Thuốc tránh thai hàng ngày: hướng dẫn sử dụng và lịch uống phù hợp
Trong cuộc sống hiện đại, việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đã trở thành lựa chọn quen thuộc của nhiều phụ nữ nhằm kiểm soát việc mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là thuốc tránh thai hàng ngày uống vào lúc nào để đảm bảo hiệu quả cao nhất? Bài viết sau đây sẽ giải đáp thắc mắc này và cung cấp những thông tin quan trọng giúp bạn sử dụng thuốc đúng cách và an toàn.
Thuốc tránh thai hàng ngày là gì, có mấy loại?
Để biết được thuốc tránh thai hàng ngày uống vào lúc nào thì phù hợp và an toàn, trước hết cần hiểu rõ thuốc tránh thai là gì, có gì khác nhau giữa các loại thuốc tránh thai hàng ngày hay không.
Thuốc tránh thai hàng ngày là một loại thuốc uống có chứa các chất tương tự hormone để thay đổi hoạt động sinh lý cơ thể và ngăn ngừa khả năng mang thai. Hormone trong trường hợp này là các chất hóa học kiểm soát hoạt động của các cơ quan buồng trứng và tử cung.
Có hai loại thuốc tránh thai, bao gồm:
- Thuốc tránh thai kết hợp (hay COC): Thuốc kết hợp có cả estrogen và progestin (hợp chất tương tự progesterone). Đây là loại thuốc tránh thai được dùng phổ biến nhất hiện nay.
- Thuốc tránh thai chỉ có progestin (còn gọi là POP): Loại thuốc tránh thai này khác với COC ở chỗ nó chỉ chứa một liều lượng nhỏ progestin và thường dùng cho đối tượng nào không thể dùng estrogen.
Các hormone estrogen và progesterone là những chất có khả năng điều chỉnh hoạt động của tử cung và buồng trứng bằng cách thay đổi nồng độ một cách linh hoạt và ổn định.
Thuốc tránh thai kết hợp (COC)
Hầu hết các loại thuốc kết hợp trên thị trường có 2 dạng vỉ 21 viên hoặc vỉ 28 viên. Mỗi viên được uống vào cùng một thời điểm trong ngày, tránh cách nhau quá 24 giờ và tốt nhất không được bỏ bất cứ ngày nào.
Nếu dùng vỉ 21 viên, bạn sẽ ngừng uống thuốc tránh thai trong 7 ngày trước khi bắt đầu với vỉ mới. Hoặc bạn sẽ uống mỗi một viên giả dược/ngày (viên giả dược không chứa hormone) trong 7 ngày đối với vỉ 28 viên. Nếu muốn duy trì thói quen uống thuốc đều đặn tránh quên thuốc thì vỉ 28 ngày sẽ hỗ trợ cho bạn tốt hơn.
Đối với việc bắt đầu COC, có hai phương pháp được công nhận theo mức độ ưu tiên như sau:
- Bắt đầu từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt: Đây được coi là chiến lược tốt nhất vì hiệu quả tránh thai nhanh hơn các phương pháp khác.
- Bắt đầu vào bất cứ thời điểm nào: Khi bạn bắt đầu phương pháp này, 7 ngày đầu tiên được coi là không an toàn vì thuốc chưa phát huy tác dụng tránh thai. Khuyến nghị nên sử dụng đồng thời biện pháp tránh thai thứ hai, chẳng hạn như bao cao su.
Với những người mới sử dụng thuốc tránh thai, bạn có thể bắt đầu vào bất cứ ngày nào trong tháng. Tuy nhiên, quan trọng là phải duy trì thói quen uống thuốc mỗi ngày đều đặn và đúng giờ cố định để có tác dụng tránh thai hiệu quả tốt.
Thuốc tránh thai chỉ có progestin (POP)
Để thuốc tránh thai POP có tác dụng hiệu quả, cần phải được uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày mà không có khoảng nghỉ, tức là uống liên tục suốt cả tháng (không có tuần nghỉ hoặc viên giả dược). POP có thể được bắt đầu vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh nguyệt, nhưng khuyến nghị nên bắt đầu vào ngày đầu tiên.
Đặc biệt quan trọng là thời gian uống thuốc POP phải rất nghiêm ngặt, nếu uống muộn hơn 3 giờ so với thời gian tuân thủ, hiệu quả tránh thai có thể bị giảm và cần dùng thêm biện pháp tránh thai dự phòng khác trong 2 ngày tiếp theo.
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin vỉ 28 viên cần tuân thủ nghiêm ngặt thời gian uống.
Trường hợp đặc biệt cần điều chỉnh thời gian uống thuốc
Trong một số trường hợp đặc biệt, việc lựa chọn thời điểm uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể cần được điều chỉnh để phù hợp với tình trạng sức khỏe hoặc thói quen sinh hoạt của mỗi người. Cụ thể:
- Phá thai/sẩy thai: Sau khi phá thai hoặc sẩy thai trong 2 tam cá nguyệt đầu tiên, hãy bắt đầu uống thuốc tránh thai trong vòng 7 ngày đầu tiên nếu muốn tránh thai.
- Sau sinh: Tránh dùng COC trong 21 ngày đầu sau sinh vì có nguy cơ huyết khối tĩnh mạch (VTE) cao hơn.
