Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Hạ cam mềm là gì? Những điều cần biết về hạ cam mềm
Bệnh hạ cam mềm là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có khả năng lây truyền qua đường tình dục. Bệnh có thể gây phá hủy cơ quan sinh dục do vậy cần được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời theo hướng dẫn của bộ Y tế. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu về Hạ cam mềm là gì? qua bài viết dưới đây.
Tổng quan chung
Bệnh hạ cam là bệnh lây truyền qua đường tình dục biểu hiện bằng tình trạng một vết loét đau tại vùng sinh dục ngoài kèm theo tình trạng viêm hạch bẹn mủ. Sau đó vết loét có thể tiến triển tốt sau 1 tuần điều trị, hạch bẹn thì khỏi chậm hơn.
Nguyên nhân gây bệnh hạ cam là Haemophilus ducreyi đây là trực khuẩn gram âm lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp khi quan hệ tình dục. Tỷ lệ mắc bệnh hạ cam ngày nay tương đối hiếm gặp, nam bị bệnh nhiều hơn nữ. Lây truyền từ người này sang người khác qua giao hợp với người có H. ducreyi ở vết loét.
Có một tỷ lệ nhất định bệnh nhân mắc bệnh hạ cam đi kèm với bệnh giang mai, hoặc herpes, tăng khả năng lây truyền HIV, do vậy khi mắc bệnh hạ cam cần làm các xét nghiệm huyết thanh để chẩn đoán và điều trị đồng thời.
Triệu chứng
- Thời gian ủ bệnh thường từ 3-10 ngày và không có tiền triệu. H. Ducreyi xâm nhập qua thượng bì khi quan hệ tình dục, sau đó đi vào hạch lympho.
- Biểu hiện đầu tiên là sẩn mềm, xung quanh có quầng đỏ. Sau khoảng 24-48 giờ tiến triển thành mụn mủ. Sau vài ngày đến 2 tuần bị trợt và loét. Vết loét mềm và rất đau, thường vào giai đoạn này người bệnh mới đi khám. Bờ vết loét rõ, xói mòn và không cứng. Nền vết loét phủ bởi dịch tiết mủ hoại tử màu vàng hoặc xám, dưới là tổ chức hạt mủ, dễ chảy máu. Thường có phù nề xung quanh tổn thương. Số lượng vết loét có thể chỉ có một nhưng thường nhiều do tự lây nhiễm, nữ thường bị nhiều vết loét hơn nam. Kích thước các vết loét từ 2-10mm, các vết loét có thể liên kết thành một vết loét lớn hoặc thành hình rắn bò. Nếu không điều trị, các vết loét có thể dai dẳng vài tháng, gây vết loét to, khi lành sẹo gây xơ hóa chít hẹp bao quy đầu.
- Khu trú: nam hay bị vết loét ở bao quy đầu, rãnh quy đầu, thân dương vật. Nữ có ở chạc âm hộ, môi lớn, môi nhỏ, tiền đình âm đạo, âm vật, cổ tử cung, hậu môn… các vị trí ngoài sinh dục như vú, ngón tay, đùi, niêm mạc miệng.
- Hạch bẹn viêm đau thường ở một bên và 1-2 tuần sau khi thương tổn đầu tiên xuất hiện. Hạch sưng đỏ, đau, nóng rồi dần dần trở nên mềm lùng nhùng và vỡ tự nhiên. Mủ đặc sánh như kem, nam bị nhiều hơn nữ, tỷ lệ bệnh nhân bị sưng hạch bẹn khoảng 1/3.
- Triệu chứng toàn thân có thể sốt nhẹ, mệt mỏi. Tuy vậy, H.ducreyi không gây nhiễm khuẩn toàn thân hoặc lây truyền sang các cơ quan xa. Bội nhiễm các vi khuẩn yếm khí có thể gây loét hoại thư và phá huỷ cơ quan sinh dục. Trên những bệnh nhân HIV/AIDS thì vết loét lớn hơn, lâu lành hơn và ít bị viêm hạch bạch huyết nặng như người bình thường.
- Nam giới thường đi khám chữa vì vết loét thường đau hoặc viêm đau hạch bẹn. Phụ nữ triệu chứng thường không rõ, biểu hiện tùy thuộc vị trí săng khư trú: đau khi đi tiểu, đau khi đi đại tiện, chảy máu trực tràng, đau khi giao hợp hoặc ra khí hư.
- Bệnh hạ cam không thấy gây bệnh cho trẻ sơ sinh dù người mẹ đang bị bệnh.
