Viêm họng cấp là gì?

Viêm họng cấp là một tình trạng viêm nhiễm đột ngột ở vùng họng, thường gây ra bởi các loại virus và vi khuẩn. Nhưng hầu hết các trường hợp đa phần là do virus gây ra. Bệnh này đặc trưng bởi các triệu chứng như đau rát cổ họng, sưng đỏ niêm mạc họng, khó nuốt và đôi khi kèm theo sốt và đau đầu. Các nguyên nhân khác bao gồm khói bụi, thời tiết thay đổi, và tiếp xúc với các chất kích thích như thuốc lá và rượu bia. Điều trị thường bao gồm nghỉ ngơi, uống đủ nước, và sử dụng thuốc giảm đau hoặc kháng sinh nếu cần thiết.

Bài viết bên dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết được triệu chứng của bệnh viêm họng cấp, nguy cơ, đối tượng mắc dễ bị mắc bệnh, phòng ngừa viêm họng cấp .

Nguyên nhân gây viêm họng cấp 

Viêm họng cấp có thể là do nhiễm trùng hoặc không do nhiễm trùng như: Các tác nhân hóa học (hút thuốc lá, uống rượu..), ô nhiễm không khí, khói bụi, dị ứng, trào ngược dạ dày thực quản… Nhưng hầu hết các trường hợp là do nhiễm trùng (virus, vi khuẩn). Trong đó đa phần các trường hợp là do virus gây ra.

Triệu chứng của bệnh viêm họng cấp 

Viêm họng cấp có thể là do nhiễm trùng hoặc không do nhiễm trùng. Nhưng hầu hết các trường hợp là do nhiễm trùng (virus, vi khuẩn). Trong đó đa phần các trường hợp là do virus gây ra.

Viêm họng do virus:

Thường gặp các loại virus sau:

• Adenovirus: Là tác nhân phổ biến nhất trong nhóm virus gây viêm họng. Thường gây sưng hạch cổ, họng đau nhưng không đỏ.
• Các virus cúm: Các triệu chứng thường gặp có thể sốt cao, đau đầu, đau mỏi cơ toàn thân.
• Epstein-Barr virus: Có thể thấy sưng hạch, viêm amidan mủ.
• Herpes simplex virus: Có thể có các vết loét miệng.
• Virus sởi.
• Các loại virus khác: Rhinovirus, coronavirus, virus hợp bào đường hô hấp và các virus á cúm.

Viêm họng do vi khuẩn:

Liên cầu khuẩn(Streptococcus): Liên cầu nhóm A là nhóm vi khuẩn thường gặp nhất. Chúng thường gây viêm amidan mủ, sốt cao, hạch sưng to. Có thể có các biến chứng nguy hiểm như thấp tim, gây ra các bệnh van tim do thấp về sau này.

Bạch hầu (Corynebacterium diphtheria): Gặp ở trẻ em, là nhóm vi khuẩn phổ biến trong quá khứ, gây viêm họng rất nguy hiểm vì có thể tạo ra các giả mạc trắng làm tắc nghẽn đường thở gây suy hô hấp cho trẻ. Trong một thời gian dài bệnh bạch hầu đã bị đẩy lùi nhưng gần đây có xu hướng tăng lên vì không được tiêm phòng vacxin đầy đủ.

Các nhóm vi khuẩn ít gặp khác: Chlamydia, lậu cầu…

Viêm họng do các nguyên nhân không nhiễm trùng:

Các tác nhân hóa học (hút thuốc lá, uống rượu..), ô nhiễm không khí, khói bụi, dị ứng, trào ngược dạ dày thực quản…

• Đau họng, khô và rát họng.
• Triệu chứng cúm: Hắt hơi, sổ mũi, ho, đau đầu, đau cơ toàn thân, chán ăn…
• Nổi hạch, phát ban, buồn nôn, nuốt khó.

Viêm họng cấp được chẩn đoán như thế nào?

Khám lâm sàng:

• Bệnh nhân viêm họng cấp có biểu hiện sốt, nhiệt độ từ 38 – 39 độ C, có lúc cao 40 độ C thường gặp ở trẻ nhỏ, ớn lạnh nhức đầu, mệt mỏi, kém ăn, đau mỏi toàn thân, khó làm việc. Hạch góc hàm nổi lên, có di động và sờ thấy đau.
• Họng có đau nhiều, nhất là khi nuốt, kể cả chỉ nuốt chất lỏng. Khi bệnh nhân nuốt, ho hoặc nói chuyện đôi lúc có cảm giác đau nhói lên tai. Người bệnh có ho từng cơn, lúc đầu ho khan sau đó ho có đờm, thường có ngạt mũi, chảy mũi nước, lúc đầu trong nhầy, sau đục. Tiếng nói bị mất dần hoặc có khan nhẹ gây khó khăn khi giao tiếp.
• Quan sát vòm họng thấy niêm mạc họng đỏ, có xuất tiết. Tổ chức bạch huyết ở thành sau của họng đỏ lên, có mao mạch nổi rõ. Hai amidan khẩu cái sưng to lên, có khi có những chấm mủ trắng hoặc lớp bựa trắng phủ trên bề mặt amiđan. Niêm mạc mũi xung huyết, xuất tiết chất nhầy. Hạch góc hàm sưng nhẹ, đau khi ấn vào.

Xét nghiệm công thức máu: 

• Giai đoạn đầu bạch cầu trong máu không tăng, nhưng đến giai đoạn bội nhiễm thì bạch cầu đa nhân trung tính tăng cao.

Phết dịch họng nuôi cấy vi khuẩn:

• Xét nghiệm này dùng để xác định loại vi khuẩn gây bệnh. Từ đó, điều trị dựa vào kháng sinh đồ để đạt hiệu quả cao hơn.
• Bệnh cũng cần được chẩn đoán phân biệt với dị vật đường thở, viêm niêm mạc miệng và các bệnh viêm ở họng do nguyên nhân khác như viêm họng bạch cầu, lao họng, nấm họng, giang mai họng.
• Những phương pháp này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác viêm họng cấp và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Phòng ngừa viêm viêm họng cấp

Để phòng tránh viêm họng cấp và các bệnh đường hô hấp khác cho cả trẻ em và người lớn. Mỗi người cần nâng cao mức sống, tăng sức đề kháng của cơ thể, giữ gìn vệ sinh môi trường sống tránh tiếp xúc trực tiếp với người đang bị viêm đường hô hấp trên, cúm,… như là:

• Rửa tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với bệnh nhân.
• Tránh tiếp xúc quá gần người bệnh, mang khẩu trang y tế để dự phòng lây nhiễm.
• Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh.
• Giữ ấm cơ thể trong mùa lạnh.
• Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, môi trường ô nhiễm.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ sau khi ăn.
• Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ em.

Kết luận

Viêm họng cấp là bệnh lý phổ biến ở trẻ em và người lớn. Nhưng nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều nguy cơ  biến chứng nghiêm trọng. Bài viết giúp hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng tránh để bảo vệ sức khỏe của mình và người thân.