Tại sao người trẻ mắc bệnh sa sút trí tuệ?

Sa sút trí tuệ thường được gắn liền với người lớn tuổi, tuy nhiên, căn bệnh này hiện nay ngày càng xuất hiện sớm ở những người trẻ tuổi với tỷ lệ đáng báo động. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu nguyên nhân, tác hại và cách phòng ngừa sa sút trí tuệ ở người trẻ để giúp bạn bảo vệ sức khỏe não bộ của bản thân và những người xung quanh.

Dấu hiệu bị sa sút trí tuệ

Dấu hiệu của sa sút trí tuệ ở người trẻ tuổi có thể không rõ ràng như ở người già, nhưng vẫn có những biểu hiện đặc trưng mà bạn cần lưu ý:

• Khó khăn trong việc ghi nhớ: Quên những thông tin quan trọng, hay quên các cuộc hẹn, lặp đi lặp lại câu hỏi hoặc câu chuyện, mất tập trung và dễ bị phân tâm.
• Gặp vấn đề trong việc giải quyết vấn đề và ra quyết định: Khó khăn trong việc lập kế hoạch, sắp xếp công việc, đưa ra lựa chọn, đánh giá tình huống và giải quyết vấn đề.
• Khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ: Lúng túng khi nói chuyện, tìm kiếm từ ngữ, nói lắp, sử dụng sai ngữ pháp, khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ hoặc diễn đạt ý tưởng.
• Thay đổi hành vi và tính cách: Bỗng trở nên cáu kỉnh, dễ bực bội, mất hứng thú với các hoạt động yêu thích, thay đổi thói quen sinh hoạt, ngủ nhiều hoặc mất ngủ, lo lắng, trầm cảm.
• Giảm khả năng vận động: Mất thăng bằng, phối hợp động tác kém, đi lại khó khăn, thường xuyên vấp ngã.

Tại sao người trẻ mắc bệnh sa sút trí tuệ?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sa sút trí tuệ ở người trẻ như:

• Di truyền: Tiền sử gia đình mắc các bệnh sa sút trí tuệ như Alzheimer, Parkinson, Huntington.
• Chấn thương não: Tai nạn giao thông, chấn thương thể thao, té ngã.
• Mắc các bệnh lý: Bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, cao huyết áp, thiếu hụt vitamin B12.
• Lối sống không lành mạnh: Lạm dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, ma túy; ít vận động; chế độ ăn uống thiếu cân bằng; stress kéo dài.
• Tiếp xúc với các yếu tố độc hại: Môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại.

Tác hại của sa sút trí tuệ

Sa sút trí tuệ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của người bệnh mà còn tác động tiêu cực đến gia đình và xã hội:

• Gánh nặng tài chính: Chi phí điều trị, chăm sóc người bệnh cao.
• Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: Gây khó khăn trong giao tiếp, khiến người bệnh trở nên xa cách với gia đình và bạn bè.
• Giảm năng suất lao động: Người bệnh không thể tiếp tục làm việc, gây ảnh hưởng đến kinh tế gia đình và xã hội.
• Gây trầm cảm và lo âu: Cho cả người bệnh và người chăm sóc.

Cách phòng ngừa sa sút trí tuệ

Mặc dù hiện nay chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn chứng sa sút trí tuệ, nhưng bạn có thể thực hiện một số biện pháp để giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe não bộ:

Kích thích trí não:

• Tập thể dục cho não: Đọc sách, chơi trò chơi trí tuệ, học những điều mới, tham gia các hoạt động kích thích tư duy như giải câu đố, vẽ tranh, chơi nhạc cụ,…
• Giao tiếp xã hội: Duy trì các mối quan hệ xã hội, tham gia các hoạt động cộng đồng, trò chuyện với bạn bè và gia đình thường xuyên.
• Học hỏi không ngừng: Luôn giữ cho bản thân ham học hỏi, tiếp thu kiến thức mới.

Duy trì lối sống lành mạnh:

• Chế độ ăn uống: Ăn uống cân bằng, đầy đủ dưỡng chất, hạn chế thức ăn nhanh, đồ chiên rán, nhiều muối và đường. Tăng cường tiêu thụ trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và cá béo.
• Tập thể dục thường xuyên: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Các bài tập thể dục tim mạch, yoga, tập luyện sức mạnh đều có lợi cho sức khỏe não bộ.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm để não bộ có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi.
• Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe não bộ. Hãy tập yoga, thiền hoặc các bài tập thư giãn khác để giảm stress.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường, có thể dẫn đến sa sút trí tuệ.
• Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm tổn thương mạch máu não và tăng nguy cơ mắc sa sút trí tuệ.
• Hạn chế uống rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia có thể ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ.

Chăm sóc sức khỏe tổng thể:

• Khám sức khỏe định kỳ: Đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị các bệnh tiềm ẩn có thể dẫn đến sa sút trí tuệ như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu,…
• Tuân thủ theo phác đồ điều trị: Nếu bạn mắc các bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường,… hãy tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt bệnh.
• Chăm sóc sức khỏe răng miệng: Vệ sinh răng miệng tốt có thể giúp giảm nguy cơ mắc sa sút trí tuệ.

Lưu ý:

• Những biện pháp trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Cách tốt nhất để phòng ngừa sa sút trí tuệ là bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cụ thể dựa trên tình trạng sức khỏe của bản thân.
• Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa, bạn cũng nên duy trì lối sống tích cực, lạc quan, vui vẻ để có một tinh thần thoải mái, giúp bảo vệ sức khỏe não bộ.

Sa sút trí tuệ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa được. Hãy áp dụng những biện pháp trên để bảo vệ sức khỏe não bộ của bạn và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn nhất.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.