Sốc phản vệ thuốc cản quang: dấu hiệu và cách xử trí tình trạng này như thế nào?

Sốc phản vệ là một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về sốc phản vệ thuốc cản quang, dấu hiệu nhận biết và cách xử trí tình trạng này.

Thuốc cản quang và sốc phản vệ

Trước khi đi vào chi tiết về sốc phản vệ thuốc cản quang, hãy tìm hiểu về thuốc cản quang và tình trạng sốc phản vệ.

Thuốc cản quang là một loại thuốc được tiêm vào cơ thể để tăng độ rõ nét và phân biệt các cơ quan trên hình ảnh chụp CT hay MRI. Thuốc cản quang được tiêm tĩnh mạch và có gắn I-ot, khi tiêm vào cơ thể, chúng chặn tia X và làm hiện hình rõ nét các cơ quan trên hình ảnh.

Tuy nhiên, một số người có phản ứng dị ứng với thuốc cản quang, gọi là sốc phản vệ. Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể xảy ra sau khi tiếp xúc với thuốc cản quang. Dấu hiệu của sốc phản vệ có thể bao gồm phát ban toàn thân, ngứa, tụt huyết áp, khó thở và co thắt phế quản.

Nguy hiểm của sốc phản vệ thuốc cản quang

Sốc phản vệ là một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn tới nhiều biến chứng khác nhau. Biến chứng của sốc phản vệ có thể là tổn thương não, suy thận, nhồi máu cơ tim và trong trường hợp nặng nhất, có thể dẫn đến tử vong.

Trên thế giới, sốc phản vệ là một vấn đề nghiêm trọng. Ở châu Âu, tỷ lệ sốc phản vệ khoảng 4 – 5 ca trên 10.000 dân, trong khi ở Mỹ là 59 ca trên 100.000 dân. Dù chưa có số liệu thống kê chính thức, nhưng Việt Nam cũng ghi nhận nhiều trường hợp tử vong do sốc phản vệ.

Dấu hiệu của sốc phản vệ thuốc cản quang

“Sốc phản vệ cực kì nguy hiểm và cần phải được phát hiện sớm.”

Dấu hiệu của sốc phản vệ thuốc cản quang có thể bao gồm:

• Phát ban toàn thân, ngứa, sưng nề trên da và niêm mạc
• Khó thở, rút lõm lồng ngực, co thắt phế quản
• Tụt huyết áp hoặc các dấu hiệu của tụt huyết áp như trương lực cơ giảm, ngất, đái ỉa không tự chủ
• Đau quặn bụng, nôn, buồn nôn

Trong một số trường hợp, bệnh nhân không có đầy đủ các dấu hiệu. Tuy nhiên, chỉ với ba dấu hiệu còn lại, có thể chẩn đoán được tình trạng sốc phản vệ.

Cách xử trí sốc phản vệ thuốc cản quang

Khi gặp tình trạng người bệnh bị sốc phản vệ thuốc cản quang, cần thực hiện những bước sau:

1. Ngừng tiêm, truyền thuốc cản quang
2. Gọi thêm người đến hỗ trợ
3. Tiêm adrenalin để làm chậm tình trạng sốc phản vệ
4. Đặt người bệnh nằm ngửa đầu thấp, nếu khó thở hoặc nôn thì đặt ở tư thế Fowler gác cao chân
5. Cho bệnh nhân thở oxy và đặt đường truyền tĩnh mạch

“Adrenalin làm chậm các phản ứng sốc phản vệ, nghiên cứu cho thấy 70% bệnh nhân sốc phản vệ có các triệu chứng rầm rộ thì cần tiêm ít nhất hai lần adrenalin.”

Kiểm soát đường thở cũng là một phần quan trọng trong việc xử trí sốc phản vệ. Trong trường hợp bệnh nhân có tình trạng phù thanh môn, cần đặt nội khí quản ngay lập tức để tránh tắc nghẽn đường thở.

Việc kiểm soát đường thở rất quan trọng. Nếu bệnh nhân ngừng thở, cần thực hiện sơ cứu ngừng tuần hoàn ABC ngay lập tức bằng cách ép tim, giải phóng đường thở và thực hiện hô hấp nhân tạo.

Để giảm nguy cơ tái phát sốc phản vệ, cần phải ngăn ngừa bằng cách xác định nguyên nhân gây dị ứng và tránh tiếp xúc với chúng trong tương lai. Nếu đã từng bị dị ứng hoặc sốc phản vệ, nên tham khảo các xét nghiệm dị ứng để xác định nguyên nhân gây dị ứng. Sau đó, tránh tiếp xúc với chất gây dị ứng và luôn mang theo bút tiêm adrenalin trong trường hợp cần thiết.

Trên đây là những thông tin về sốc phản vệ thuốc cản quang, dấu hiệu và cách xử trí tình trạng này. Hãy chú ý và nhận biết các dấu hiệu để có thể phát hiện và xử trí kịp thời.

Câu hỏi thường gặp:

1. Sốc phản vệ là gì?

Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể xảy ra sau khi tiếp xúc với thuốc cản quang. Dấu hiệu của sốc phản vệ có thể bao gồm phát ban toàn thân, ngứa, tụt huyết áp, khó thở và co thắt phế quản.

2. Sốc phản vệ có thể gây biến chứng gì?

Sốc phản vệ có thể gây biến chứng như tổn thương não, suy thận, nhồi máu cơ tim và trong trường hợp nặng nhất, có thể dẫn đến tử vong.

3. Dấu hiệu nhận biết sốc phản vệ là gì?

Dấu hiệu của sốc phản vệ thuốc cản quang có thể bao gồm phát ban toàn thân, ngứa, sưng nề trên da và niêm mạc, khó thở, rút lõm lồng ngực, co thắt phế quản, tụt huyết áp, đau quặn bụng, nôn, buồn nôn.

4. Cách xử trí sốc phản vệ?

Khi gặp tình trạng người bệnh bị sốc phản vệ thuốc cản quang, cần ngừng tiêm, truyền thuốc cản quang, gọi thêm người đến hỗ trợ, tiêm adrenalin để làm chậm tình trạng sốc phản vệ, đặt người bệnh nằm ngửa đầu thấp, cho bệnh nhân thở oxy và đặt đường truyền tĩnh mạch.

5. Làm thế nào để ngăn ngừa sốc phản vệ?

Để ngăn ngừa sốc phản vệ, cần xác định nguyên nhân gây dị ứng và tránh tiếp xúc với chúng trong tương lai. Nếu đã từng bị dị ứng hoặc sốc phản vệ, nên tham khảo các xét nghiệm dị ứng để xác định nguyên nhân gây dị ứng và luôn mang theo bút tiêm adrenalin trong trường hợp cần thiết.

Nguồn: Tổng hợp