Vai trò và chức năng của gan đối với cơ thể
Gan không chỉ là “nhà máy” xử lý mọi thứ bạn ăn, uống mà còn giữ cho bạn khỏe mạnh mỗi ngày. Từ giải độc cơ thể đến chuyển hóa chất, gan làm việc không ngừng nghỉ để bảo vệ sức khỏe gan của bạn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chức năng của gan và cách chăm sóc nó. Đọc ngay để khám phá nhé!
Gan là gì? Nó nằm ở đâu?
Gan là cơ quan lớn nhất trong cơ thể, nặng khoảng 1,2-1,5kg ở người trưởng thành. Nó nằm ở phía trên bên phải bụng, dưới cơ hoành. Theo Healthline (2025), gan xử lý hơn 500 chức năng khác nhau. Bạn có thấy ấn tượng không? Với sức khỏe gan tốt, bạn sẽ cảm nhận cơ thể tràn đầy năng lượng.
Tại sao gan quan trọng?
Gan là “người hùng thầm lặng” của bạn. Nó lọc máu, sản xuất năng lượng, và loại bỏ độc tố. Nếu không có gan, cơ thể bạn không thể hoạt động bình thường. Hiểu rõ vai trò của gan sẽ giúp bạn trân trọng nó hơn!
Các chức năng chính của gan
1. Chức Năng Chuyển Hóa
Gan có vai trò chuyển hóa các chất cơ bản như glucid, lipid, protid. Quá trình chuyển hóa này diễn ra mạnh mẽ tại gan.
- Chuyển hóa glucid: Gan tổng hợp glycogen từ glucid và cung cấp năng lượng cho cơ thể.
- Chuyển hóa lipid: Gan chủ yếu tổng hợp các chất lipid thành lipoprotein để vận chuyển đến các tổ chức và tế bào trong cơ thể.
- Chuyển hóa protid: Gan chuyển hóa protein và dự trữ dưới dạng các protein enzyme và acid amin, cung cấp cho các tế bào khác trong cơ thể.
Gan đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và duy trì chức năng chuyển hóa cơ bản.
2. Chức Năng Chống Độc
“Gan được xem như là một lá chắn của cơ thể có tác dụng ngăn chặn các chất độc xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, đồng thời làm giảm độc tính và thải trừ một số chất cặn bã do chuyển hóa chất trong cơ thể tạo nên.”
Gan giúp loại bỏ các chất độc từ thức ăn và môi trường, đồng thời thải trừ các chất cặn bã do quá trình chuyển hóa tạo ra trong cơ thể. Chức năng chống độc của gan là một yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể.
3. Chức Năng Tạo Mật
Mật là sản phẩm của gan và có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Mật giúp phân giải chất béo và hấp thu chất dinh dưỡng trong cơ thể.
4. Chức Năng Dự Trữ
Gan cũng có chức năng dự trữ nhiều dưỡng chất và tạo máu. Một số vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, và E được dự trữ tại gan. Gan cũng dự trữ sắt và vitamin B12, cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể khi cần.
5. Những Yếu Tố Làm Tổn Hại Gan Của Bạn
Có một số yếu tố có thể gây tổn hại đến gan của bạn, bao gồm:
- Uống rượu: Uống quá nhiều rượu có thể gây suy giảm chức năng làm sạch của gan và gây nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan.
- Hút thuốc: Hóa chất độc hại trong khói thuốc lá có thể gây tổn hại đến gan và các tế bào gan.
- Bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ và tác động đến chức năng gan.
- Bổ sung quá nhiều dinh dưỡng: Bổ sung quá liều vitamin A hoặc có chế độ ăn không cân đối có thể gây nhiễm độc gan.
- Trải qua hóa trị: Các loại thuốc trong quá trình hóa trị có thể gây tổn hại gan.
- Bệnh lao: Bệnh lao có thể ảnh hưởng đến gan và gây bệnh lao gan.
- Bệnh nhiễm trùng: Nhiễm trùng đường ruột có thể gây thiệt hại cho chức năng giải độc của gan.
6. Làm Thế Nào Để Bảo Vệ Gan?
Để bảo vệ gan của bạn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Giữ cân nặng lành mạnh bằng cách tránh thức ăn mỡ và ăn một chế độ ăn cân bằng. Thay thế các món ăn không lành mạnh bằng những thực phẩm lành mạnh từ tất cả các nhóm thực phẩm như ngũ cốc, hoa quả, sản phẩm từ sữa và rau quả.
- Tập thể dục đều đặn để đốt cháy mỡ thừa nếu bạn thừa cân.
- Kiểm tra nhãn cảnh báo của bất kỳ loại thuốc nào bạn sử dụng và tuân theo liều lượng đề nghị. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn dùng nhiều loại thuốc khác nhau cho các tình trạng khác nhau để đảm bảo chúng không gây hại gan của bạn.
- Bảo vệ vệ sinh tốt để phòng ngừa nhiễm trùng virus.
- Uống đủ nước và tránh uống nước có ga, cafein, cồn và không hút thuốc, vì tất cả các yếu tố trên đều có thể gây hại gan.
Bằng cách tuân thủ những biện pháp phòng ngừa này, bạn có thể bảo vệ gan và duy trì sức khỏe tổng thể.
Những câu hỏi thường gặp về Gan
- Làm thế nào để tăng cường chức năng gan?Để tăng cường chức năng gan, bạn nên duy trì một lối sống lành mạnh, ăn một chế độ ăn cân bằng và hạn chế tiếp xúc với các chất độc. Bạn cũng có thể sử dụng các thảo dược và thực phẩm bổ sung hỗ trợ sức khỏe gan.
- Pha trộn tự nhiên nào có thể giúp làm sạch gan?Một pha trộn tự nhiên cho gan bao gồm nước chanh, gừng, tỏi và mật ong. Hỗn hợp này có thể giúp tăng cường chức năng gan và làm sạch gan khỏi các chất độc.
- Người bệnh gan có thể uống cà phê được không?Uống cà phê có thể có lợi cho người bệnh gan. Theo một nghiên cứu, uống cà phê hạn chế nguy cơ viêm gan, xơ gan và ung thư gan.
- Thức ăn nào tốt cho gan?Những thực phẩm tốt cho gan bao gồm rau xanh, trái cây, hạt, cá, gà, và thực phẩm giàu chất xơ. Hãy ăn cân bằng và tránh thức ăn mỡ.
- Làm thế nào để phát hiện và điều trị các vấn đề về gan?Để phát hiện và điều trị các vấn đề về gan, hãy định kỳ kiểm tra sức khỏe. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như đau mỏi, hoặc quá mệt mỏi, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nguồn: Tổng hợp
