Thuốc tránh thai khẩn cấp: hiệu quả và cách sử dụng

Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp ngừa thai được sử dụng sau khi bạn có quan hệ tình dục không an toàn hoặc khi các phương pháp tránh thai khác thất bại. Thành phần chính của thuốc thường là hormone sinh dục nữ progesterone với liều lượng cao. Khi được đưa vào cơ thể, hormone này sẽ:

• Ngăn cản quá trình rụng trứng: Giúp trứng không được phóng thích từ buồng trứng.
• Cản trở sự thụ tinh: Làm đặc chất nhầy cổ tử cung, khiến tinh trùng khó tiếp cận trứng.
• Ngăn chặn sự làm tổ của phôi: Thay đổi niêm mạc tử cung, khiến phôi khó bám vào để phát triển.

Điều quan trọng cần lưu ý là thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là thuốc phá thai. Nếu phôi đã làm tổ trong tử cung, thuốc sẽ không có tác dụng kết thúc thai kỳ. citeturn0search1

Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến

Hiện nay, trên thị trường có hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp chính:

1. Thuốc chứa progestin (Levonorgestrel)

• Hàm lượng: Có hai dạng chính:
  • 1 viên chứa 1,5mg Levonorgestrel: Uống một lần duy nhất sau quan hệ.
  • 2 viên, mỗi viên chứa 0,75mg Levonorgestrel: Uống viên đầu càng sớm càng tốt sau quan hệ, viên thứ hai sau 12 giờ.
• Hiệu quả: Cao nhất khi uống trong vòng 24 giờ đầu sau quan hệ. Cụ thể:
  • Trong 24 giờ đầu: Hiệu quả khoảng 95%.
  • Từ 25-48 giờ: Hiệu quả giảm xuống khoảng 85%.
  • Từ 49-72 giờ: Hiệu quả khoảng 58%.
• Lưu ý: Không nên sử dụng quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

2. Thuốc chứa hoạt chất kháng progestin (Mifepristone)

• Hàm lượng: Thường là 10mg Mifepristone.
• Cách sử dụng: Uống một viên duy nhất trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ. Tuy nhiên, uống càng sớm thì hiệu quả càng cao.
• Hiệu quả: Tương tự như thuốc chứa Levonorgestrel, nhưng có thể kéo dài thời gian sử dụng lên đến 5 ngày.
• Lưu ý: Không nên lạm dụng và cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.

Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp

Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp phụ thuộc vào thời gian bạn sử dụng sau quan hệ không an toàn. Cụ thể:

• Uống càng sớm càng tốt: Hiệu quả cao nhất nếu uống trong vòng 24 giờ đầu.
• Sau 72 giờ: Hiệu quả giảm đáng kể, đặc biệt nếu trứng đã thụ tinh và làm tổ trong tử cung, thuốc sẽ không còn tác dụng.

Lưu ý: Không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp như một biện pháp ngừa thai thường xuyên. Việc lạm dụng có thể gây ra các tác dụng phụ và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng cách

Để đạt hiệu quả tối ưu và giảm thiểu tác dụng phụ, bạn nên tuân thủ các hướng dẫn sau:

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng: Mỗi loại thuốc có cách dùng khác nhau. Hãy chắc chắn bạn hiểu rõ trước khi sử dụng.
• Uống thuốc càng sớm càng tốt: Thời gian là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả của thuốc.
• Không sử dụng quá liều: Uống nhiều viên cùng lúc không tăng hiệu quả mà còn tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ.
• Tránh lạm dụng: Không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt.

Chị Mai, 28 tuổi, chia sẻ:

“Có lần tôi quên uống thuốc tránh thai hàng ngày và phải dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Sau đó, kinh nguyệt của tôi bị rối loạn trong vài tháng. Từ đó, tôi luôn cẩn thận hơn trong việc sử dụng biện pháp tránh thai.”

Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp

Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như:

• Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Chu kỳ có thể đến sớm hoặc muộn hơn bình thường. Nếu trễ kinh hơn một tuần, bạn nên thử thai để kiểm tra.
• Xuất huyết tử cung bất thường: Một số phụ nữ có thể gặp tình trạng ra máu nhẹ giữa các chu kỳ. Nếu hiện tượng này kéo dài hoặc lượng máu nhiều, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Chóng mặt và buồn nôn: Khoảng 50% phụ nữ sau khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể cảm thấy buồn nôn hoặc chóng mặt. Triệu chứng này thường tự hết sau 1-2 ngày.
• Đau bụng dưới: Một số người có thể cảm thấy đau nhẹ ở vùng bụng dưới sau khi uống thuốc.
• Căng tức ngực: Ngực có thể trở nên nhạy cảm hoặc căng tức trong một thời gian ngắn.

Chị Lan, 26 tuổi, chia sẻ:

“Sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, tôi cảm thấy buồn nôn và chóng mặt trong hai ngày. Tuy nhiên, các triệu chứng này tự biến mất mà không cần điều trị.”

Ai không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp?

Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp là giải pháp hữu hiệu trong nhiều trường hợp, nhưng không phải ai cũng nên sử dụng:

• Người có bệnh lý nền: Nếu bạn mắc các bệnh về tim mạch, gan, thận hoặc có tiền sử huyết khối, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Phụ nữ đang cho con bú: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
• Người dị ứng với thành phần của thuốc: Nếu bạn từng có phản ứng dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc, không nên sử dụng.

Các phương pháp tránh thai thay thế

Để tránh phải sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên, bạn có thể xem xét các biện pháp tránh thai khác an toàn và hiệu quả hơn:

• Thuốc tránh thai hàng ngày: Uống hàng ngày vào cùng một thời điểm để đạt hiệu quả cao.
• Bao cao su: Phương pháp đơn giản, hiệu quả và còn giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Vòng tránh thai: Được đặt vào tử cung, có hiệu quả kéo dài từ 5-10 năm tùy loại.
• Que cấy tránh thai: Cấy dưới da, hiệu quả kéo dài khoảng 3 năm.

Lời khuyên từ Pharmacity

Theo Pharmacity, để sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn và hiệu quả, bạn nên:

• Sử dụng đúng liều lượng: Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ liều lượng được khuyến cáo.
• Không sử dụng quá thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp không nên được sử dụng như một biện pháp ngừa thai thường xuyên. Không dùng quá hai lần trong một chu kỳ kinh nguyệt để tránh tình trạng “nhờn” thuốc và giảm hiệu quả ngừa thai.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia y tế: Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc lo lắng nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn cụ thể.

Câu hỏi thường gặp về thuốc tránh thai khẩn cấp

1. Dùng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều có bị vô sinh không?

Việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, nhưng chưa có bằng chứng khoa học khẳng định nó gây vô sinh. Tuy nhiên, để bảo vệ sức khỏe sinh sản, bạn nên sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả hơn.

2. Có cần uống thêm thuốc nếu nôn sau khi uống?

Nếu bạn nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc, nên uống lại liều khác để đảm bảo hiệu quả. Nếu nôn sau 2 giờ, không cần uống thêm.

3. Thuốc tránh thai khẩn cấp có ảnh hưởng đến nội tiết tố không?

Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa hormone liều cao, có thể gây rối loạn nội tiết tạm thời. Tuy nhiên, các tác dụng này thường ngắn hạn và sẽ tự điều chỉnh sau một thời gian.

4. Có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp bao nhiêu lần trong một tháng?

Không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu quả ngừa thai.

5. Thuốc tránh thai khẩn cấp có bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục không?

Không, thuốc tránh thai khẩn cấp không bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Để phòng ngừa, bạn nên sử dụng bao cao su.

Nguồn: Tổng hợp