Tìm hiểu về tật nứt đốt sống: nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa

Tật nứt đốt sống, một trong những dị tật ống thần kinh bẩm sinh, không chỉ gây ra nguy cơ lớn đối với trẻ sơ sinh mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng sức khỏe đáng kể. Với tỉ lệ mắc bệnh dao động từ 0,1% – 1% trên toàn cầu, các vùng như miền Bắc Trung Quốc, Anh, xứ Wales, và vùng biển phía Đông Hoa Kỳ cho thấy tỉ lệ cao hơn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này cũng như cách phòng ngừa hiệu quả nhất.

Những Điều Cần Biết Về Tật Nứt Đốt Sống

Tật Nứt Đốt Sống Là Gì?

Tật nứt đốt sống là một vấn đề phát sinh khi cột sống và tủy sống không hình thành đúng cách. Ống thần kinh, một cấu trúc trong phôi đang phát triển, sẽ phát triển thành não, tủy sống và các mô bao quanh chúng. Khi một phần của ống thần kinh không đóng hoặc phát triển không hoàn chỉnh, hiện tượng này gây ra sự bất thường của tủy sống và xương đốt sống. Tật này có thể xuất hiện tại bất kỳ vị trí nào trên cột sống, nhưng thường gặp nhất ở vùng lưng dưới hoặc thắt lưng.

Các Loại Tật Nứt Đốt Sống

Tật nứt đốt sống có thể được chia thành ba loại chính:

• Nứt đốt sống ẩn (Spina bifida occulta): Đây là dạng nhẹ nhất và phổ biến nhất, khi xương đốt sống chỉ tách rời nhỏ mà không gây tổn hại cho bên trong. Nhiều người thậm chí không bao giờ biết mình mắc bệnh này.
• Thoát vị màng não (Meningocele): Đặc trưng bởi túi dịch não tủy phình ra qua lỗ ở cột sống, nhưng tủy sống không nằm trong túi dịch. Trẻ mắc bệnh này thường có rối loạn chức năng bàng quang và ruột.
• Thoát vị tủy – màng tủy (Myelomeningocele): Đây là dạng nghiêm trọng nhất khi ống sống bị mở và các thành phần như màng cứng, màng nhện và tủy sống nhô ra ngoài. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiễm trùng và các vấn đề chức năng vận động nghiêm trọng.

Các Dấu Hiệu, Triệu Chứng và Biến Chứng

Những Dấu Hiệu và Triệu Chứng Phổ Biến

Các triệu chứng của tật nứt đốt sống có thể khác nhau tùy thuộc vào loại dị tật và độ nghiêm trọng của nó.

Nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi các cuộc khám sức khỏe định kỳ phát hiện.

• Nứt đốt sống ẩn: Thông thường không có triệu chứng, nhưng có thể xuất hiện các dấu hiệu nhỏ như túi mỡ, lúm tiền hay vết bớt tại xương cột sống.
• Thoát vị màng não: Có thể gây rối loạn chức năng bàng quang và ruột.
• Thoát vị tủy – màng tủy: Các thành phần ống sống nhô ra sau khi sinh, gây ra các vấn đề nghiêm trọng đối với chức năng cơ thể.

Biến Chứng Có Thể Gặp

Tật nứt đốt sống có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

• Vấn đề vận động và chức năng đi lại, đặc biệt ở trẻ có vị trí dị tật ở phần thấp hơn của cột sống.
• Biến dạng cột sống và chi dưới do các cơ yếu đi.
• Rối loạn tiêu tiểu do dây thần kinh điều khiển bàng quang và ruột bị ảnh hưởng.
• Các vấn đề về thần kinh như não úng thủy và các bệnh lý về não khác.

Nguyên Nhân và Yếu Tố Nguy Cơ

Nguyên Nhân Dẫn Đến Tật Nứt Đốt Sống

Thực tế, nguyên nhân chính xác dẫn đến tật nứt đốt sống vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, sự kết hợp của các yếu tố di truyền, dinh dưỡng, và môi trường có thể là nguyên nhân tiềm tàng. Đặc biệt, thiếu hụt folate cũng được coi là một trong những nguy cơ lớn.

Những Người Có Nguy Cơ Cao Mắc Tật Nứt Đốt Sống

• Phụ nữ có tiền sử gia đình hoặc bản thân bị dị tật ống thần kinh.
• Bệnh nhân đái tháo đường hoặc béo phì không kiểm soát tốt.
• Người tiếp xúc với nhiệt độ cao trong quá trình mang thai như tắm bồn nước nóng hoặc sốt cao.

Phòng Ngừa và Điều Trị Tật Nứt Đốt Sống

Phương Pháp Phòng Ngừa

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên bổ sung 400 microgam acid folic mỗi ngày để giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh bẩm sinh.
• Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung đủ acid folic trước và trong quá trình mang thai.
• Tránh sử dụng một số loại thuốc ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ acid folic trong thời gian mang thai.

Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Hiện tại, không có phương pháp chữa hoàn toàn cho tật nứt đốt sống, tuy nhiên việc phối hợp giữa các chuyên khoa và chăm sóc toàn diện có thể giúp quản lý tình trạng bệnh:

• Thoát vị tủy – màng tủy: Tiến hành phẫu thuật chỉnh sửa sớm sau khi sinh để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Biến chứng não úng thủy: Đặt dẫn lưu não thất trong giai đoạn sơ sinh có thể làm giảm áp lực lên não.

Kết Luận

Tật nứt đốt sống là một bệnh lý phức tạp đòi hỏi sự quan tâm và can thiệp sớm của y tế. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ mắc phải căn bệnh này. Hãy luôn duy trì sức khỏe tốt và chuẩn bị đầy đủ kiến thức nếu bạn đang hoạch định cho tương lai một gia đình.

FAQ về Tật Nứt Đốt Sống

• Tật nứt đốt sống có thể được phát hiện trước khi sinh không?
  Có, thông qua siêu âm và xét nghiệm máu, tật nứt đốt sống có thể được phát hiện trong thai kỳ.
• Trẻ mắc tật nứt đốt sống có thể sống khỏe mạnh không?
  Nhiều trẻ mắc tật nứt đốt sống có thể sống khỏe mạnh với sự chăm sóc y khoa và hỗ trợ đúng cách.
• Tật nứt đốt sống có di truyền không?
  Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò nhất định, nhưng không phải tất cả các trường hợp đều do di truyền.
• Có cần thiết phải tiếp tục bổ sung acid folic sau khi phát hiện mang thai không?
  Đúng, việc bổ sung acid folic cần được tiếp tục trong suốt thai kỳ để giảm nguy cơ mắc các dị tật ống thần kinh.
• Có thể phòng ngừa hoàn toàn tật nứt đốt sống không?
  Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn, nhưng việc bổ sung đầy đủ dinh dưỡng và chăm sóc tiền sản có thể giảm nguy cơ.

Nguồn: Tổng hợp