Nhiễm nấm Coccidioidomycosis là gì? Những điều cần biết về Nhiễm nấm Coccidioidomycosis

Triệu chứng nhiễm nấm Coccidioidomycosis

Nhiều người tiếp xúc với nấm Coccidioides ít khi có triệu chứng. Những người khác có thể có các triệu chứng giống cúm sau nhiều tuần lễ. Nếu dấu hiệu và triệu chứng kéo dài hơn một tuần, bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay để biết thêm thông tin.

Triệu chứng của bệnh Coccidioidomycosis rất đa dạng và có thể từ nhẹ đến nặng, thậm chí đe dọa tính mạng. Thời gian ủ bệnh thường từ 1 đến 3 tuần sau khi hít phải bào tử nấm. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Sốt
• Ho
• Mệt mỏi
• Đau ngực
• Đau đầu
• Đau cơ và khớp
• Phát ban đỏ hoặc nốt đỏ trên da

Trong những trường hợp hiếm hoi, bào tử nấm có thể xâm nhập vào da thông qua vết cắt, vết thương hoặc vết rách và gây nhiễm trùng da. Bệnh có thể tiến triển thành nhiễm trùng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến phổi, não, da và xương. Những trường hợp này cần được điều trị y tế ngay lập tức.

Nhiễm trùng khác ít gặp hơn như tuyến nội tiết, mắt, gan, thận, cơ quan sinh dục, tuyến tiền liệt, phúc mạc, … rất hiếm khi ghi nhận nhiễm trùng tại các vị trí như ruột, tim và màng tim, bàng quang.

Nguyên nhân nhiễm nấm Coccidioidomycosis

Nguyên nhân dẫn đến bệnh nhiễm nấm Coccidioides gây bệnh Coccidioidomycosis, là nấm lưỡng hình thuộc giống Coccidioides bao gồm hai loài chính gây bệnh Coccidioides immitis và Coccidioides posadasii, tuy nhiên khó phân biệt được về mặt lâm sàng của hai loài này. Vi nấm có thể phát triển tốt ngay cả trong điều kiện sa mạc khô cằn, nắng nóng. Trong phòng thí nghiệm, vi nấm có thể phát triển tốt trong các môi trường nuôi cấy thông thường. Con người có thể hít phải bào tử nấm Coccidioides từ không khí. Bào tử này được phát tán khi đất chứa nấm bị xáo trộn, chẳng hạn như trong các hoạt động xây dựng, khai thác, hoặc khi có gió mạnh.

Đối tượng nguy cơ nhiễm nấm Coccidioidomycosis

Nhiễm Coccidioidomycosis tiến triển thường không phổ biến ở người khỏe mạnh và hay xảy ra ở những đối tượng sau:

• Người sống hoặc làm việc ở các khu vực có khí hậu khô cằn và bụi bặm.
• Người lao động trong các ngành nghề có tiếp xúc với đất hoặc bụi, như nông dân, công nhân xây dựng, lính cứu hỏa.
• Người có hệ miễn dịch yếu, bao gồm bệnh nhân HIV/AIDS, người dùng thuốc ức chế miễn dịch, hoặc người bị bệnh mãn tính như tiểu đường.
• Phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong ba tháng cuối của thai kỳ.
• Người cao tuổi và trẻ em.
• Những người là người Philippines, người da đen, người Mỹ gốc Ấn Độ, người gốc Tây Ban Nha hoặc người châu Á (theo thứ tự rủi ro tương đối giảm dần).

Ngoài ra, Coccidioides được tìm thấy tại nhiều khu vực ở như Hoa Kỳ, Mexico và một số khu vực của Trung và Nam Mỹ, nguy cơ lây nhiễm tại các khu vực lưu hành khoảng 3%. Bệnh tăng lên khoảng từ tháng 5 đến tháng 7 và tháng 10 đến tháng 12, có liên quan đến thời tiết khô hạn. Việc du lịch, đến làm việc tại các khu vực này cũng là yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh.

Chẩn đoán nhiễm nấm Coccidioidomycosis

Chẩn đoán bệnh Coccidioidomycosis thường dựa trên tiền sử bệnh lý, triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm chuyên biệt. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

Xét nghiệm máu để tìm kháng thể hoặc kháng nguyên của nấm Coccidioides.

• Xét nghiệm huyết thanh học: phát hiện kháng thể IgM và IgG đặc hiệu với vi nấm. Kết quả xét nghiệm dương tính hỗ trợ chẩn đoán, có thể xét nghiệm hàng tuần và đánh giá hiệu giá kháng thể. Tuy nhiên trong một số trường hợp suy giảm miễn dịch nặng, xét nghiệm có thể âm tính trong một số tuần đầu của bệnh. Các kỹ thuật thường được sử dụng là kỹ thuật ELISA, miễn dịch khuếch tán, cố định bổ thể để phát hiện kháng thể IgG.
• Xét nghiệm kháng nguyên: bệnh phẩm thường được sử dụng như máu, nước tiểu, dịch não tủy,.. Ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch nặng, xét nghiệm kháng thể có thể âm tính, khi xét nghiệm kháng nguyên dương tính rất hữu ích trong chẩn đoán.

