá là an toàn, chứa hàm lượng thủy ngân rất thấp hoặc hầu như không có. Đây là những lựa chọn lý tưởng giúp bạn tận hưởng đầy đủ dưỡng chất từ cá mà không lo ngại về độc tố.

• Cá Cơm

  Cá cơm là loài cá nhỏ, sống chủ yếu ở vùng nước mặn tại Việt Nam từ Bắc tới Nam. Theo USDA, cá cơm rất giàu omega-3, protein, vitamin và khoáng chất, hỗ trợ cải thiện sức khỏe tim mạch và nâng cao miễn dịch.

  Điểm đặc biệt: Cá cơm không nuôi được mà chỉ đánh bắt tự nhiên và có vòng đời ngắn, chính vì vậy lượng độc tố tích tụ trong cá cơm rất thấp, không gây hại cho người tiêu dùng.

• Cá Mòi

  Cá mòi tuy có kích thước nhỏ với nhiều xương nhỏ nhưng lại là nguồn cung cấp canxi vượt trội – nhiều hơn cả sữa. Lượng canxi trong 85g cá mòi đạt tới 325mg, trong khi đó cùng khối lượng sữa chỉ có 276mg.

  Cá mòi còn chứa đầy đủ omega-3, vitamin D cực kỳ tốt cho bà bầu giúp tăng cường hệ miễn dịch và phát triển trí não cho thai nhi.

• Cá Đối

  Cá đối sống vùng nước mặn, nước lợ ven biển và cửa sông. Đây là thực phẩm truyền thống quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt.

  Theo y học cổ truyền, cá đối có tác dụng bổ khí, tăng cường tiêu hóa và hỗ trợ điều trị các bệnh về đại tràng. Với đặc tính sinh trưởng nhanh và vòng đời ngắn, cá đối hấp thu ít thủy ngân nên rất an toàn.

“Để đảm bảo an toàn thực phẩm, bạn nên ưu tiên chọn các loại cá tươi sống, tránh mua cá ươn hoặc đã để lâu, vì cá tươi không chỉ ngon mà còn ít nguy cơ chứa độc tố.”

Bằng cách nhận biết các loại cá an toàn không chứa thủy ngân như cá cơm, cá mòi, cá đối, bạn có thể yên tâm tận hưởng những lợi ích sức khỏe toàn diện từ nguồn thực phẩm phong phú này.

Những Lưu Ý Khi Lựa Chọn Và Sử Dụng Cá Để Tránh Ngộ Độc Thủy Ngân

• Ưu tiên cá nhỏ và ngắn vòng đời: Các loại cá nhỏ, sinh trưởng nhanh như cá cơm, cá mòi thường tích tụ ít thủy ngân so với cá lớn sống lâu.
• Hạn chế ăn cá săn mồi lớn: Cá mập, cá kiếm, cá thu lớn là những loại cá có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao, nên hạn chế đặc biệt với phụ nữ mang thai và trẻ em.
• Chọn cá tươi, sạch: Cá được đánh bắt và bảo quản đúng cách ít có nguy cơ nhiễm độc tố hơn cá ươn hoặc cá đông lạnh lâu ngày.
• Đa dạng nguồn cá: Thay vì chỉ ăn một loại cá duy nhất, nên phối hợp nhiều loại cá an toàn để cân bằng dưỡng chất và hạn chế tích tụ chất độc.
• Chế biến đúng cách: Loại bỏ phần mỡ và da cá nơi có thể tích tụ thủy ngân, và tránh ăn các bộ phận cá có nguy cơ cao chứa kim loại nặng.

Lời Khuyên Từ Pharmacity

Ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm sạch, cá tươi và có nguồn gốc rõ ràng để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Đồng thời, duy trì thói quen ăn đa dạng các loại thực phẩm và kết hợp bổ sung các dưỡng chất cần thiết từ thực phẩm chức năng có nguồn gốc uy tín để tăng cường miễn dịch và sức khỏe toàn diện. Đặc biệt đối với nhóm đối tượng nhạy cảm như phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người cao tuổi, việc chọn lọc thực phẩm an toàn như cá cơm, cá mòi, cá đối là rất quan trọng để phòng ngừa các nguy cơ do ngộ độc thủy ngân.

5 Câu Hỏi Thường Gặp

1. Thủy ngân là gì và tại sao nó lại có trong cá?
   Thủy ngân là kim loại nặng có thể tồn tại tự nhiên và do ô nhiễm môi trường. Nó được chuyển hóa thành dạng metyl thủy ngân độc hại tích tụ trong môi trường nước, sinh vật nhỏ rồi vào cá qua chuỗi thức ăn.
2. Loại cá nào có hàm lượng thủy ngân cao nhất?
   Các loài cá lớn, sống lâu như cá mập, cá kiếm, cá thu lớn thường có hàm lượng thủy ngân cao nhất vì chúng đứng ở vị trí cao trong chuỗi thức ăn và tích tụ kim loại nặng lâu.
3. Người không nên ăn cá chứa thủy ngân là ai?
   Phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em dưới 6 tuổi và người có các bệnh lý thần kinh nên hạn chế hoặc tránh ăn cá có hàm lượng thủy ngân cao để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
4. Cách phân biệt cá tươi và cá chứa thủy ngân?
   Cá tươi có mắt trong, mang đỏ tươi, thịt chắc và không có mùi hôi. Cá chứa thủy ngân không thể cảm nhận bằng các giác quan thông thường nên cần dựa vào nguồn gốc và loại cá để nhận biết.
5. Làm sao để bảo quản cá tốt và giảm nguy cơ nhiễm độc?
   Nên bảo quản cá bằng cách giữ lạnh hoặc đông đá đúng cách, chế biến kỹ đặc biệt ở phần da và mỡ cá. Đồng thời, lựa chọn mua cá ở những địa chỉ uy tín có kiểm định rõ ràng.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.