Viêm dạ dày ruột cấp tính: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm dạ dày ruột cấp tính không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh. Đây là tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở dạ dày và ruột, thường do vi khuẩn hoặc virus gây nên, và có thể dẫn đến các triệu chứng phổ biến như tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa. Viêm dạ dày ruột cấp tính đặc biệt ảnh hưởng hầu hết mọi lứa tuổi, gây ra nhiều bất tiện và đau đớn. Bệnh thường tự khỏi trong vòng 7 – 10 ngày nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến viêm dạ dày ruột cấp tính và làm thế nào để chăm sóc sức khỏe hiệu quả?

Viêm Dạ Dày Ruột Cấp Tính Là Gì?

Viêm dạ dày ruột cấp tính là tình trạng nhiễm trùng đường tiêu hóa, thường là do vi khuẩn hoặc virus. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh có thể phát sinh do nuốt phải các chất độc hóa học. Chắc hẳn bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng viêm dạ dày ruột cấp tính không chỉ đến từ đồ ăn đồ uống không đảm bảo mà có thể còn lây nhiễm từ người khác thông qua thực phẩm, nước uống hoặc khi tiếp xúc trực tiếp.

Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng, đặc biệt đối với trẻ em, người cao tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch yếu.

Triệu Chứng Của Viêm Dạ Dày Ruột Cấp Tính

Các triệu chứng của bệnh viêm dạ dày ruột cấp tính thường dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa khác. Thông thường, dấu hiệu của bệnh sẽ xuất hiện trong khoảng từ 1 đến 3 ngày sau khi nhiễm bệnh.

• Mất nước: Bệnh nhân có thể cảm thấy khát, nứt môi và khô da. Trẻ sơ sinh sẽ có tã khô suốt 4 – 6 tiếng.
• Tiêu chảy: Có thể từ nhẹ đến nặng, đôi khi kèm theo máu hoặc chất nhầy.
• Chán ăn, buồn nôn và nôn liên tục.
• Co cứng bụng, cơ thể mệt mỏi.
• Sốt, chóng mặt, đôi khi người bệnh không tỉnh táo.

Tác Động Của Viêm Dạ Dày Ruột Đến Sức Khỏe

Mặc dù viêm dạ dày ruột cấp tính thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng, nhưng nếu bệnh không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến:

• Suy nhược cơ thể: Do mất nước và điện giải.
• Tiêu chảy kéo dài: Có thể gây mất cân bằng điện giải nghiêm trọng.
• Biến chứng do vi khuẩn: Một số vi khuẩn như Escherichia coli có thể gây ra hội chứng huyết tán tăng urê máu.
• Shock giảm thể tích, shock nhiễm khuẩn, thậm chí là suy đa phủ tạng.

Nguyên Nhân Gây Viêm Dạ Dày Ruột Cấp Tính

Nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm trùng từ vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng. Những tác nhân này có khả năng xâm nhập qua đường tiêu hóa thông qua việc tiêu thụ thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm bẩn, hoặc do tiếp xúc với người mắc bệnh.

Nhiễm virus

• Norovirus: Phổ biến và dễ lây lan, gây ra các đợt bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng.
• Rotavirus: Thường gặp ở trẻ từ 3-15 tháng tuổi, gây ra tình trạng tiêu chảy nặng nề và mất nước.

Nhiễm vi khuẩn

• Escherichia coli: Một số chủng gây tiêu chảy nghiêm trọng và có thể dẫn đến suy thận.
• Salmonella: Thường có trong thịt gia cầm, trứng và sản phẩm từ sữa, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Nhiễm ký sinh trùng

• Giardia lamblia: Ký sinh trong ruột, gây ra tình trạng tiêu chảy mãn tính và sụt cân.

Điều Trị Viêm Dạ Dày Ruột Cấp Tính

Điều trị viêm dạ dày ruột cấp tính chủ yếu tập trung vào việc giảm triệu chứng và điều chỉnh mất nước. Đối với những trường hợp nghiêm trọng, việc điều trị tại cơ sở y tế là cần thiết.

Đối với tình trạng mất nước nghiêm trọng, cần truyền dịch tĩnh mạch để bổ sung nước. Thông thường, bệnh sẽ tự khỏi sau 7-10 ngày nếu cơ thể được bù nước đầy đủ.

Thuốc điều trị

• Thuốc giảm đau hạ sốt: Paracetamol, Ibuprofen được sử dụng để hạ sốt và giảm đau.
• Thuốc chống nôn: Ondansetron được dùng để giảm buồn nôn và nôn.
• Thuốc tiêu chảy: Loperamid có thể giúp kiểm soát tiêu chảy, nhưng nên sử dụng thận trọng.
• Kháng sinh: Được chỉ định nếu nguyên nhân là do vi khuẩn, tuy nhiên cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng kháng thuốc.

Lưu ý: Luôn sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Thói Quen Sinh Hoạt Giúp Hạn Chế Bệnh

Để tăng cường sức khỏe và hạn chế nguy cơ mắc viêm dạ dày ruột cấp tính, người bệnh cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và vệ sinh:

• Ăn uống thanh mát, giàu dinh dưỡng để cơ thể phục hồi nhanh chóng.
• Tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu men vi sinh để hỗ trợ hệ tiêu hóa.
• Hạn chế tối đa việc hút thuốc lá và sử dụng rượu bia.
• Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn.

Phòng Ngừa Viêm Dạ Dày Ruột Cấp Tính

Để phòng ngừa bệnh viêm dạ dày ruột cấp tính, hãy chú ý xây dựng thói quen lành mạnh và vệ sinh tốt:

• Chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo vệ sinh thực phẩm để tránh nhiễm khuẩn.
• Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ để ngăn ngừa sự lây lan của mầm bệnh.
• Thường xuyên rèn luyện thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng và cải thiện hệ miễn dịch.

Viêm dạ dày ruột cấp tính, nếu không được điều trị đúng cách, có thể gây ra những biến chứng nặng nề. Vì vậy, nên chú ý chế độ dinh dưỡng, vệ sinh và điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe của chính mình và gia đình.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. Viêm dạ dày ruột cấp tính có lây không?
   Có, viêm dạ dày ruột cấp tính có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, thực phẩm hoặc nước bị nhiễm.
2. Làm thế nào để giảm triệu chứng tiêu chảy do viêm dạ dày ruột cấp tính?
   Đảm bảo bù đủ nước, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và duy trì chế độ ăn nhẹ dễ tiêu.
3. Khi nào cần đến bác sĩ nếu bị viêm dạ dày ruột cấp tính?
   Khi có các triệu chứng nghiêm trọng như mất nước nặng, tiêu chảy kéo dài, hoặc sốt cao, cần đến bác sĩ ngay.
4. Bệnh có thể tự khỏi mà không cần điều trị y tế không?
   Đa số trường hợp có thể tự hồi phục, nhưng cần chăm sóc đúng cách và theo dõi triệu chứng để kịp thời can thiệp nếu cần.
5. Có biện pháp nào hiệu quả để phòng ngừa viêm dạ dày ruột cấp tính?
   Giữ vệ sinh cá nhân, ăn uống đảm bảo vệ sinh và rèn luyện thân thể đều đặn là những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh.

Nguồn: Tổng hợp