Chụp X-quang hoặc CT scan phổi để phát hiện các tổn thương do nấm.

Sinh thiết mô hoặc nuôi cấy mẫu bệnh phẩm từ đờm, dịch cơ thể để xác định sự hiện diện của nấm.

• Nhuộm soi: bệnh phẩm đường hô hấp như đờm, dịch rửa phế quản, dịch não tủy, dịch sinh học khác, … phát hiện các khối cầu nấm.
• Nuôi cấy vi nấm: bệnh phẩm đường hô hấp, máu, dịch sinh học khác, bệnh phẩm mô: Kết quả dương tính giúp chẩn đoán xác định. Vi nấm có thể phát triển trong các môi trường nuôi cấy thông thường, có kết quả sau 3 ngày – 3 tuần, điều trị thuốc kháng nấm trước đó có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Với các biện pháp thông thường, không thể phân biệt được C.immitis và C.posadasii.
• Mô bệnh học: giúp chẩn đoán xác định căn nguyên.

Kỹ thuật PCR: độ đặc hiệu tương đối cao, tuy nhiên độ nhạy xét nghiệm còn thấp, yêu cầu kỹ thuật máy móc hiện đại, đắt tiền và không sẵn có tại nhiều cơ sở y tế.

Phòng ngừa bệnh nhiễm nấm Coccidioidomycosis

Phòng ngừa bệnh Coccidioidomycosis chủ yếu dựa vào việc giảm thiểu tiếp xúc với bào tử nấm trong môi trường. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Tránh các hoạt động xáo trộn đất trong các khu vực có dịch Coccidioidomycosis.
• Tăng cường vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên để loại bỏ bào tử nấm.
• Sử dụng các biện pháp kiểm soát bụi trong các công trình xây dựng, khai thác mỏ.
• Giám sát sức khỏe định kỳ cho các đối tượng có nguy cơ cao để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
• Tránh tiếp xúc với đất nhiễm nấm: Trong các khu vực có nguy cơ cao, cố gắng tránh tiếp xúc với đất, đất phủ bụi, hoặc vật liệu nơi có thể chứa nấm Coccidioides, như trong các công trình xây dựng.
• Sử dụng mặt nạ chống bụi: Khi phải làm việc ngoài trời ở những khu vực có nhiều bụi, đặc biệt là trong các hoạt động đào đất hoặc xây dựng, nên sử dụng mặt nạ chống bụi để tránh hít phải các phần tử chứa nấm.
• Tránh hoạt động ngoài trời khi thời tiết khô hanh: Trong những thời điểm và khu vực có nhiều bụi hoặc khô hanh, hạn chế hoạt động ngoài trời hoặc đeo khẩu trang khi cần thiết.
• Tìm hiểu về triệu chứng và động tác kiểm tra y tế định kỳ: Hiểu biết về triệu chứng của bệnh và thực hiện định kỳ kiểm tra y tế giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời nếu có nhiễm nấm.

Điều trị nhiễm nấm Coccidioidomycosis như thế nào?

Điều trị bệnh Coccidioidomycosis phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị triệu chứng: Trong trường hợp nhiễm trùng nhẹ, bệnh nhân có thể tự phục hồi mà không cần điều trị đặc hiệu. Việc điều trị triệu chứng như sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau và nghỉ ngơi có thể giúp giảm bớt khó chịu.
• Thuốc kháng nấm: Đối với các trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc có nguy cơ biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng nấm như fluconazole, itraconazole, hoặc amphotericin B. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Điều trị hỗ trợ: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần nhập viện và điều trị hỗ trợ như thở oxy, truyền dịch, hoặc phẫu thuật để loại bỏ các tổn thương do nấm gây ra.

Những người bị nhiễm trùng phổi nặng hay những bệnh nhiễm trùng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể luôn cần được điều trị bằng thuốc kháng nấm và có thể cần ở lại bệnh viện. Đối với loại nhiễm trùng này, quá trình điều trị thường kéo dài hơn 6 tháng. Bệnh sốt thung lũng phát triển thành viêm màng não sẽ gây tử vong nếu bệnh không được điều trị. Do đó, nếu thuộc tình trạng này, bạn nên điều trị kháng nấm suốt đời.

Kết luận

Nhiễm nấm Coccidioidomycosis là một bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, và các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng. Hãy luôn chú ý đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể và tìm kiếm sự tư vấn y tế khi cần thiết. Để biết thêm thông tin chi tiết và cập nhật mới nhất về bệnh Coccidioidomycosis, bạn có thể tham khảo các nguồn tài liệu y khoa đáng tin cậy và trao đổi với các chuyên gia y tế.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.