Trẻ sơ sinh bị sốt phải làm sao? Nguyên nhân và cách nhận biết

Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Tuy nhiên, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý và chăm sóc đúng cách khi trẻ sơ sinh bị sốt. Hãy cùng Pharmacity tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng sốt ở trẻ dưới 1 tuổi qua bài viết sau đây.

Trẻ sơ sinh bao nhiêu độ được xem là sốt?

Thân nhiệt của trẻ sơ sinh thường cao hơn người lớn khoảng 0,5 độ C, dao động từ 37°C đến 37,5°C. Nhiệt độ của trẻ có thể tăng vì nhiều lý do, từ việc tắm nước ấm đến mặc quá nhiều quần áo. Do đó, nhiệt độ dưới 38°C ở trẻ sơ sinh chỉ là sự dao động bình thường xung quanh mức 37°C.

Trẻ sơ sinh được coi là sốt khi nhiệt độ đo ở nách hoặc trán vượt quá 37,5°C và khi đo ở miệng hoặc hậu môn, trẻ bị sốt khi nhiệt độ trên 38°C.

Cách tốt nhất để xác định trẻ sơ sinh bị sốt là đo nhiệt độ ở nách bằng nhiệt kế phù hợp. Các mức độ sốt ở trẻ em được phân loại như sau:

• Nhiệt độ từ 37,5°C – 38,5°C: sốt nhẹ.
• Nhiệt độ từ 38,5°C – 39°C: sốt vừa.
• Nhiệt độ từ 39°C – 40°C: sốt cao.
• Nhiệt độ trên 40°C: sốt rất cao.

Trẻ sơ sinh bị sốt khi đo nhiệt độ ở nách và trán từ 37,5°C

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị sốt

Trẻ sơ sinh bị sốt thường do nhiều nguyên nhân khác nhau vì hệ miễn dịch của bé còn non nớt, dễ bị xâm nhập bởi các tác nhân bên ngoài. Một số nguyên nhân phổ biến gây sốt ở trẻ là:

• Sốt do tiêm chủng: Đây là phản ứng bình thường của cơ thể sau khi tiêm chủng, thường dưới 38°C và chỉ kéo dài từ 1-2 ngày.
• Sốt do mọc răng: Giai đoạn trẻ mọc răng sẽ làm nướu có thể bị viêm, sưng, khiến bé bị sốt nhẹ và quấy khóc trong vài ngày.
• Sốt do virus: Trẻ có thể bị sốt do các bệnh do virus gây ra, như sốt xuất huyết, cúm, sởi, tay chân miệng, thủy đậu… Sốt do virus thường trên 38°C.
• Sốt do nhiễm trùng đường hô hấp: Nhiễm trùng hô hấp là tác nhân gây ra các bệnh như viêm họng, viêm phổi, viêm phế quản… Khi đó, trẻ sẽ sốt cao, ho, khó thở, chảy nước mũi.
• Thiếu hụt dinh dưỡng hoặc mất nước: Một số trẻ không được cung cấp đủ dinh dưỡng từ sữa mẹ hoặc bị mất nước khiến nhiệt độ cơ thể tăng lên và gây sốt.
• Sốt do thời tiết: Nếu nhiệt độ thời tiết quá cao, trẻ sẽ bị nóng, đỏ bừng mặt, thậm chí có nguy cơ đột quỵ do nhiệt.

Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh đang bị sốt

Khi trẻ sơ sinh bị sốt, biểu hiện đầu tiên thường là cơ thể nóng lên. Tuy nhiên, không phải lúc nào nhiệt độ cơ thể tăng cũng là dấu hiệu của sốt. Bên cạnh đó, cơ thể bé có thể xuất hiện một số triệu chứng khác như:

• Bú ít hơn bình thường thậm chí bỏ bú.
• Mệt mỏi, ít hoạt động.
• Khô miệng.
• Ngủ ít hay giật mình.
• Co giật.
• Quấy khóc.
• Ngủ li bì.
• Nôn ói hoặc tiêu chảy.
• Ho, thở mệt.

Trẻ sơ sinh bị sốt phải làm sao?

Để hạ sốt kịp thời và an toàn cho trẻ sơ sinh tại nhà, bố mẹ có thể áp dụng các phương pháp dưới đây.

Tăng cường bổ sung nước cho bé

Khi trẻ sơ sinh bị sốt, ra mồ hôi nhiều có thể làm hao hụt lượng nước trong cơ thể, gây mất cân bằng điện giải và ảnh hưởng đến sức khoẻ của bé. Nếu tình trạng này kéo dài có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Do đó, bố mẹ cần tăng cường bổ sung thêm nước khi trẻ bị sốt. Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, mẹ nên tăng số lần cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức để bù nước cho trẻ.

Đối với trẻ trên 6 tháng, mẹ có thể cho trẻ ăn súp, cháo loãng, bổ sung thêm sữa và các loại chất lỏng khác như trái cây để giúp hạ sốt nhanh chóng, đồng thời cung cấp dinh dưỡng và duy trì cân bằng chất lỏng trong cơ thể.

Trẻ sơ sinh bị sốt cần tăng cường bổ sung nước từ sữa mẹ hoặc sữa công thức

Mặc quần áo thoáng mát

Khi trẻ sơ sinh bị sốt, bố mẹ không nên mặc quá nhiều quần áo cho bé, vì điều này sẽ cản trở quá trình hạ nhiệt tự nhiên của trẻ. Hãy mặc quần áo mát mẻ, rộng rãi để giữ cho bé thoải mái sẽ giúp quá trình hạ sốt diễn ra hiệu quả hơn.