- Trường hợp có nguy cơ cao VTE: Không nên bắt đầu dùng COC trong 42 ngày đầu sau sinh, bất kể có cho con bú hay không. Các yếu tố nguy cơ bao gồm phụ nữ trên 35 tuổi, chỉ số BMI ≥ 30 kg/m², hút thuốc, tiền sản giật, tiền sử huyết khối, chảy máu sau sinh và các tình trạng khác liên quan đến tăng nguy cơ VTE.
- Cân nhắc khi cho con bú: Tránh dùng COC trong 42 ngày đầu sau sinh nếu phụ nữ đang cho con bú, estrogen trong COC có thể ảnh hưởng đến việc tiết sữa.
Đối với những trường hợp đặc biệt, nhất thiết bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết thời gian uống thuốc tránh thai hàng ngày phù hợp nhất trong tình huống cụ thể của mình.
Nếu quên uống thuốc tránh thai
Khi uống thuốc không đều đặn đúng giờ, nguy cơ mang thai ngoài ý muốn sẽ tăng lên. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể nhớ uống thuốc tránh thai đúng lúc mỗi ngày. Nếu quên uống thuốc tránh thai hàng ngày, bạn cần hành động ngay để giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.
Đối với việc quên uống thuốc tránh thai kết hợp:
- Uống ngay viên thuốc đã quên càng sớm càng tốt và tiếp tục uống các viên thuốc còn lại như thông thường. Tức là bạn có thể cần phải uống 2 viên trong cùng một ngày, gồm viên đã quên cùng với viên mới của ngày tiếp theo.
- Không cần thêm biện pháp tránh thai bổ sung.
- Không cần dùng biện pháp tránh thai khẩn cấp.
Đối với việc quên uống thuốc tránh thai chỉ có progestin:
- Uống viên thuốc đã quên ngay khi nhớ và tiếp tục uống viên thuốc tiếp theo vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
- Nếu uống muộn hơn 3 giờ so với thời gian tuân thủ, cần dùng biện pháp tránh thai khẩn cấp trong 2 ngày tiếp theo.
Trên đây là những thông tin cơ bản về việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và thời gian uống phù hợp. Tuy nhiên, để tìm hiểu rõ hơn về loại thuốc tránh thai và phương pháp sử dụng phù hợp cho bản thân, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhà tư vấn y tế.
Lời khuyên từ Pharmacity:
Pharmacity xin cung cấp một số lời khuyên cho việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày:
- Đều đặn sử dụng thuốc hàng ngày vào cùng một thời điểm mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Nếu bạn quên uống viên thuốc hàng ngày, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất hoặc tham khảo ý kiến từ bác sĩ để biết cách xử lý tình huống.
- Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay thắc mắc nào về thuốc tránh thai hàng ngày, hãy tham khảo ý kiến từ nhà tư vấn y tế hoặc bác sĩ của bạn.
- Hãy lưu ý rằng thuốc tránh thai hàng ngày không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hãy sử dụng bảo vệ bổ sung như bao cao su để giảm nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc tác dụng phụ nào sau khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, hãy ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt.
Câu hỏi thường gặp về thuốc tránh thai hàng ngày:
1. Tôi nên uống thuốc tránh thai hàng ngày vào lúc nào trong ngày?
Việc uống thuốc tránh thai hàng ngày tùy thuộc vào loại thuốc bạn sử dụng. Đối với thuốc kết hợp (COC), bạn có thể uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày, không cần liên quan đến bữa ăn. Đối với thuốc chỉ chứa progestin (POP), bạn nên uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày, cố gắng chọn thời điểm kiên định để nhớ dễ dàng.
2. Thuốc tránh thai hàng ngày có hiệu quả như thế nào?
Khi sử dụng đúng cách và đều đặn, thuốc tránh thai hàng ngày có hiệu quả rất cao trong việc ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hãy sử dụng bảo vệ bổ sung như bao cao su để giảm nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
3. Tôi phải làm gì nếu tôi quên uống thuốc tránh thai hàng ngày?
Nếu bạn quên uống viên thuốc tránh thai hàng ngày, hãy xem hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất hoặc tham khảo ý kiến từ bác sĩ để biết cách xử lý tình huống. Thông thường, nếu bạn quên uống thuốc tránh thai kết hợp, bạn có thể uống ngay viên thuốc đã quên và tiếp tục uống như thông thường. Đối với thuốc chỉ chứa progestin, nếu bạn uống muộn hơn 3 giờ so với thời gian bình thường, bạn cần dùng biện pháp tránh thai khẩn cấp.
4. Thuốc tránh thai có tác dụng phụ gì không?
Thuốc tránh thai có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, khó chịu vùng bụng, nhức đầu, thay đổi tâm trạng và mức độ rụng tóc nhẹ. Tuy nhiên, tác dụng phụ này thường rất nhẹ và tạm thời. Nếu bạn gặp những tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ.
5. Có ảnh hưởng gì nếu tôi bỏ uống thuốc tránh thai?
Nếu bạn ngừng sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, bạn có thể tăng nguy cơ mang thai. Hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ trước khi quyết định ngừng sử dụng thuốc tránh thai và hãy sử dụng phương pháp tránh thai thay thế trong trường hợp cần thiết.
Nguồn: Tổng hợp
