Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Đau dây thần kinh là gì? Những điều cần biết về đau dây thần kinh
Hiện nay, tỷ lệ những người mắc phải căn bệnh đau thần kinh ngày một gia tăng. Căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Tổng quan chung
Thông thường, khi tay bạn chạm quá gần đến ngọn lửa, các dây thần kinh sẽ gửi tín hiệu đến não và cho bạn biết cảm giác nóng rát. Tuy nhiên, khi bị đau dây thần kinh, các dây thần kinh sẽ bị tổn thương và không hoạt động hiệu quả, dẫn đến truyền các tín hiệu sai lệch đến não bộ, khiến bạn bị mất cảm giác đau khi bị chấn thương.
Bệnh đau dây thần kinh ở mỗi người sẽ biểu hiện theo những cách khác nhau. Đối với một số người, bệnh thường xảy ra vào giữa đêm kèm theo cơn đau nhói. Đối với những người khác có thể xuất hiện các triệu chứng như châm chích, ngứa ran hoặc nóng rát suốt cả ngày.
Triệu chứng
Nhiều triệu chứng có thể có trong trường hợp đau dây thần kinh:
- Đau tự phát (đau không có kích thích): Đau như bị đạn bắn, bỏng, đâm, hoặc giống như điện giật; ngứa ran, tê hoặc cảm giác “kim châm”.
- Đau do kích thích: Đau do các kích thích thông thường không gây đau như tiếp xúc với lạnh, cọ nhẹ vào da, ấn, v.v. Tình trạng đau này được gọi là loại cảm đau. Đau do kích thích cũng có thể là sự gia tăng của cơn đau bởi các kích thích gây đau đớn thông thường như kim châm và nhiệt. Tình trạng đau này được gọi là tăng cảm đau.
- Một cảm giác khó chịu, bất thường dù là tự phát hay kích thích (hội chứng rối loạn cảm giác).
- Khó ngủ và các vấn đề về lo âu, trầm cảm do giấc ngủ bị xáo trộn và tình trạng đau đớn.
- Đau có thể giảm bớt khi phản ứng với một kích thích gây đau thông thường.
Nguyên nhân
Bệnh đau dây thần kinh bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Bệnh tiểu đường: hơn một nửa số người mắc bệnh tiểu đường đều gặp phải tình trạng tổn thương thần kinh gây ra đau dây thần kinh.
- Đau thần kinh ngoại biên: kết quả của lão hóa dẫn đến một số dây thần kinh bị tổn thương.
- Chấn thương: cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đau thần kinh. Một số chấn thương ở đầu có thể làm căng, kẹt hoặc đứt dây thần kinh.
- Ung thư: những bệnh nhân đang trong quá trình điều trị ung thư bằng các phương pháp như xạ trị, hóa trị có thể làm tổn thương đến các dây thần kinh.
- Bệnh tế bào thần kinh cơ: bao gồm các loại bệnh như Lou Gehrig hoặc xơ cứng cột bên teo cơ. Những loại bệnh này lâu dần có thể gây ảnh hưởng và làm tổn thương đến các dây thần kinh.
- Các bệnh tự miễn: bao gồm hội chứng Guillain-Barré, đa xơ cứng, lupus, nhược cơ hoặc bệnh viêm ruột. Các tình trạng này có thể tấn công các dây thần kinh và gây đau thần kinh.
- Các căn bệnh truyền nhiễm: bao gồm virus Herpes, bệnh Lyme, viêm gan C hoặc HIV.
- Sử dụng thuốc hoặc tiếp xúc với các chất độc hại: các loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư và HIV, hoặc tiếp xúc với các chất độc hại cho cơ thể như chì, thủy ngân, thạch tín cũng có thể khiến các dây thần kinh bị tổn thương.
