Ung thư vòm họng ở trẻ em: Những điều cần biết

Ung thư vòm họng thường gặp hơn ở những người có thói quen sống không lành mạnh và tiền sử gia đình. Khi có các triệu chứng cảm cúm, sổ mũi dài ngày không chữa khỏi, người bệnh nên đi khám kiểm tra tai mũi họng để được loại trừ ung thư vòm họng.

Phân biệt ung thư vòm họng với viêm họng thông thường

Ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng, hay còn gọi là ung thư nasopharynx, là một loại ung thư ác tính phát triển trong vòm họng, nằm ở phía sau mũi và phía trên cổ họng. Ung thư vòm họng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên, đặc biệt là ở các nước Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam.

Các phương pháp điều trị ung thư vòm họng ở trẻ em

Điều trị ung thư vòm họng ở trẻ em thường kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, loại ung thư, sức khỏe tổng thể của trẻ và một số yếu tố khác. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

Xạ trị

• Xạ trị sử dụng tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Đây là phương pháp điều trị chính cho hầu hết các trường hợp ung thư vòm họng ở trẻ em.
• Xạ trị có thể được thực hiện theo hai cách: xạ trị ngoài cơ thể (sử dụng máy để chiếu tia X vào khối u) hoặc xạ trị trong cơ thể (sử dụng các hạt phóng xạ được cấy vào hoặc gần khối u).
• Tác dụng phụ của xạ trị có thể bao gồm: mệt mỏi, da bị kích ứng, rụng tóc, buồn nôn và nôn, khó nuốt và thay đổi vị giác.

Hóa trị liệu

• Hóa trị liệu sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể. Thuốc hóa trị có thể được tiêm tĩnh mạch, uống hoặc đưa trực tiếp vào khối u.
• Hóa trị liệu thường được kết hợp với xạ trị để tăng hiệu quả điều trị.
• Tác dụng phụ của hóa trị liệu có thể bao gồm: rụng tóc, buồn nôn và nôn, tiêu chảy, lở miệng, suy giảm hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Phẫu thuật

• Phẫu thuật có thể được sử dụng để cắt bỏ khối u và các hạch bạch huyết bị ảnh hưởng.
• Phẫu thuật thường được thực hiện sau khi xạ trị và/hoặc hóa trị liệu để loại bỏ bất kỳ tế bào ung thư còn sót lại nào.
• Tác dụng phụ của phẫu thuật phụ thuộc vào vị trí và kích thước của khối u, cũng như các kỹ thuật phẫu thuật được sử dụng.

Liệu pháp miễn dịch

• Liệu pháp miễn dịch là một phương pháp điều trị mới sử dụng hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại ung thư.
• Các loại liệu pháp miễn dịch khác nhau đang được nghiên cứu và sử dụng để điều trị ung thư vòm họng ở trẻ em, bao gồm liệu pháp tế bào CAR-T và liệu pháp ức chế điểm kiểm soát miễn dịch.
• Tác dụng phụ của liệu pháp miễn dịch có thể bao gồm: mệt mỏi, sốt, ớn lạnh, phát ban da, tiêu chảy và viêm gan.

Chăm sóc cho trẻ bị ung thư vòm họng

Về mặt thể chất

• Hỗ trợ dinh dưỡng: Do tác dụng phụ của điều trị như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ ăn những bữa ăn nhỏ, nhiều lần trong ngày, lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng. Bổ sung vitamin và khoáng chất theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân: Vệ sinh cá nhân tốt giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn suy giảm hệ miễn dịch do điều trị. Tắm rửa cho trẻ thường xuyên, giữ cho môi trường sống sạch sẽ và hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người đang bị bệnh.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch. Cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ ngủ đủ giấc mỗi ngày, đảm bảo môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái.
• Giảm đau: Trẻ có thể cảm thấy đau do khối u hoặc tác dụng phụ của điều trị. Cha mẹ nên cho trẻ sử dụng thuốc giảm đau theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Kiểm soát tác dụng phụ: Cần theo dõi sát sao các tác dụng phụ của điều trị như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, rụng tóc, thay đổi vị giác, mệt mỏi,… và báo cho bác sĩ biết kịp thời để được xử lý phù hợp.

Về mặt tinh thần

• Giúp trẻ hiểu về bệnh: Cha mẹ nên giải thích cho trẻ về bệnh ung thư vòm họng một cách dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi, giúp trẻ hiểu rõ về quá trình điều trị và những gì có thể xảy ra.
• Giữ tinh thần lạc quan, tích cực: Cha mẹ là nguồn động lực quan trọng nhất cho trẻ. Hãy luôn giữ tinh thần lạc quan, tích cực, thể hiện sự yêu thương và tin tưởng vào khả năng hồi phục của trẻ.

Đọc sách giúp trẻ thoải mái hơn

• Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động phù hợp: Khi sức khỏe cho phép, hãy khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đọc sách, vẽ tranh, chơi trò chơi,… để giúp trẻ giải trí, giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý: Ung thư vòm họng có thể gây ảnh hưởng tâm lý nặng nề cho cả trẻ và gia đình.

Kết luận:

Ung thư vòm họng ở trẻ em là một thách thức lớn, nhưng với sự chăm sóc y tế đúng cách và sự hỗ trợ từ gia đình, trẻ em có thể vượt qua bệnh tật và tiếp tục phát triển khỏe mạnh. Việc phát hiện sớm và tuân thủ các phương pháp điều trị sẽ mang lại nhiều hy vọng cho quá trình hồi phục. Đừng quên quan tâm đến sức khỏe tinh thần của trẻ, giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và động viên. Cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động phù hợp để giúp trẻ giải trí và giảm căng thẳng. Hãy luôn giữ tinh thần lạc quan và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia khi cần thiết.