Sử dụng thuốc hydrocortisone như thế nào cho an toàn và hiệu quả

Hydrocortisone là thuốc gì?

Hydrocortison là corticoid được tiết ra từ tuyến vỏ thượng thận. Đây là thuốc thuộc nhóm glucocorticoid có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, chống ngứa và ức chế miễn dịch.

Hydrocortison là thuốc có rất nhiều dạng bào chế trên thị trường dược phẩm hiện nay. Các dạng bào chế của thuốc Hydrocortisone có thể kể đến như sau:

• Kem: 0,5%, 1%, 2,5%.
• Gel: 0,5%, 1%.
• Lotion: 0,25%, 0,5%, 1%, 2,5%.
• Thuốc mỡ: 0,25%, 1%, 2,5%.
• Dung dịch (dùng ngoài): 0,5%, 1%, 2,5%.
• Viên nén (uống): 5mg, 10mg, 20mg.
• Hỗn dịch tiêm acetat để tiêm: 25mg/ml và 50mg/ml.
• Dung dịch tiêm hydrocortison natri phosphat để tiêm bắp, tiêm dưới da, tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm truyền tĩnh mạch: 50mg/ml.
• Bột tiêm natri succinat: Tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm truyền tĩnh mạch với các hàm lượng: 100mg, 250mg, 500mg và 1g.

Chỉ định và chống chỉ định thuốc như thế nào?

Chỉ định:

• Đối với thuốc hydrocortisone cream có tác dụng điều trị eczema cấp và mạn do nhiều nguyên nhân khác nhau, ngứa hậu môn – sinh dục.
• Điều trị thay thế cho người bị suy vỏ thượng thận.
• Điều trị chống viêm như viêm khớp, lupus, bệnh gout, viêm khớp vảy nến, viêm loét ruột.
• Viêm da Herpes, pemphigus, vảy nến nặng và viêm da tiết bã nhờn nặng.
• Hydrocortisone 10mg cũng được dùng để điều trị ung thư tế bào máu và ung thư hạch bạch huyết. Hydrocortisone cũng dùng để điều trị phá vỡ tiểu cầu và phá huỷ hồng cầu.
• Tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch thường dành cho người không uống được thuốc hoặc trong cấp cứu, khi cần phải có tác dụng nhanh và ở một số trường hợp cấp cứu do dị ứng: trạng thái hen và sốc, đặc biệt sốc phản vệ.
• Chỉ định chống viêm hoặc ức chế miễn dịch.

Chống chỉ định:

• Người dị ứng với hydrocortison.
• Đối tượng bị nhiễm khuẩn nặng (ngoại trừ sốc nhiễm khuẩn hoặc lao màng não), nhiễm virus, nhiễm nấm, lao da.
• Không dùng cho đối tượng đang dùng vắc-xin sống.

Vậy cách dùng thuốc Hydrocortisone như thế nào để đạt an toàn và hiệu quả?

Cách dùng thuốc hydrocortisone tùy thuộc vào bệnh đang điều trị và đáp ứng của người bệnh.

Đối với trẻ em, liều dùng phải được tính dựa trên mức độ nặng nhẹ của bệnh và đáp ứng điều trị với thuốc hơn là chỉ dựa vào tuổi cũng như cân nặng.

Đường tiêm dùng khi người bệnh không uống được hoặc trong tình trạng cấp cứu.

Lưu ý, sau khi đã đạt được đáp ứng điều trị, giảm dần đến liều thấp nhất để duy trì đáp ứng lâm sàng.

Đường uống: Khi dùng trong thời gian dài, nên cân nhắc chế độ liều cách ngày. Nếu dùng trong thời gian dài, khi ngừng thuốc phải ngừng dần dần.

Liều dùng thuốc hydrocortisone cho người lớn như thế nào?

Các liều hydrocortisone khởi đầu có thể thay đổi từ 20mg đến 240mg hydrocortisone mỗi ngày tùy thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể đang được điều trị.

Trong điều trị các đợt bệnh đa xơ cứng cấp tính, liều hàng ngày là 200mg prednisolone trong một tuần. Sau đó, liều tiếp theo sau là 80mg mỗi ngày cho 1 tháng đã cho thấy hiệu quả (20mg hydrocortisone tương đương với 5mg prednisolone).

Liều dùng thuốc hydrocortisone cho trẻ em như thế nào?

Đối với trẻ em, liều dùng phải được tính dựa trên mức độ nặng nhẹ của bệnh và đáp ứng điều trị với thuốc hơn là chỉ dựa vào tuổi cũng như cân nặng.

Cho trẻ dùng 2 đến 8 mg/kg dùng đường uống hàng ngày, chia thành ba hoặc bốn lần.

Một số tác dụng phụ có thể gặp phải khi dùng thuốc Hydrocortisone như sau:

• Phù, tăng huyết áp.
• Đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp.
• Loãng xương, teo cơ.
• Xuất hiện hội chứng giả Cushing ở các mức độ khác nhau, chậm lớn ở trẻ em, không đáp ứng thứ phát của vỏ thượng thận và tuyến yên, đặc biệt trong thời gian stress.
• Tăng cân.
• Loét dạ dày tá tràng, ruột non; chảy máu vết loét.
• Gây hưng phấn quá độ, lú lẫn, trầm cảm khi ngừng thuốc.

Tình trạng viêm da tiếp xúc, teo da, gây chậm lành sẹo (rất hiếm gặp)

Ngoài ra, còn có các tác dụng phụ không quá nghiêm trọng như nổi mụn trứng cá, chu kỳ kinh nguyệt thay đổi, tăng đổ mồ hôi, đau trực tràng, mọc lông nhiều hơn.

Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

Một số câu hỏi thường gặp

Bạn sẽ làm gì khi bạn bị quên dùng liều 1 ngày Hydrocortisone?

Nếu bạn quên một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Lưu ý rằng không nên dùng gấp đôi liều đã quy định

Thức ăn và rượu bia có xảy ra tương tác với Hydrocortisone không?

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.