Nguyên nhân
- Bệnh hạ cam mềm (CHANCROID – Săng) do vi khuẩn Haemophilus ducreyi gây ra với biểu hiện đặc trưng là những vết loét. Vi khuẩn này tấn công vào mô da, niêm mạc hình thành nên vết loét ở cơ quan sinh dục ngoài.
Vết loét có thể chảy máu hoặc chảy dịch làm lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như HIV, giang mai, sùi mào gà,.. đặc biệt khi quan hệ tình dục đường miệng, hậu môn hay âm đạo.
Đối tượng nguy cơ
Bệnh hạ cam có nguy cơ ảnh hưởng đối với cả nam và nữ, không phân biệt tuổi tác. Tuy nhiên, đặc biệt những người quan hệ tình dục không an toàn sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh, những người sinh sống ở chế độ chăm sóc sức khỏe, thức ăn, nhà cửa, nguồn nước thấp.
Chẩn đoán
Chẩn đoán xác định:
- Tiền sử phơi nhiễm
- Lâm sàng: loét đau kèm theo sưng hạch bẹn, dò mủ.
- Xét nghiệm: bệnh phẩm lấy ở đáy vết loét.
Chẩn đoán phân biệt:
Các bệnh có vết loét như giang mai, hột xoài, bệnh u hạt bẹn hoa liễu, herpes sinh dục, ghẻ bội nhiễm, sang chấn bội nhiễm do bị cắn …
Phòng ngừa bệnh
- Giảm nguy cơ lây truyền cho người khác: Bệnh nhân cần tránh quan hệ tình dục đến khi vết loét khô, điều trị đủ phác đồ.
- Quản lý bạn tình: Dù có xuất hiện triệu chứng hay không, các đối tượng bạn tình của bệnh nhân mắc hạ cam cần được tiến hành sàng lọc và điều trị kịp thời nếu họ có quan hệ tình dục với bệnh nhân trong vòng 10 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng.
Có nhiều cách để làm giảm nguy cơ mắc bệnh hạ cam và các bệnh lây truyền qua đường tình dục:
- Tìm hiểu đối tượng bạn tình có mắc bệnh lây qua đường quan hệ tình dục không. Ngoài ra, cần chung thủy một vợ một chồng, tránh quan hệ tình dục với nhiều người để giảm nguy cơ mắc bệnh
- Khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn, miệng; việc sử dụng bao cao su đúng cách giúp bảo vệ tránh các bệnh lý lây qua đường tình dục, tránh mang thai ngoài ý muốn.
- Các hành vi tình dục gây rách da, tổn thương bộ phận sinh dục khiến nguy cơ mắc bệnh lây qua đường tình dục cao hơn. Do đó, cần tránh khi quan hệ tình dục
- Tiêm vắc xin viêm gan B, sùi mào gà và một số các loại virus khác giúp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm
- Cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe để chẩn đoán sớm người mắc bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục và có biện pháp dự phòng phù hợp.
Điều trị như thế nào?
Điều trị nên được bắt đầu ngay lập tức, không cần chờ đợi kết quả xét nghiệm. Một trong những điều sau đây được khuyến nghị:
- Sử dụng Azithromycin 1g uống hoặc Ceftriaxone 250mg tiêm bắp hoặc Spectinomycin 2g tiêm bắp liều duy nhất.
- Sử dụng Erythromycin 500 mg uống 4 lần/ngày trong 7 ngày.
- Sử dụng Ciprofloxacin 500 mg uống 2 lần/ngày trong 3 ngày.
- Bệnh nhân nếu chỉ định điều trị loét sinh dục do các nguyên nhân khác cũng nên được sử dụng thuốc kháng sinh điều trị bệnh hạ cam mềm nếu lâm sàng nghi ngờ và chưa thể làm xét nghiệm. Điều trị kết hợp ở bệnh nhân đồng nhiễm HIV, đặc biệt là với phác đồ đơn liều có thể không hiệu quả. Ở những bệnh nhân này, vết loét có thể cần đến 2 tuần để lành và tình trạng nổi hạch có thể khỏi chậm hơn.
- Hạch lympho có thể được hút một cách an toàn để chẩn đoán hoặc rạch để giảm triệu chứng nếu bệnh nhân cũng được sử dụng thuốc kháng sinh hiệu quả.
- Bạn tình nên được khám và điều trị nếu họ có quan hệ tình dục với bệnh nhân trong 10 ngày trước khi các triệu chứng của bệnh nhân bắt đầu xuất hiện.
- Bệnh nhân bị săng nên xét nghiệm huyết thanh để tìm giang mai và HIV trong 3 tháng.
Trên đây là một số thông tin về Hạ cam mềm là gì? Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn và gia đình của mình.