- Thiếu các chất dinh dưỡng: Khi cơ thể không được bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt là vitamin B12 hoặc vitamin B6 cũng có thể dẫn đến đau thần kinh
Đối tượng nguy cơ
Bệnh đau thần kinh có thể xảy ra đối với mọi lứa tuổi, tuy nhiên một số yếu tố tiềm ẩn có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng bệnh này, cụ thể là:
- Giới tính: nữ giới thường có nguy cơ bị đau thần kinh hơn nam giới
- Người có tuổi tác càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng tăng
- Có người trong gia đình bị mắc bệnh đau thần kinh
- Đã bị tổn thương thần kinh từ trước
- Đặc thù công việc: những người thường xuyên làm công việc chân tay, hoặc việc nặng
- Thường xuyên chơi các môn thể thao có mức độ va chạm mạnh
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử và khám cho người bệnh. Nếu bác sĩ biết hoặc nghi ngờ người bệnh bị tổn thương dây thần kinh, họ sẽ nhận ra các triệu chứng đau thần kinh điển hình. Sau đó, bác sĩ sẽ cố gắng tìm ra nguyên nhân cơ bản của bệnh lý thần kinh và theo dõi các triệu chứng. Việc thiết lập một kế hoạch điều trị cho người bệnh là tùy thuộc vào chẩn đoán và quyết định điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Phòng ngừa bệnh
Duy trì lối sống khỏe mạnh, tích cực điều trị các bệnh lý có thể dẫn đến đau dây thần kinh. Ngoài ra, cần cẩn thận để tránh chấn thương, tổn thương dây thần kinh gây đau.
Cần đến bác sĩ kiểm tra nếu có các biểu hiện của cơn đau dây thần kinh để có biện pháp điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, tiêm vắc-xin phòng ngừa bệnh herpes zoster cũng có thể hạn chế mắc bệnh zona thần kinh.
Điều trị như thế nào?
Thuốc không kê đơn
Thuốc giảm đau không kê đơn có thể là phương pháp điều trị đầu tiên mà bác sĩ khuyên dùng nhằm làm giảm các triệu chứng đau do tổn thương thần kinh. Chúng bao gồm các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) – chẳng hạn như ibuprofen, hoặc các thuốc giảm đau khác- chẳng hạn như acetaminophen hoặc thuốc theo toa. Các lựa chọn điều trị khác bao gồm kem giảm đau, thuốc mỡ, dầu, gel hoặc thuốc xịt được sử dụng trên da.
Thuốc theo toa
Hiện nay, có nhiều loại thuốc theo toa có thể giúp giảm đau thần kinh. Bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân sử dụng các loại thuốc chống trầm cảm hoặc chống động kinh để làm giảm nhẹ các cơn đau do bệnh gây ra.
Phương pháp điều trị tự nhiên
Ngoài việc sử dụng các loại thuốc giảm đau để điều trị cho đau thần kinh, bệnh nhân có thể lựa chọn các phương pháp điều trị bổ sung hoặc thay thế để cải thiện các triệu chứng của bệnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, châm cứu có thể làm giảm đau thần kinh. Ngoài ra, trong một số trường hợp nhất định, đau dây thần kinh được gây ra hoặc bị nặng thêm do cơ thể thiếu hụt vitamin B12; vì vậy, bệnh nhân có thể bổ sung thêm loại vitamin này theo đúng liều lượng mà bác sĩ đã chỉ định.
Bên cạnh việc tuân thủ nghiêm ngặt theo các hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bệnh nhân có thể thực hiện một số phương pháp khác để chống lại các cơn đau mãn tính, trong số đó phải kể đến việc thay đổi thói quen sống của bản thân như tập thể dục thường xuyên, giữ cân nặng ở mức hợp lý và cải thiện chế độ ăn uống: ít chất béo, giàu vitamin, hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia.
Bệnh đau dây thần kinh có thể để lại nhiều biến chứng bệnh cho người mắc, do đó việc thăm khám và phát hiện bệnh đau dây thần kinh rất quan trọng.