Rối loạn thần kinh thực vật: nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
Với cuộc sống hiện đại và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, rối loạn chức năng hệ thần kinh thực vật đã trở thành một vấn đề phổ biến. Khi rối loạn này xảy ra, nhiều triệu chứng khác nhau sẽ xuất hiện trong cơ thể. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị rối loạn thần kinh thực vật sẽ giúp chúng ta đối phó với vấn đề này một cách hiệu quả.
Bệnh rối loạn thần kinh thực vật là gì?
Hệ thần kinh thực vật, còn được gọi là hệ thần kinh tự chủ, bao gồm hai hệ thống chính là hệ thống thần kinh giao cảm và hệ thống thần kinh đối giao cảm. Chúng kiểm soát hoạt động của cơ tim, cơ trơn, nội tiết tố và sự bài tiết của các tuyến trong cơ thể.
Trong trường hợp bình thường, hai hệ thống thần kinh giao cảm và đối giao cảm hoạt động trái ngược nhau, cùng nhau tạo ra sự cân bằng và hạn chế. Chức năng của hệ thần kinh thực vật là đảm bảo sự cân bằng và phối hợp các hoạt động sinh lý trong cơ thể.
Tuy nhiên, nếu sự cân bằng của hệ thống thần kinh thực vật bị phá vỡ, nhiều rối loạn chức năng khác nhau sẽ xảy ra. Rối loạn thần kinh thực vật là một nhóm các hội chứng bị ảnh hưởng bởi sự rối loạn chức năng của hệ thống này, có thể liên quan đến hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp hoặc hệ nội tiết.
Rối loạn thần kinh thực vật là một nhóm các triệu chứng rối loạn chức năng hệ thống trong cơ thể.
Triệu chứng bệnh rối loạn thần kinh thực vật
Triệu chứng bệnh rối loạn thần kinh thực vật có thể liên quan đến nhiều hệ thống khác nhau trong cơ thể. Các triệu chứng này thường khác nhau ở mỗi người, xuất hiện hoặc gia tăng trong tình trạng căng thẳng hoặc nghỉ ngơi. Một số người có triệu chứng nhẹ, trong khi người khác có triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
Các triệu chứng điển hình của rối loạn thần kinh thực vật bao gồm:
- Hạ huyết áp thế đứng: Gây chóng mặt, hoa mắt khi thay đổi nhịp tim.
- Rối loạn tiêu hóa: Đau dạ dày, buồn nôn, tiêu chảy, chán ăn, ợ nóng,…
- Rối loạn sinh sản: Kinh nguyệt không đều ở phụ nữ, bất lực ở nam giới,…
- Rối loạn giấc ngủ: Gây khó ngủ, mất ngủ, làm giảm hiệu suất công việc hàng ngày.
- Tinh thần đi xuống: Mệt mỏi, mất tập trung, giảm trí nhớ, phản ứng chậm,…
Bên cạnh những triệu chứng trên, bệnh nhân còn có thể gặp các triệu chứng khác như thay đổi tâm trạng tăng, cáu kỉnh, lo lắng và trầm cảm. Ở những trường hợp nghiêm trọng, các biểu hiện cảm xúc như sợ hãi, nhạy cảm, nghi ngờ và dễ khóc cũng có thể xảy ra.
Nguyên nhân gây rối loạn thần kinh thực vật
Rối loạn thần kinh thực vật thường có nguyên nhân liên quan đến tình trạng căng thẳng tâm lý xã hội. Ngoài ra, yếu tố di truyền, yếu tố giới tính và yếu tố sinh học cũng có thể góp phần gây ra rối loạn này.
Các yếu tố căng thẳng tâm lý xã hội như áp lực tinh thần kéo dài, tức giận và kích thích tinh thần có thể góp phần vào sự khởi phát của rối loạn thần kinh thực vật.
Yếu tố di truyền cũng có thể góp phần vào rối loạn thần kinh thực vật. Đây là một bệnh di truyền hiếm gặp, xuất phát từ các bất thường bẩm sinh của hệ thần kinh thực vật.