Tắm bé bằng nước ấm

Khi tắm cho trẻ bằng nước ấm, nước sẽ bốc hơi từ da, giúp hạ nhiệt độ của bé. Ngoài ra, tắm nước ấm còn giúp bé cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn. Mẹ cần đảm bảo nhiệt độ nước ấm phải thấp hơn khoảng 2 độ so với nhiệt độ cơ thể của bé.

Chườm mát

Mẹ có thể dùng khăn ấm lau khắp người cho bé, đặc biệt là vùng nách và bẹn. Sau khi lau, mẹ nên đắp một chiếc khăn đã được vắt ráo lên trán, nách, chân, tay và bẹn của bé. Ngoài ra, mẹ cũng có thể sử dụng miếng dán hạ sốt cho bé để giúp giảm nhiệt độ cơ thể nhanh hơn.

Nhiều phụ huynh chọn làm mát cơ thể trẻ bằng cách sử dụng đá lạnh để chườm, tuy nhiên điều này không chỉ có nguy cơ gây bỏng lạnh cho bé mà còn có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn.

Dùng khăn ấm lau toàn thân cho trẻ sơ sinh để hạ sốt hiệu quả

Sử dụng thuốc hạ sốt dành cho trẻ sơ sinh

Sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ sơ sinh là phương pháp hạ sốt hiệu quả nhưng cần thận trọng. Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, các bác sĩ thường khuyên dùng acetaminophen (paracetamol) thay vì ibuprofen. Từ 6 tháng tuổi trở lên, hầu hết các bé có thể sử dụng cả acetaminophen lẫn ibuprofen.

Tuy nhiên, việc tự ý cho trẻ dùng thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm. Vì vậy, lựa chọn loại thuốc, liều lượng, khoảng cách giữa các liều, thời gian và cách dùng cần phải được thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Cách đo thân nhiệt cho trẻ sơ sinh đang bị sốt

Bố mẹ có thể đo thân nhiệt trẻ sơ sinh theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như qua trực tràng (hậu môn), miệng, tai, dưới cánh tay (nách) hoặc thái dương. Dưới đây là 2 cách đo nhiệt độ đơn giản khi trẻ sơ sinh bị sốt mà bạn có thể tham khảo:

Hướng dẫn cách đo nhiệt độ dưới cánh tay (nách)

Đo nhiệt độ qua nách là cách làm đơn giản và ít gây khó chịu cho bé.

Cách thực hiện:

• Vệ sinh nhiệt kế sạch sẽ bằng xà phòng và nước hoặc cồn.
• Đặt nhiệt kế ép sát vào nách của bé. Lưu ý tránh làm rơi nhiệt kế và nên sử dụng nhiệt kế kỹ thuật số.
• Khi nghe thấy tiếng bíp từ nhiệt kế, lấy nhiệt kế ra khỏi nách của bé.
• Đọc kết quả đo. Nếu nhiệt độ nách 37,5 độ C, trẻ sơ sinh được xem là sốt. 

Đo thân nhiệt trẻ bằng cách kẹp sát nhiệt kế vào nách của bé

Hướng dẫn cách đo nhiệt độ trực tràng

Đặt nhiệt kế vào trực tràng là phương pháp đo thân nhiệt mang lại kết quả chính xác nhất.

Cách thực hiện:

• Vệ sinh nhiệt kế sạch sẽ bằng cách rửa bằng xà phòng và nước hoặc lau bằng cồn.
• Đặt trẻ nằm sấp hoặc nằm ngửa, chân co về phía ngực.
• Bôi một ít vaseline quanh đầu nhiệt kế.
• Nhẹ nhàng nhét nhiệt kế vào lỗ trực tràng của bé.
• Giữ nhiệt kế kỹ thuật số tại chỗ trong khoảng 2 phút cho đến khi nghe thấy tiếng bíp.
• Nhẹ nhàng lấy nhiệt kế ra và đọc nhiệt độ. Nếu nhiệt độ trên 38 độ C là trẻ sơ sinh bị sốt.

Lưu ý quan trọng cần biết khi sử dụng dụng cụ đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh:

• Vệ sinh nhiệt kế: Đảm bảo rằng nhiệt kế luôn được vệ sinh sạch sẽ trước và sau mỗi lần sử dụng để ngăn ngừa vi khuẩn và lây nhiễm.
• Đảm bảo an toàn: Tránh sử dụng nhiệt kế chứa thủy ngân để đề phòng nguy cơ vỡ và nhiễm độc. Thay vào đó, nên sử dụng các loại nhiệt kế kỹ thuật số.

Khi nào cần đưa trẻ sơ sinh bị sốt đi khám bác sĩ?

Khi trẻ sơ sinh bị sốt, nếu trẻ có các dấu hiệu sau đây, bố mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ sớm nhất:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi có biểu hiện tăng thân nhiệt.
• Trẻ từ 3 đến 24 tháng tuổi có nhiệt độ từ 39 độ C trở lên.
• Sốt kéo dài hơn 24 tiếng hoặc sốt liên tục.
• Trẻ có biểu hiện quấy khóc hoặc khó chịu.
• Trẻ ngủ li bì, khó đánh thức.
• Trẻ bú ít hơn bình thường hoặc bỏ bú.
• Trẻ bị cứng cổ, da xanh xao hoặc tái nhợt.
• Trẻ sốt phát ban.
• Nhiệt độ của trẻ không giảm sau khi đã dùng thuốc hạ sốt.

Khi trẻ sơ sinh bị sốt, sự theo dõi và chăm sóc kỹ lưỡng từ phía bố mẹ là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào hoặc sốt kéo dài, cách tốt nhất là đưa bé đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.