Tăng huyết áp ở người cao tuổi: Nguyên nhân và biến chứng

Bệnh tăng huyết áp đã trở thành một vấn đề phổ biến ở người cao tuổi trong thời đại hiện nay. Số lượng bệnh nhân mắc bệnh này ngày càng tăng lên. Bệnh tăng huyết áp có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người cao tuổi. Vậy chúng ta cần hiểu rõ về biến chứng của bệnh tăng huyết áp và cách phòng tránh chúng.

Tình trạng tăng huyết áp trên thế giới

Tăng huyết áp, hay còn được gọi là cao huyết áp, là tình trạng áp lực của dòng máu lên tường động mạch tăng cao. Bệnh tăng huyết áp là một tình trạng nguy hiểm có thể gây tổn thương cho tim, não, mắt, mạch máu, thận và gây ra nhiều bệnh lý mạn tính khác. Theo Viện Tim Mạch Quốc gia Việt Nam, tỷ lệ mắc tăng huyết áp tại Việt Nam vào năm 2015 là 47,3%. Người cao tuổi đã chiếm tới 60% trong tỷ lệ này, và tỷ lệ này tăng lên đến 80% đối với những người trên 80 tuổi.

Tăng huyết áp ở người cao tuổi có sự khác biệt

Bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi có những đặc điểm khác biệt như sau:

• Tăng độ nhạy với muối natri
• Giảm hoạt tính hệ Renin-angiotensin-aldosterone (RAA)
• Tăng độ cứng của thành mạch
• Rối loạn chức năng nội mô
• Hiệu ứng tăng huyết áp áo choàng trắng

Yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi

Bệnh tăng huyết áp có thể được chẩn đoán thông qua việc sử dụng máy đo huyết áp. Người bệnh cũng có thể tự theo dõi huyết áp bằng cách sử dụng máy đo huyết áp tại nhà. Có nhiều yếu tố nguy cơ có thể góp phần vào bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi, bao gồm:

Các yếu tố nguy cơ không thể điều chỉnh

Đây là những yếu tố mà bệnh nhân không thể tự cải thiện:

• Yếu tố gia đình: Tăng huyết áp có khả năng di truyền nên nếu trong gia đình có người thân đã mắc bệnh tăng huyết áp, bạn cần thông báo điều này cho bác sĩ.
• Giới tính: Đàn ông dễ mắc tăng huyết áp hơn phụ nữ. Tuy nhiên, phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp cao hơn so với trước đó.
• Tuổi tác: Huyết áp tăng theo tuổi tác, do đó nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp càng cao khi tuổi càng cao. Tuy nhiên, tình trạng tăng huyết áp ở người trẻ cũng là vấn đề đáng quan tâm.
• Chủng tộc: Người da đen có tỷ lệ mắc tăng huyết áp cao hơn người da trắng và cũng có mức độ nghiêm trọng hơn.
• Mắc các bệnh lý khác như đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu và béo phì.

Các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh

Đây là những yếu tố mà bệnh nhân có thể cải thiện để giảm tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp, đặc biệt là ở người cao tuổi. Đa số các yếu tố này liên quan đến lối sống và có thể thay đổi:

• Chế độ ăn: Người bị tăng huyết áp nên tránh thức ăn giàu natri và nghèo kali. Việc ăn quá nhiều muối, ít rau và thiếu trái cây cũng góp phần tăng nguy cơ mắc tăng huyết áp. Ngoài ra, tiêu thụ nhiều chất béo cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp.
• Béo phì: Thừa cân có mối liên quan chặt chẽ với tăng huyết áp. Khi cân nặng vượt quá chiều cao và dáng người lý tưởng 30%, tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp cũng tăng lên.
• Nghiện rượu: Liên quan giữa việc sử dụng rượu và tăng huyết áp đã được nhiều nghiên cứu chứng minh. Sử dụng bia rượu hoặc thức uống có cồn trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp.
• Ít vận động: Mức độ vận động có mối quan hệ với nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp dựa trên nghiên cứu dịch tễ học. Vận động thể lực giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi

Bệnh tăng huyết áp được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì không có triệu chứng rõ ràng. Đối với người cao tuổi, tình trạng sức khỏe kém khiến họ dễ gặp những biến chứng nguy hiểm sau:

Suy tim là biến chứng đầu tiên và thường gặp nhất ở người cao tuổi. Đây cũng là biến chứng nguy hiểm nhất. Suy tim thường diễn ra lặng lẽ trong thời gian dài, và nguy cơ tử vong cao nên cần phát hiện sớm để điều trị kịp thời.