Yếu tố giới tính cũng ảnh hưởng đến chức năng thần kinh thực vật. Nữ giới thường bị ảnh hưởng nhiều hơn nam giới do tác động của nhiễu động và thay đổi hormone trong thời kỳ kinh nguyệt, sinh nở và mãn kinh.
Nam giới dễ bị ảnh hưởng bởi chất kích thích như rượu và thuốc lá. Sự thay đổi hormone cũng có thể gây ra trầm cảm ở nam giới.
Ngoài ra, rối loạn thần kinh thực vật còn có thể xảy ra cùng với các bệnh khác như nhiễm trùng não, khối u, tiểu đường, Parkinson, chấn thương, vàng da,… Các chất kích thích thần kinh cũng có thể gây tổn hại đến chức năng và cấu trúc của não người, gây ra các rối loạn liên quan đến thần kinh.
Điều trị bệnh rối loạn thần kinh thực vật
Đa số bệnh nhân bị rối loạn thần kinh thực vật có thể chữa khỏi sau khi loại bỏ nguyên nhân và có triệu chứng tốt.
Để điều trị rối loạn thần kinh thực vật ở mức độ nhẹ, việc điều chỉnh lối sống có thể giúp. Ví dụ, tập thể dục vừa phải, điều chỉnh giấc ngủ, ăn uống điều độ, thư giãn, thiền,… sẽ giúp giảm triệu chứng và làm tăng hiệu quả hồi phục tự nhiên.
Nếu căng thẳng tinh thần là nguyên nhân chính, bệnh nhân có thể cần tới bác sĩ tâm lý để được tư vấn và hỗ trợ.
Trường hợp không thể cải thiện triệu chứng bằng các phương pháp trên, thuốc điều hòa chức năng thần kinh thực vật như vitamin B cũng có thể được sử dụng. Ngoài ra, thuốc chẹn beta, enzyme tiêu hóa và thuốc chống lo âu, trầm cảm cũng có thể được sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Điều trị nguyên nhân gây ra bệnh cũng là một phần quan trọng trong việc chữa khỏi rối loạn thần kinh thực vật. Sự điều chỉnh công việc và nghỉ ngơi, tập thể dục, trị liệu tâm lý, châm cứu,… cũng là những phương pháp hỗ trợ trong quá trình điều trị.
Rối loạn thần kinh thực vật là một vấn đề không nên coi thường. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị rối loạn này sẽ giúp chúng ta đối phó với nó một cách hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Câu hỏi thường gặp
Rối loạn thần kinh thực vật là gì?
Rối loạn thần kinh thực vật là một nhóm các triệu chứng rối loạn chức năng hệ thống trong cơ thể, có thể liên quan đến hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp hoặc hệ nội tiết.
Triệu chứng của rối loạn thần kinh thực vật như thế nào?
Các triệu chứng của rối loạn thần kinh thực vật có thể bao gồm: hạ huyết áp thế đứng, rối loạn tiêu hóa, rối loạn sinh sản, rối loạn giấc ngủ và tinh thần đi xuống.
Nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh thực vật là gì?
Rối loạn thần kinh thực vật thường có nguyên nhân liên quan đến tình trạng căng thẳng tâm lý xã hội, di truyền, giới tính và sinh học, cùng với các bệnh khác như nhiễm trùng não, khối u, tiểu đường, Parkinson, chấn thương vàng da,…
Làm thế nào để điều trị rối loạn thần kinh thực vật?
Điều trị rối loạn thần kinh thực vật bao gồm điều chỉnh lối sống, hỗ trợ tâm lý, sử dụng thuốc điều hòa chức năng thần kinh thực vật và điều trị nguyên nhân gây bệnh.
Thực phẩm và thói quen nào nên tránh khi bị rối loạn thần kinh thực vật?
Hiện chưa có nghiên cứu cụ thể về việc nên tránh thực phẩm và thói quen nào khi bị rối loạn thần kinh thực vật. Tuy nhiên, các sinh hoạt lành mạnh và không quá căng thẳng có thể giúp cải thiện triệu chứng.
Nguồn: Tổng hợp