Các biến chứng về não cũng rất nguy hiểm. Người cao tuổi mắc tăng huyết áp có nguy cơ gặp nhồi máu não, xuất huyết não hoặc thiếu máu não, thậm chí là đột quỵ.

Tăng huyết áp cộng với tuổi già có thể gây ra suy thận.

Mạch máu bị tổn thương, đặc biệt là mạch máu võng mạc, có thể dẫn đến xuất huyết võng mạc và thậm chí mù lòa.

Bệnh tăng huyết áp thường đi kèm với đái tháo đường, vì vậy người cao tuổi mắc tăng huyết áp cần được kiểm tra sự tồn tại của bệnh đái tháo đường.

Người bệnh huyết áp cao cần thường xuyên khám bác sĩ. Bác sĩ có thể hỗ trợ bạn kiểm soát huyết áp tốt hơn và cung cấp điều trị tốt cho bệnh tăng huyết áp. Đặc biệt đối với người cao tuổi, việc đi khám bác sĩ thường xuyên là cần thiết bởi bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi có tiến triển phức tạp và cần sự giám sát và lời khuyên của bác sĩ.

Kết luận

Việc hiểu rõ về nguyên nhân, biến chứng và cách phòng tránh bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của chúng ta. Bằng cách điều chỉnh lối sống và theo dõi sức khỏe một cách đúng đắn, chúng ta có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp và tăng cường sức khỏe toàn diện.

Lời khuyên từ Pharmacity:

• Để kiểm soát tốt bệnh tăng huyết áp, người cao tuổi nên đi khám bác sĩ định kỳ và tuân thủ đúng liều thuốc được kê toa.
• Thay đổi lối sống là cách quan trọng nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp. Người cao tuổi nên tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh và hạn chế tiêu thụ muối, chất béo và đường.
• Hãy sống một cuộc sống không áp lực và tìm hiểu các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền định và massage.
• Người cao tuổi nên hạn chế thức uống có cồn và không hút thuốc lá.
• Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến tăng huyết áp, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ ngay lập tức và không tự ý điều chỉnh liều thuốc.

5 Câu hỏi thường gặp về bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi:

1. Bệnh tăng huyết áp có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người cao tuổi như thế nào?

Bệnh tăng huyết áp có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. Nếu không điều trị và kiểm soát tốt, tăng huyết áp có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy tim, nhồi máu não, suy thận và mất thị lực.

2. Người cao tuổi có yếu tố nguy cơ nào dẫn đến bệnh tăng huyết áp?

Người cao tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh tăng huyết áp do yếu tố tuổi tác, di truyền, giới tính, chủng tộc và mắc các bệnh lý khác như đái tháo đường, rối loạn lipid máu và béo phì.

3. Có những biến chứng nguy hiểm nào của bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi?

Biến chứng nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi bao gồm suy tim, nhồi máu não, suy thận, xuất huyết võng mạc và liên quan đến đái tháo đường.

4. Làm thế nào để phòng tránh bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi?

Để phòng tránh bệnh tăng huyết áp, người cao tuổi nên duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, hạn chế tiêu thụ muối, chất béo và đường, không hút thuốc lá, không uống quá mức rượu và kiểm soát căng thẳng tốt.

5. Người cao tuổi cần thăm khám bác sĩ thường xuyên để kiểm soát tình trạng tăng huyết áp hay không?

Đúng, người cao tuổi cần thăm khám bác sĩ định kỳ để kiểm soát tình trạng tăng huyết áp. Bác sĩ sẽ giúp bạn theo dõi và điều chỉnh liều thuốc một cách tốt nhất để kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Nguồn: Tổng hợp